Zaman tüneli: Basın ve ifade özgürlüğüne yönelik ihlaller Mart ayında da artmaya devam etti

OHAL gölgesinde geçen Mart ayında da basın ve haberleşme özgürlüğüne yönelik engellemeler tüm hızıyla devam etti ve habere, bilgiye erişim hakkı çok yönlü olarak sınırlandı.
Mesleklerini yapmaya çalışan gazetecilere ve medya çalışanlara yönelik 'terör örgütü üyeliği' ve 'casusluk' gibi suçlamalarla hayata geçirilen tutuklamalar, gözaltılar, sosyal medya paylaşımları yüzünden açılan soruşturmalar ve yakalama kararları, internet sitelerine, sosyal medya hesaplarına yönelik erişim engellemeleri, yayın yasakları Mart 2018'de de devam etti. Mart ayında bu gelişmeler bir de Türkiye'nin en büyük medya grubu olan Doğan Medya Grubu'nun Demirören'e satılması eklendi. Bu satışın medya sahipliği ve medya üzerindeki siyasal kontrol açısından yeni bir kırılma noktası olmasından kaygı duyuluyor.

Tutuklu ve hapisteki gazetecilerin sayısı artıyor

Türkiye Mart ayında da dünyanın gazeteci hapishanelerinden birisi olmayı sürdürdü. BİA Medya Gözlem Raporu'nun 6 Şubat verilerine göre 128, Türkiye Gazeteciler Sendikası'nın (TGS) 17 Şubat verilerine göre 145, Çağdaş Gazeteciler Derneği'nin (ÇGD) verilerine göre 17 Mart verilerine göre 135, Platform24.org'un 30 Mart verilerine göre 151 gazeteci veya medya çalışanı hapiste.

Cumhuriyet Davası'nda tahliyeler

31 Ekim 2016'dan beri süren 20 sanıklı Cumhuriyet Gazetesi davasında Genel Yayın Yönetmeni Murat Sabuncu ve Muhabir Ahmet Şık, 16 ay sonunda mahkemenin 9 Mart'ta aldığı ara karar sonrası günün ilk dakikalarında tahliye edildi. Akın Atalay'ın tutukluluğu ise davam etti. 

RTÜK denetimi internete de genişledi

Mart ayı içinde medya özgürlüklerine yönelik en dikkat çeken konulardan biri de Radyo ve Televizyon Üst Kurulu'nun yetkilerinin internet yayınlarını da kapsayacak şekilde düzenlenmesiydi. Kamuoyu'nda 4'ünü Murat dönemindeki yasaklarla teknolojiyle mücadele' olarak yorumlanan ve TBMM Genel Kurulu'ndan da geçerek yasalaşan yeni düzenlemeyle, BTK ve RTÜK, özellikle internet üzerinden dizi ve film yayınlayan NETFLIX, PUHU TV, BLU TV gibi aboneliğe dayalı internet televizyonlarını da denetim kapsamına almış durumda.

VPN'lere yönelik düzenlemeler yolda

Yurttaşların engellenmiş sitelere, sansürlenmiş içerikleri ulaşmak üzere kullandığı çok önemli bir araç olan VPN'lerin engellenmesi uzun süreden beri hükümetin gündemindeydi. Bu konuda da ilerlemeler kaydedildiğini TBMM Madde Bağımlılığını Araştırma Komisyonu’na bir sunum yapan Bilgi Teknoloji Kurumu (BTK) İnternet Dairesi Bilişim Uzmanı Levent Gönenç'in açıklamalarıyla öğrendik. Açıklamasında 'VPN’leri tüm dünyada ortak bir sorun' olarak nitelendiren Gönenç, “Bununla ilgili çalışmamız şu anda mevcut, tedbir alınması amacıyla uyarılarımız erişim sağlayıcılara mevcut ve ciddi önlemler de aldık, test aşamasındayız, testlerimiz tamamlandıkça faz faz ilerlemeyi düşünüyoruz” dedi.

Doğan Medya'nın satışı

Doğan Medya'ya bağlı TV ve gazetelerin hükümetle yakınlığıyla bilinen Demirören Grubunu'na satış sürecinin duyurulması, bir çok gazetecilik meslek örgütü tarafından tepkiyle karşılandı. Bu satışın basit ticari bir süreç olmadığını ifade eden kurumlar ve gazeteciler medya üzerindeki siyasal tahakkümün daha da koyulaşacağından kaygı duyduklarını ve bu durumun medyanın şimdikinden çok daha büyük bir baskı, sansür ve işsizlik dalgasına sürüklenmesiyle sonuçlanacağını dile getirdiler. Çeşitli meslek örgütleri, sendikalar, hak savunuculuğu yapan sivil toplum örgütleri ve haberlerden derlediğimiz bu zaman tünelinde Mart ayındaki gelişmeleri sıraladık.