Artık her seçim öncesi duymaya alışık olduğumuz “petrol/gaz/altın bulundu” haberi bu seçimde de bizi daha fazla bekletmeden geldi. Önce Cumhurbaşkanı Erdoğan 2 Mayıs’ta, yani seçime 12 gün kala Gabar’da günlük 100 bin varil kapasiteli petrol bulunduğunu açıkladı. Bu müjdeden yalnızca iki gun sonra, 4 Mayıs’ta ise Kayseri’de 1,2 milyar dolar değerinde altın rezervi bulunduğu haberi paylaşıldı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, nedense hep seçim öncesine denk gelen petrol haberini verirken alacağı tepkiyi öngörmüş olacak ki, müjdesini şöyle sürdürdü:
“Her seçim öncesinde gaz buluyorlar yalanını nasıl Karadeniz gazıyla boşa çıkardıysak enerji hamlelerimize kara çalanları da yeni müjdelerle hüsrana uğratmayı sürdüreceğiz.”
Peki gerçekten de muhalif kesim “her seçim öncesinde gaz buluyorlar” serzenişinde haksız mı?
2004 yılından beri neredeyse her seçim öncesi rezerv bulunuyor
Yıllardır hep aynı yerlerde nedense seçim öncesi petrol, doğalgaz veya değerli bir rezerv bulunuyor. Gazeteci Deniz Zeyrek 2003 yılından beri 30 kez petrol ve doğalgaz bulunduğuna dair haberlerin paylaşıldığını dile getiriyor.
Akçakoca’da bir şeyler oluyor
Akçakoca’da bugün “Karadeniz gazı” olarak lanse edilen doğalgazın ya da petrolün bulunuşu aslında 2004 yılına dayanıyor. Akçakoca gazı efsanesi, o yıl açıklama yapan Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı Genel Müdürü’nün yıl sonuna kadar yapılacak ciddi yatırımlar sonucu gazın karaya çıkartılacağını söylemesi ile başlıyor.
Bu doğalgazın çıkarılmaya başlanması ise 2007 yılını buluyor. Söylenene göre buradan çıkan doğalgaz, Türkiye’nin konut tüketiminin yüzde onunu karşılayabiliyor. Aynı yıl Cumhurbaşkanlığı ikinci tur oylaması yapıldığı sırada Enerji Bakanı Hilmi Güler bir müjde daha veriyor: Beklenen oluyor ve Karadeniz’de yeniden çok büyük bir petrol damarı bulunuyor.
2010 yılına gelindiğinde Akçakoca rahat durmuyor, adeta petrol ve doğalgaz saçmaya devam ediyor. Tek sorun ikisini de göremiyor olmamız. 1600 metre derinlikte keşfedilen yeni rezerv için hazırlıklar hemen başlatılıyor.
Meşhur Karadeniz doğalgazı, 2015 seçimlerinden yaklaşık 8 ay önce bir kez daha keşfediliyor. Karadeniz’de 30 milyar metreküp doğalgaz bulunuyor.
Akçakoca’nın bitmek bilmeyen doğalgazı 2020 yılında tekrar bulunuyor. Üretim müjdesi Enerji Bakanı yoluyla vakit kaybetmeden halkla paylaşılıyor. Erdoğan 320 milyar metreküplük bu keşfi “Tarihin en büyük doğalgaz keşfi” olarak nitelendiriyor.
Karadeniz’de 2021 yılında 135 milyar metreküplük doğalgazın üstüne bir de 2022 yılında bulunan 58 milyar metreküplük Çaycuma-1 gazı eklenince, toplamda 710 milyar metreküplük bir rezerve sahip oluyoruz.
Nereye gitti bunca doğalgaz?
Türkiye’nin ne kadar doğalgaz ithal ettiğini anlamak için TPAO’nun raporuna bakmak istediğimizde, her yıl yayınlanan petrol/doğalgaz raporunun 2021 yılından beri yayınlanmamakta olduğunu fark ediyoruz. Dolayısıyla elde edebildiğimiz bilgiler 2021 yılına ait.
TPAO’nun 2021 petrol ve doğalgaz sektör raporuna göre Türkiye bir yılda tükettiği 59,6 milyar metreküplük doğalgazın 59,2 milyarını ithal etmiş. Yani toplamda 710 milyar metreküp olduğu iddia edilen doğalgaz rezervinden yaklaşık 400 milyon metreküplük üretim olmuş.
Aynı rapora göre 2008 yılında 1 milyar metreküp doğalgaz üretebilen Türkiye’de 2021 yılında yapılabilen doğalgaz üretimi yalnızca 415 milyon metreküp.
Seçim gazı yerli değil ithalmiş
2023 seçiminden önce Erdoğan tarafından “kendi gazımızı üretiyoruz” diye lanse edilen ve faturalara “Bu ay faturanız devlet tarafından ödenmiştir, Karadeniz gazımız hayırlı olsun” şeklinde yansıyan gazın yerli doğalgaz değil, Rusya’dan ithal edilen gaz olduğu ortaya çıkmıştı. TPAO Genel Müdürü Melih Han Bilgin’le görüşen Sözcü Gazetesi yazarı Erdoğan Süzer’in haberine göre, Karadeniz gazı hala test aşamasında, yani henüz halka dağıtılmıyor. Melih han Bilgin, testlerin yıl sonuna kadar devam edeceğini söylüyor.
Ortaya karışık rezerv
Yazımı bir joker rezerv haberiyle noktalamak istiyorum: Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez’in seçime yalnızca 1 gün kala duyurduğu “ortaya karışık rezerv”. Dönmez’in ilettiğine göre dünyada 17 nadir element var ve Eskişehir’de bulunan yeni rezerv bu 17 nadir elementin “hemen hemen” tamamını içeriyor.
Sonuç
Tüm bu bilgiler ışığında, muhalefetin “her seçim öncesi rezerv buluyorlar” serzenişi pek de haksızmış gibi görünmüyor. Elbette Türkiye pek çok doğal kaynak açısından oldukça zengin bir ülke ancak bu zenginliğin seçim propagandası olarak kullanılıp sonra kaderine terk edilmesi iktidar dışında kimseye fayda sağlamıyor.