ABD'de Joe Biden yönetiminin Katolik kilisesi aracılığıyla müzakere edildiğini söylediği anlaşma, dün, Biden'ın Beyaz Saray'dan ayrılmasından ve Donald Trump'ın ülkenin 47. başkanı olarak göreve başlamasından sadece beş gün önce duyuruldu.
Üst düzey bir yetkili, dün gazetecilere "Bir değerlendirme tamamlandı. Küba'nın terörizmin devlet sponsoru olarak belirlenmesini destekleyen bir bilgiye sahip değiliz" dedi. Yetkili şöyle devam etti:
"Katolik kilisesi, Küba'daki önemli sayıda siyasi tutuklunun ve haksız yere gözaltına alınanların insani olarak serbest bırakılmasına olanak sağlayacak bir dizi eylemde bulunmak için Küba ile bir anlaşmayı önemli ölçüde ilerletiyor."
Biden hükümetinin Küba'yla ilgili aldığı kararın tamamı şöyle:
Küba'yı Dışişleri Bakanlığı'nın terörizme sponsor olduğu iddia edilen ülkeler listesinden çıkarma,
ABD mahkemelerinin Helms-Burton Yasası'nın III. Maddesi uyarınca açılabilecek davalarla ilgili olarak işlem yapmasını önlemek için başkanlık yetkisini kullanma,
ABD vatandaşlarının ve kurumlarının finansal işlem yapmalarına izin verilmeyen yaptırım uygulanan kurumları belirten ve üçüncü ülkeleri etkileyen kısıtlı Kübalı varlıklar listesini kaldırma.
Küba Dışişleri Bakanlığı memnuniyetini dile getirdi ancak ablukanın sürdüğünü hatırlattı
Küba Dışişleri Bakanlığı, konuya ilişkin açıklama yaparak, ABD'nin bu hamlesine dair memnuniyetini ifade etti.
Bakanlık açıklamasında, "Sınırlı kapsamına rağmen, bu doğru yöne işaret eden ve Küba hükümeti ile halkının sürekli ve kararlı talebiyle ve özellikle Latin Amerika ve Karayipler'deki çok sayıda hükümetin geniş, vurgulu ve tekrarlanan çağrısıyla uyumlu bir karardır. Bugün ABD tarafından açıklanan karar, zalim ve adaletsiz bir politikanın bazı yönlerini çok sınırlı bir şekilde düzeltiyor" denildi.
Diğer yandan, Küba Dışişleri Bakanlığı, ABD'nin adaya uyguladığı ekonomik ablukanın devam ettiğini de hatırlattı:
"Ekonomik savaş hâlâ sürüyor ve Küba ekonomisinin gelişmesi ve toparlanması önünde büyük bir engel oluşturmaya devam ediyor. Nüfus için yüksek bir insan maliyeti yaratıyor ve göç için bir teşvik olmaya devam ediyor."
Listeye Trump almıştı
Trump, ilk döneminde görevden ayrılmasından kısa bir süre önce, 2021'de ülkeyi “teröristlere güvenli liman sağlayarak uluslararası terör eylemlerine defalarca destek sağladığı” gerekçesiyle Küba'yı "terörizmin devlet sponsoru" ilan etmişti. Küba daha önce Barack Obama döneminde bu listeden çıkarılmıştı. Ada ülkesi, ilk olarak 1982'de Ronald Reagan'ın başkanlığı sırasında bu unvanı almıştı.
Trump'ın kararıyla, "Küba ile belirli ticaret yapan kişileri ve ülkeleri cezalandıran, ABD dış yardımını kısıtlayan, savunma ihracatını ve satışlarını yasaklayan ve ikili kullanım ürünlerinin ihracatına belirli kontroller getiren" yaptırımlar yürürlüğe konmuştu.
Cumhuriyetçiler'den karara tepki
Trump, 20 Ocak'taki göreve başlamasının ardından ülkeyi teröristlere destek veren bir devlet olarak yeniden adlandırmaya karar verebilir. Bazı Cumhuriyetçi milletvekilleri kararı eleştirdi ve Trump ile birlikte kararı geri almak için çalışacaklarını ifade etti.
Florida'dan muhafazakar bir senatör olan Rick Scott, kararı "Joe Biden'ın dünyadaki diktatörlere ve teröristlere veda hediyesi" olarak nitelendirdi ve bunun "pervasız ve tehlikeli" olduğunu iddia etti. Scott, "Komünist Küba rejimini sorumlu tutmak ve Küba halkını özgürleştirmek için ilk günden Başkan Trump ile birlikte çalışacağım" ifadelerini kullandı.
Latin Amerikalı liderlerden Biden'a tebrik
Kolombiya Devlet Başkanı Gustavo Petro, Biden'ın kararını kutladı ve sosyal medyada açıklama yaparak, görevden ayrılan "ABD başkanının Latin Amerika çeşitliliğiyle her zaman diyalog aradığını" öne sürdü. Petro, "Ablukaları, kısmen bile olsa kaldırmak büyük bir adım" dedi.
Son yıllarda birkaç Latin Amerika lideri, Biden yönetimini Küba'nın terörizm tanımını kaldırmaya açıkça çağırmıştı. Brezilya Devlet Başkanı Luiz Inácio Lula da Silva, geçtiğimiz yıl BM genel kuruluna bunun "haksız" olduğuna inandığını söyledi.
Şili Devlet Başkanı Gabriel Boric de Biden'dan ABD politikasını değiştirmesini ve Küba'ya karşı yaptırımları kaldırmasını talep etmişti. Boric, 2023'te ABD'ye yaptığı bir ziyarette muhabirlere şunları söylemişti: "Küba'ya karşı yaptırımların kaldırılması ve Küba'nın terörü destekleyen devletler listesinden çıkarılması hayati önem taşıyor. Bunun böyle olmadığına ikna olduk."