Bireysel Emeklilik Sistemi (BES) kişilerin emeklilik dönemlerinde yaşam standartlarını koruyabilmeleri amacıyla oluşturulmuş gönüllü tasarruf ve yatırım sistemidir. Sistem katılımcıların çalışma hayatı boyunca birikim yapmalarına olanak tanır ve devletin sunduğu teşviklerle birikimler artış gösterir. Türkiye’de 2001 yılında yürürlüğe giren BES, bireylerin sosyal güvenlik sistemine ek olarak kendilerine ek gelir sağlamasını amaçlar. Hem çalışanlar hem de işverenler için çeşitli avantajlar sunan sistem, uzun vadeli birikimler yapmayı hedefleyenler için ideal olur.
BES’in Amacı ve Önemi
Bireysel Emeklilik Sistemi, kişinin emeklilik dönemindeki yaşam kalitesini yükseltmeyi hedefler. Sosyal güvenlik sisteminden alınan emekli maaşı, çoğu zaman emeklilik dönemi masraflarını karşılamakta yetersiz kalabilir. Bu noktada BES devreye girer ve katılımcılara ek bir gelir sağlayarak emeklilik döneminde daha rahat yaşam sürmelerine olanak tanır. BES, bireylerin uzun vadeli birikim yapmasını teşvik ederek kişisel tasarruf alışkanlıklarını artırmayı amaçlar. Emeklilik dönemi, gelirlerin azaldığı yaşam masraflarının devam ettiği bir dönemdir. BES sayesinde bireyler, çalışma dönemlerindeki gelirlerinin belirli kısmını emeklilik dönemlerine yönlendirebilirler.
Bireysel Emeklilik Sisteminin Yapısı
BES, bireylerin birikim yapmasına olanak tanıyan çeşitli fonlar üzerinden işler. Katılımcılar, gelir düzeylerine ve risk profillerine göre farklı yatırım fonları arasından seçim yapabilirler. Fonlar, hisse senetleri, devlet tahvilleri, döviz, altın ve diğer yatırım araçlarına dayalı olarak yönetilir. Yatırımların getiri oranları, seçilen fonların performansına göre değişiklik gösterebilir. Dolayısıyla katılımcılar, hangi fonlara yatırım yapacaklarına dikkat etmeli ve gerekirse danışmanlık almalıdır.
Sisteme dahil olan kişiler, belirli bir süre boyunca sisteme düzenli katkı payı öderler. Katkı payları, kişinin gelirine göre belirlenir ve esnek bir yapıya sahiptir. Katılımcılar istedikleri zaman katkı paylarını artırabilir, azaltabilir veya ara verebilirler.
Devlet Katkısı
BES’e dahil olan bireyler, yatırdıkları katkı payının %30’u kadar devlet katkısı alırlar. Yani, bir katılımcı ayda 1000 TL’lik bir ödeme yapıyorsa, devlet bu ödemeye ek olarak 300 TL katkı yapar. Ancak devlet katkısı her yıl belirli üst sınırla sınırlıdır. 2024 yılı itibarıyla, asgari ücretin yıllık tutarının %30’u kadar devlet katkısı sağlanabilir.
Devlet katkısı, BES’i diğer yatırım araçlarına göre daha cazip hale getiren önemli bir teşvik unsurudur. Devlet katkısından faydalanabilmek için sistemde en az üç yıl kalmak gerekmektedir. Beş yılın sonunda devlet katkısının %85’ini, on yılın sonunda ise tamamını alma hakkı kazanılır. Rakamlar yıllara göre değişkenlik gösterebilir.
Emeklilik Hakkı ve Kazanımları
Emeklilik hakkı elde edebilmek için katılımcıların 10 yıl boyunca sistemde kalmaları ve 56 yaşını doldurmaları gerekir. Şartları yerine getiren bireysel emeklilik katılımcıları birikimlerini toplu olarak çekebilir veya aylık emekli maaşı şeklinde alabilirler. Aylık maaş seçeneği, emeklilik dönemi için sabit ve düzenli gelir sağlama avantajı sunar.
Bireysel Emeklilik Sistemi’ne yatırım yapan kişiler, uzun vadeli birikimlerinden faiz gelirleri, temettüler ve diğer kazançlar elde edebilirler. Sistemin sunduğu esneklik, katılımcılara birikimlerini diledikleri gibi yönetme imkanı tanır. Fonlar arası geçiş yapabilme, ek katkı payı yatırabilme ve sistemden kısmi çekim yapabilme gibi haklar, BES’i cazip kılan unsurlardandır.
BES’ten Nasıl Faydalanılır?
Bireysel Emeklilik Sistemi’ne katılmak oldukça kolaydır. Herhangi bir sigorta veya emeklilik şirketine başvurarak BES’e dahil olabilirsiniz. Sisteme giriş yaptıktan sonra ödemeniz gereken katkı paylarını belirleyebilir ve yatırım yapacağınız fonları seçebilirsiniz. BES ile ilgili tüm süreçler, emeklilik şirketleri tarafından takip edilir ve şeffaf bir şekilde katılımcıya bildirilir. Bu noktada dilerseniz Axa Sigorta’yı da tercih edebilirsiniz.