Gezi direnişi günlerinde kuruluş çalışmaları başlayan Türkiye'nin ilk yurttaş haber ajansı ağı dokuz8HABER yeni yayın ve çalışma dönemini iki günlük Çalıştay ve lansman toplantısıyla duyurdu. İki günlük etkinlikler toplamına medya, alternatif medya, emek dünyası, barış hareketleri, STK'lar, sosyal hareketler ve farklı kentlerden yerel medyayı temsilen çok sayıda kişi katıldı.
Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi binasında geçtiğimiz günlerde düzenlenen iki günlük çalıştay kapsamında "Sosyal hareketlerin, STK'ların, sendikaların medya - alternatif medya alanındaki çalışmaları, deneyimleri, ihtiyaçları ve sosyal medya-yurttaş haberciliği alanında ortaya çıkan olanaklardan ne ölçüde yararlandıkları, özellikle bu alandaki ortaya çıkan ihtiyaçları" ele alındı.
Sosyal hareketlerin, sendikaların ve STK'ların medya kapasitesi ve ihtiyaçları
Doç.Dr. Bora Ataman ve Doç.Dr. Barış Çoban'ın moderatörlüğünde oluşturulan çalışma gruplarında tek tek katılımcıların deneyimleri, mevcut kapasiteleri ve ihtiyaçları açığa çıkarılmaya çalışıldı. Bu çalışmaların sonucu olarak hazırlanacak rapor kamuoyuna açıklanacak ve dokuz8HABER'in önümüzdeki iki yılda yürüteceği çalışmaların yol haritasının şekillenmesinde de belirleyici olacak. Çalıştayların ilk günü akşamında da dokuz8HABER'in yeni çalışma ve yayın döneminin ve Demokrasi ve İnsanları İçin Avrupa Aracı (DİHAA) projesinin lansman toplantısı düzenlendi.
Farklı alanlardan, mecralardan çok sayıda temsilci katıldı
100'ü aşkın davetlinin bir araya geldiği lansman toplantısına katılan TGS Genel Başkanı Uğur Güç, Cumhuriyet Gazetesi yazarı Ceyda Karan, Karadeniz Çevre Ağı'ndan Aykut Alyanak, Diken Editörü Tunca Öğreten, Akademisyenler Barış Çoban-Bora Ataman, İfade özgürlüğü avukatı Gülşah Deniz, Seyri Sokak'tan Sibel Tekin, Mülksüzleştirme Ağları'ndan Burak Arıkan, Alternatif Bilişim Derneği'nden Oğuz Demirkapı, İletişimci Pınar İlkiz etkinliğin forum bölümünde tek tek söz alarak Türkiye'de medyanın durumunu ve dokuz8HABER'in önemi vurgulayan konuşmalar yaptılar ve bu projeyi desteklemenin öneminin altını çizdiler. Etkinliğin açılışını yapan dokuz8HABER Genel Koordinatörü Gökhan Biçici'nin ardından ilk sözü Türkiye Gazeteciler Sendikası Genel Başkanı Uğur Güç aldı.
Uğur Güç (TGS Genel Başkanı): "dokuz8HABER'de gerektiği şekillerde gazetecilik yapılıyor"
Yurttaş haberciliğinin editoryal denetim süreciyle ilişkisine değinen Güç: "Yurttaş haberciliğinin yaptığı haberlerin editoryal süzgeçten geçmesi, gelen enformasyonların editoryal bir süreçten geçip servis edilmesini savunuyorum." dedi. dokuz8HABER'in bu bakımdan önemli bir çalışma yürüttüğünü ifade eden Güç şöyle devam etti: "Bu bakımdan dokuz8HABER'e katkı sunan arkadaşlarımızı da kutluyorum ve burada gerektiği şekillerde de gazetecilik yaptıklarını düşünüyorum. O yüzden de bu çalışmanın devamını diliyorum."
Ceyda Karan (Cumhuriyet Gazetesi): "Bu süreçten çıkan belki en önemli oluşumlardan birisi dokuz8HABER oldu"
Toplantıya katılan ve Cumhuriyet Gazetesi yazarı Ceyda Karan da dünyada ve Türkiye'de yurttaş haberciliğinin, sosyal medya tabanlı haberciliğinin gelişimine "Obama'nın seçim kampanyası sürecinde bir anda Twitter diye bir şey çıktı, bu cıvıldamayı keşfettik" sözleriyle dikkat çekti. "Türkiye'de yurttaş medyasının özellikle Gezi sürecinde aktive olduğunu" hatırlatan Karan, bu süreçte kuruluş çalışmaları başlayan dokuz8HABER'i ilk andan itibaren keşfedenlerden olduğunu, takip ettiğini ve önemsediğini belirtti. Karan dokuz8HABER'in önemini şu sözlerle vurguladı: "Gazetecilik biliyorsunuz hata işidir ama hata yaparsanız düzeltme sorumluluğu gerektirir. Manipülasyon her çeşit medyayla yapılır, konvansiyonel medyayla da yapılır, yurttaş medyasıyla da yapılır, sosyal medyayla da yapılır. O süreç bize çok şey öğretti, o süreçten çıkanlardan belki en önemli oluşumlardan birisi sahadan, doğru haber aktarma kaygısı taşıdıkları, hata yaptıkları zaman mutlaka düzelttikleri için dokuz8HABER diye düşünüyorum. Bu anlamda dokuz8HABER'den arkadaşları tebrik etmek istiyorum, çünkü hakikaten o dinamizmi ve gazeteciliğin birikimini birleştirmek önemli bir şey."
"Gazetecilik öldü diyorlardı, hayır, ölmedi başka biçimlerde devam ediyor ve dokuz8HABER bunlardan birini derinleştirme iddiasına sahip"
Gazeteciliğin geleceğine ilişkin tartışmalara da değinen Karan konuşmasını "Gazetecilik öldü diyorlardı, ölmedi hayır, ama başka biçimler altında devam edecek bunlardan birini derinleştirme iddiası bile güzel bir iddia o yüzden dokuz8HABER'e başarılar diliyorum. " vurgusuyla bitirdi.
Aykut Alyanak (Karadeniz Çevre Ağı): "Mühim olan kalıcılık"
Geçtiğimiz yıl sona eren bir proje kapsamında Karadeniz Çevre Haber Ağı kuruluş çalışması yürüten aktivist Aykut Alyanak da söz aldı. Tüm Karadeniz bölgesinde yerel ağları ve ekolojik mücadele verene dernekleri ve platformları bir araya getirip beş ayrı kentte çalıştaylar düzenlediklerini aktaran Alyanak bu süreçteki deneyimlerini "Mühim olan kalıcılığını sağlamak, proje için proje yapmayalım." sözleriyle özetledi.
Doç.Dr.Barış Çoban: "Akademisyenlerle aktivistler arasında köprü kurmaya çalışıyoruz"
Çalıştay moderatörlerinden birisi olarak da görev alan akademisyen Doç.Dr.Barış Çoban da lansman toplantısında söz aldı. Bora Ataman'la birlikte Alternatif medya ilgili çalışmalar yürüttüklerini anlatan Çoban, bu kapsamda veri toplamayı çok önemsediklerini ve "Alternatif Medya ve Toplumsal Hareketler" başlıklı bir kitap seti yayımlamaya başladıklarını ifade ederek bu kapsamda dokuz8HABER'le işbirliğini önemsediklerinin altını çizdi. Çoban, temel amaçlarının "Akademisyenlerle aktivistler arasında köprü kurmak" olduğunu vurguladı.
Pınar Dağ (Dağ Medya): "Veri alternatif medya için daha da önemli. Böylesi oluşumlara her anlamda destek olmak gerekiyor."
Lansman toplantısına katılan Dağ Medya'dan Pınar Dağ da verinin önemine değindi: "Veri herkes için çok değerli, alternatif medya için önemi daha da fazla." vurgusu yapan Dağ, "Böyle bir oluşumun düzenli olarak hayat bulması önemli. Alternatif oluşumların var olmasına her anlamda destek olmak gerekiyor" dedi. Dağ, konuşmasını şöyle bitirdi: "dokuz8HABER'in bir şekilde kendini dönüştürmesi, veri güdümlü olmasını önemsiyorum. Umarım daha da verimli bir sürece girersiniz."
Burak Arıkan (Mülksüzleşirme Ağları): "Biz de Gezi zamanı başladık, dokuz8HABER'i ilk andan itibaren takip ediyorum. Ağ tipi örgütlenme ve bunun daha fazla yeşermesine katkıda bulunmak için yardımcı olacağız."
Toplantıya Mülksüzleştirme Ağları ve GraphCommons adına katılan teknolojist Burak Arıkan, kendi yürüttükleri projeyle ilgili bilgi verdi. Devletin özel sektörle yaptığı bütün ortaklıkların haritalandırılması çalışmasına dayanan "Mülsüzleştirme Ağları" Projesinin en fazla bilinen projelerden biri olduğunu söyleyen Arıkan, çalışmalarının Gezi zamanı, 6 Haziran 2013'te başladığını hatırlattı. "dokuz8HABER'i ilk andan itibaren takip ettiğini vurgulan Arıkan, dokuz8HABER'i neden önemsediğini şu sözlerle ifade etti: "Sistematik bir baskı altındayız, her türlü aygıtın üzerimizde kullanılması söz konusu, buna karşın direnişin de mücadelenin de sistematik olması lazım." Bu anlamda da dokuz8HABER'in yaptığı ağlı-bağlı örgütlenme çok önemli. Yani birbirine bağlı değilsin, ayın grupta değilsin ama uzaktan da olsa iletişim halindesin. Bunun yeşermesine katkıda bulunmak için her şeyi yapmak lazım, ben de bu konuda yardımcı olacağım."
Oğuz Demirkapı (Alternatif Bilişim Derneği): "Bilişim alanında alternatif yürütüyoruz"
Arıkan'dan sonra Alternatif Bilişim Derneği Yönetim Kurulu üyesi Oğuz Demirkapı söz aldı. Alternatif Bilişim Derneği hakkında bilgi veren Demirkapı, bilişim alanında alternatif politikalar yürüttüklerini söyledi ve bu temelde de açık kaynak çalışmalara destek verdiklerini ifade etti.
Dr.Ayşegül Tözeren (Barış İçin Herkes): "Alternatif medyanın ve dokuz8HABER'in önemini bu süreçte daha iyi gördük."
Toplantıya Barış İçin Herkes Koordinasyon üyesi, Edebiyatçı Dr.Ayşegül Tözeren de katıldı. Alternatif medyanın ne kadar önemli olduğunu Barış İçin Akademisyenler'in tutuklanması ve özgürlük nöbetleri sürecinde daha iyi gördüklerini ifade eden Tözeren, "Orada dokuz8HABER'in önemini de yurttaş olarak anladık, her gün nöbet yapıyorduk, biz buradayız diyorduk ama nasıl haberdar edecektik, işte tam da burada dokuz8HABER bize destek oldu." dedi.
Tunca Öğreten (Diken): "dokuz8HABER ve yurttaş habercieri kurtarılmış bölgenin direnişçisi"
Etkinliğe katılan Diken Editörlerinden Gazeteci Tunca Öğreten de söz alarak "Kayyımların atandığı, reklamların kesildiği basılı medyadan sonra internet medyası kurtarılmış bir bölge" dedi. Öğreten, dokuz8HABER'in önemini şu sözlerle ifade etti: "Kurtarılmış bölgede mücadele etmek için direnişçi lazım, işte dokuz8HABER onu yapıyor ve yurttaş muhabir de o kurtarılmış bölgenin direnişçisi."
Sibel Tekin (Seyri Sokak-Ankara) "Biz kendimize haberci demedik ama sokağın sesini duyurmaya, eylemlerin toplumsal belleğini yaşatmaya çalışıyoruz"
Etkinlikte son olarak bir yurttaş medyası platformu olan Ankara merkezli Seyri Sokak aktivistlerinden Sibel Tekin söz aldı. "Biz Seyri Sokak olarak haziran direnişi sonrası Ankara'da sokakta olan arkadaşlar bir araya gelerek paylaşmak gereği duyduk ve sosyal medyada öncelikle çektiğimiz videoları, fotoğrafları, daha sonra da mahallelerden haber olmayınca mahallelerdeki eylemleri, fotoğrafları paylaşmaya başladık." diyerek Seyri Sokak'ın kuruluş öyküsünü anlatan Tekin, 3 yıldır çalışmaların sürdüğünü ifade ederek şöyle devam etti: "Önceliğimiz Video ancak Tuzluçayır gibi Ankara'da direniş olan mahallelerden haber alamadığımız için haber de vermeye başladık ama kendimize hiç bir zaman haberci demedik. Sokağın sesini duyurmaya, eylemlerin toplumsal hareketlerin belleğini yaşatmaya çalışıyoruz."
dokuz8HABER merkezi katılımcılarla tanıştı
Etkinliğin sonunda dokuz8HABER Genel Koordinatörü Gökhan Biçici; Nalin Öztekinn, Maşallah Bayazan, Oğuzhan Taş ve Osman Sinci'den oluşan genç haber merkezi üyelerini davetlilere tanıttı. Haber merkez üyelerinin katılımcılara tanıtılması sırasında özellikle dokuz8HABER merkezinin yaş ortalamasının çok düşük olmasının bir tesadüf olmadığını ifade eden Gökhan Biçici, "10-15 yıldan aşağı deneyimi olmayan pek çok gazeteci arkadaşla en temel düzeyde dahi uyum yakalamakta zorlanırken, 20'li yaşlardaki yeni kuşak aktivistler, iletişim fakülteleri öğrencileri ve gazeteciler yeni medyanın ve dolayısıyla dokuz8HABER'in dilini, üslubunu, tarzını çok daha çabuk kavrayarak verimli olabiliyor" dedi. Haber merkezi adına söz alan Nalin Öztekin de "dokuz8HABER'le tanışma hikayesini anlatarak, "Kendimizi burada bulduk ve burası bizler için tam bir okul özelliği taşıyor" vurgusu yaptı.
AB DİHAA kapsamında desteklenen "dokuz8HABER - yurttaş haber ajansı ağı projesi" lansman toplantısıyla ilk temel adımını attı
Demokrasi ve İnsanları İçin Avrupa Aracı (DİHAA) kapsamında Şubat ayında başlayan ve 24 ay boyunca devam edecek olan "Yurttaş haber ajansı ağı kuruluş projesi" lansmanı olma özelliğini de taşıyan ve iki gün süren programın çalıştay, lansman ve forum bölümlerine; İstanbul Tabip Odası, TÜMTİS, Barış İçin Herkes, Gündem Çocuk Derneği, Türk Psikologlar Derneği, Tunceli Emek Gazetesi, Antakya Sosyalist Dayanışma Gazetesi, Karşı Radyo, Karadeniz Çevre Ağı, YeşilSol Parti, HDP, İzmir Yenigün Gazetesi, Alternatif Bilişim Derneği, GraphCommons, Seyri Sokak, Laz Enstitüsü, İnsan Hakları Derneği, dokuz8HABER, Cumhuriyet Gazetesi, Türkiye Gazeteciler Sendikası, Haber Nöbeti'nden temsilciler ve aktivistler ile akademisyenler katıldı.
Proje kapsamında yapılacak çalışmalar
Proje kapsamında ülke çapında üç ana bölgede dokuz8HABER tanıtım toplantıları ve çalıştaylar düzenlenecek, buna paralel olarak da beş ana bölgede sosyal hareketlerin, aktivistlerin, yerel gazetecilerin ve yurttaş habercilerinin katılacağı "Alternatif Medya ve Yurttaş Haberciliği Eğitimleri" düzenlenecek. Bu eğitimlerin içeriği doğrultusunda 20 eğitim videosu hazırlanacak, yine bu eğitimlerde yer alacak olan toplam 100 katılımcıdan eğitimleri sonrasında dokuz8HABER muhabiri haline gelecek olan 20 kişiye mobil gazetecilik ekipmanı sağlanacak ve tüm bu çalışmalara paralel olarak da açık kaynak kodlu bir mobil haberleşme teknolojisi geliştirilerek hem Türkiye hem de uluslararası alternatif medya kamuoyunun kullanımına sunulacak. Proje kapsamında düzenlenecek olan Bölge Eğitimleri de önümüzdeki günlerde başlıyor. Bu çerçevede ilk adım 18-21 Mayıs tarihleri arasında İzmir'de düzenlenecek olan "Alternatif Medya ve Yurttaş Haberciliği Ege Bölge Eğitimi" olacak. Bu eğitimi 8-11 Haziran tarihleri arasında Ordu'da düzenlenecek olan "dokuz8HABER Karadeniz Bölge Eğitimi" takip edecek. dokuz8HABER
