DİSK-AR'ın Kasım 2018 İşsizlik Raporu'na göre gerçek işsiz sayısı 6,4 milyona yaklaştı. Kayıtlı işsiz sayısı son bir yılda 604 bin, son iki ayda 500 bin arttı. Aktif sigortalı sayısı 363 bin azaldı. İşsizlik sigortası başvurularında büyük artış yaşandı. Rapora göre 1 milyon 111 bin üniversite mezunu işsiz durumda.
[mks_dropcap style="letter" size="52" bg_color="#ffffff" txt_color="#000000"]T[/mks_dropcap]ürkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Dairesi (DİSK-AR) Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) 15 Kasım 2018 günü açıkladığı Ağustos 2018 dönemi İşgücü İstatistikleri ile İŞKUR tarafından açıklanan Ekim 2018 dönemi verilerini ve Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından açıklanan Ağustos 2018 dönemi sigortalı istatistiklerini değerlendirdi.
  • Ağustos 2018 dönemi TÜİK işgücü istatistikleri, İŞKUR ve SGK verileri işsizlikte krizin etkisiyle büyük patlama yaşandığını gösteriyor.
  • TÜİK’e göre Ağustos 2017 döneminde yüzde 10,6 olan dar tanımlı standart işsizlik 0,5 puan artarak Ağustos 2018’de yüzde 11,1 olarak gerçekleşti. Dar tanımlı işsiz sayısı bir önceki yıla göre 266 bin kişi artarak 3 milyon 670 bine yükseldi.
  • Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) verilerinin aktif sigortalı sayısındaki düşüş eğillimi işsizliğin arttığını göstermektedir. SGK Ağustos 2018 verilerine göre Temmuz 2018’de 16 milyon 226 bin olan aktif sigortalı sayısı (4-a kapsamında) 15 milyon 862 bine geriledi. Böylece sigortalı işçi sayısında 363 bin azalma gerçekleşmiş oldu.
  • TÜİK verilerine dayanarak hesapladığımız geniş tanımlı işsiz sayısı 6,3 milyonu aştı. Geniş tanımlı işsizlik oranı ise yüzde 18,0 olarak hesaplandı. Geçen yılın aynı dönemine göre geniş tanımlı işsiz sayısı 404 bine yükseldi.
  • Kadın işsizliği yüzde 15,1, genç kadın işsizlik oranı ise yüzde 26,4 olarak gerçekleşti. Tarım dışı kadın işsizliği yüzde 32,9’a yükseldi.
  • 1 milyon 111 bin üniversite mezunu işsiz durumda.
  • Ne eğitimde ne istihdam olan gençlerin oranı yüzde 28,6’ya ulaştı.

GERÇEK İŞSİZ SAYISI 6,4 MİLYONA YAKLAŞTI

Standart işsizlik hesaplaması dışında alternatif ve gerçek bir işsizlik hesaplama yöntemi olarak kabul edilen geniş tanımlı işsiz sayısı DİSK-AR tarafından Ağustos 2018 için 6,3 milyon olarak hesaplanmıştı. Geniş tanımlı işsiz sayısı geçen yılın aynı dönemine göre (Ağustos 2017) 404 bin kişi arttı. Ağustos 2017’de 5 milyon 948 bin olan işsiz sayısı 6 milyon 352 bine yükseliş gösterdi. Çalışmayan nüfusun 1 milyon 648 binini iş aramayıp çalışmaya hazır olanlar oluşturdu. İş aramayıp çalışmaya hazır olanların 1 milyon 158 bini kadınlardan oluşuyor. Dar tanımlı işsiz sayısı geçen yılın aynı döneminde göre 266 bin artış göstererek 3 milyon 670 bine ulaştı.

KAYITLI İŞSİZ SAYISI İKİ AYDA 500 BİN ARTTI

İŞKUR’a göre kayıtlı işsiz sayısı son iki ayda 500 bin, son bir yılda ise 604 bin arttı. Kayıtlı işsizler içinde kadınlar son bir yılda 387 bin artarak erkeklerin önüne geçti. Kayıtlı kadın işsiz sayısının erkeklerden 111 bin fazladır. Bu durum kadınların iş bulma aracı olarak erkeklerden daha fazla İŞKUR’u tercih ettiğini gösteriyor.

İŞSİZLİK SİGORTASI BAŞVURULARINDA PATLAMA

Öte yandan İŞKUR’a yapılan işsizlik sigortası başvuruları giderek artıyor. Eylül 2018’de 140 bin olan işsizlik sigortası başvuru sayısı Ekim 2018 tarihinde 168 bine ulaştı. İŞKUR verileri işsizlikte artış eğiliminin önümüzdeki aylarda süreceğine işaret ediyor. Ekonomik krizin de etkisiyle önümüzdeki aylarda işsizlikte tırmanma kaçınılmaz görünüyor.

KADIN ve GENÇ İŞSİZLİĞİ ÜRKÜTÜCÜ BOYUTLARDA

Kadın ve genç işsizliği geçen yılın aynı döneminde göre artış göstermektedir. Kadın işsizliği yüzde 15,1, genç işsizliği ise yüzde 20,8’e ulaşmıştır. Veriler işsizliğin en çok kadınları etkilediğini ve kadınların bütün işsizlik türlerinde erkeklerden daha fazla işsiz kaldıklarını göstermektedir. Ağustos 2018 TÜİK verilerine göre genç kadın işsizliği yüzde 26,4 olarak açıklanmıştır. Tarım dışı genç kadın işsizliği yüzde 33’e yaklaşmıştır. Özellikle genç ve kadın işsizliği ile ne eğitimde ne istihdamda (NEET) olan gençlerin oranı yüksekliğini korumaktadır (Grafik 1). Ne eğitimde ne istihdamda olanların oranı geçen yıla göre yüzde 0,6 puan artış göstererek yüzde 28,6’ya ulaşmıştır. Ağustos 2018 döneminde yüksek öğrenim işsizliği yüzde 14 olarak açıklanmıştır. Yüksek öğrenim işsizliği son 1 yılda 62 bin kişi artmıştır.

DİSK-AR'DAN İŞSİZLİĞİN AZALTILMASI İÇİN ÖNERİLER

TÜİK, İŞKUR ve SGK verileri ekonomide derinleşen krizin istihdam üzerindeki olumsuz etkisini giderek daha net biçimde ortaya koymaktadır. TÜİK verileri Ağustos 2018 ayına ait olduğu için henüz krizin etkisini yeterince göstermese de İŞKUR ve SGK verileri işsizlikteki patlamanın öncü göstergeleri niteliğindedir. İşsizliğin tekrar şiddetli bir tırmanışa geçtiği görülmektedir. İşsizliğin yaratacağı toplumsal tahribatı önlemek için güçlü sosyal politikalara ihtiyaç vardır. İşsizliğin azaltılması ve istihdamda kalıcı ve güvenceli artış sağlanması için öneriler:
  • Çalışanların sorumlu olmadıkları krizin sonuçlarından korunması için toplu işten çıkarmaların yasaklanmasını ve yargı iznine bırakılmasını istiyoruz.
  • İstihdam artışlarında kamunun payı dikkate değerdir. Kamu istihdamının artırılması, kamuda eğreti ve güvencesiz çalışma biçimleri yerine, kadrolu ve güvenceli istihdam artışının sağlanması yaşamsal önemdedir. Kamu girişimciliği ve hizmetleri istihdam yaratacak şekilde yeniden ele alınmalı ve kamuda personel açığı derhal kapatılmalıdır.
  • İş başında eğitim adı altında çırak, stajyer, kursiyerlerin ve bursiyerlerin ucuz işgücü deposu olarak kullanılması uygulamasına son verilmelidir.
  • “Herkesin çalışması için, herkesin daha az çalışması” ilkesi doğrultusunda haftalık çalışma süresi gelir kaybı olmaksızın 37,5 saate, fazla mesailer için uygulanan yıllık 270 saat sınırı, 90 saate düşürülmelidir.
  • Uluslararası çalışma normları doğrultusunda herkese en az bir ay ücretli yıllık izin hakkı tanınmalıdır.
  • Uluslararası Çalışma Örgütü ILO’nun “insana yaraşır iş” yaklaşımı temelinde herkese güvenceli ve nitelikli işler sağlanmalıdır.
  • Sendikal hak ve özgürlüklerin kullanımı güvence altına alınmalı, sendikal barajlar kaldırılmalı, herkesin sendika hakkını özgürce kullanabilmesi için gerekli yasal düzenlemeler yapılmalıdır.
  • Toplum yararına çalışma programları kapsamında çalıştırılanlar daimî işçi statüsüne geçirilmelidir.
  • İşsizlik Sigortası Fonunun amaç dışı kullanımına son verilmeli ve yararlanma koşulları özellikle kriz dönemlerinde kolaylaştırılmalıdır.
  • Ücret Garanti Fonu kapsamı genişletilmesi işçilerin 6 aylık her türlü işçilik alacağı garanti kapsamına alınmalıdır.
  • Kadın istihdamının artırılması ve işsizliğinin azaltılması için işgücü piyasalarındaki cinsiyetçi uygulamalara son verilmeli, ev içi bakım emeği devletin gereken nitelikli, yaygın ve ücretsiz bakım hizmetlerini sağlaması ile kadının üzerinden alınmalıdır.