Haber: Elifsu Dilek Şen

Denizli'nin Beyağaç ilçesindeki Topuklu Yaylası'nda, gök bilimci Prof. Dr. Ethem Derman'ın ismini taşıyan gökyüzü gözlem etkinliği, Tahsin Demirciler ve Kalebey Yerel Eylem Grubu Derneği Salih Tayfun Dindar ile gerçekleştirildi. Bu etkinliğe katılan isimlerden Lütfü Çakmak isimli yurttaşın elde teleskop yapma hikayesi ise oldukça ilgi çekici.

Lütfü Çakmak, gökyüzü tutkunlarıdan. Çocukluğundan beri kozmosa olan merakından dolayı hep bir teleskop edinip, gökyüzü gözlemi yapmak istemiş. Önce bir ticari teleskop alır ancak bir müddet sonra daha büyük teleskobu olsun ister. Ancak büyük teleskoplar çok pahalı olduğundan elde teleskop yapıldığını öğrendikten sonra, nasıl yapıldığını öğrenmek için girişimlere başlar. 2006 - 2007 gibi yıllarda bu işlerle ilginen kişi sayısı çok azdır. Yetersiz ingilizcesiyle uluslararası teleskop yapım gruplarına katılır. Bu gruplardan birinde Jerry ile tanışır.

Jerry, kendini iyi yetiştirmiş, 1970'lerden beri ayna-teleskop yapan biridir. Ayrıca 4 inç bir mercekli teleskop da yapmıştır.Tüm bildiklerini Lütfü Çakmak’a öğrettir. İlerleyen yıllarda kendisinin de hiç yapmadığı, dışbükey ayna, toroidal ayna, bath interferometer test aleti yapımı gibi işleri de beraber yaparak (o Amerika'da, Lütfü Çakmak ülkede paralel olarak) birlikte öğrenirler. Lütfü Çakmak başlarda bir yıl içerisinde önce 8 inç ayna, sonra 10 inç ayna ve 15 inç aynaları yaparak bitirir. 15 inç o yıllarda Türkiye'de elle yapılmış en büyük ayna imiş. Sonraları, bir çok okula teleskop yaparak, atölye çalışmalarını sürdürür.. Uzun zaman hayalinde olan, mercekli teleskop yapma fırsatını da bulur. Mercekli teleskop yapmak için 2 değişik tür camın dört yüzeyini birlikte işlemek gerekir. Merceklik camları memlekette bulmak hemen hemen imkansızdır Jerry, önce 90 mm çapında camları temin ederek gönderir. Bu camları işleyerek ilk mercekli teleskobunu yapar ve hikayesi 2018'de Sky&Telescope dergisinde yayınlanır.

Daha sonra, aynı şekilde Jerry, amatörlerin yaptığı en büyük boy olan 6 inç merceklik camlardan da gönderir. Bunları da işleyerek "6 inç f/15 folded refractor" yapar. Odağı uzun olan bu teleskop için, odak uzunluğunu ikiye katlıyacak 4,5 inç civarında optik flat (düz) aynaya ihtiyaç vardır ve bu büyüklükte aynaların fiyatı oldukça yüksek ve ülkemizde bulmak da çok zordur. Onu da abc yöntemi denen bir yöntemle kendisi yapar. En sonunda yıllar içinde oluşan bu bilgi birikiminin, kendisinin vefatı ile birlikte yok olmaması için ülkemizin ilk ve tek kaynak kitabı olan "Amatör Teleskop Yapımı" kitabını yazıp yayınlar. Başladığı yıllarda Türkçe bilgi bulma zorluğu Lütfü Çakmak’ı bu kitabı yazmaya iter. Teleskop yapmak için gerekli bilgiler internetten, sağdan soldan bölük pörçük elde edilebilir tabi ki. Ancak bu kitap ilk başlayan, orta ve ileri seviyedeki herkese hitap ediyor.