Bugün öğleden sonra Marmara Denizi’nde İstanbul’un Silivri ilçesi açıklarında meydana gelen 6,0 moment büyüklüğüne sahip deprem, İstanbul'daki deprem riskini yine gündemimize taşıdı. Yıllardır konuşulan olası büyük İstanbul depremine dair en çok tartışılan konulardan biri de toplanma alanları…

Rant, son 15 yılın ekonomik kalkınma modeli. Rant sistemi ile kalkınmaya çalışan AKP Türkiye’si, kendi ekonomi sınıfını yaratma çabası içinde maddi değeri olan her varlığı bir rant kapısına çevirdi. Bu yolda şehirlerdeki parklar, geniş ve yapı barındırmayan alanlar betona dönüştürülerek ekonominin çarkları döndürülmeye çalışıldı. Deprem toplanma alanları olarak belirlenmiş yeşil alanlar, “kullanılmayan para potansiyeli” olarak görülünce buralar sermayeye satıldı. Yerlerine gökdelenler ve alışveriş merkezleri dikildi. İstanbul’da 1999 depreminden sonra belirlenen 470 alanda bugün ya gökdelenler ya da AVM’ler bulunuyor. Bilim insanlarının ortak kanısına göre; 7 büyüklüğünde bir deprem bekleniyor. Yaklaşık 2 milyon bina stoğu bulunan İstanbul’da yapıların yarısının iskansız olduğu düşünülürse yüzlerce, binlerce binanın hasar alması kaçınılmaz.

AFAD’A GÖRE 2354 DEPREM TOPLANMA ALANI VAR: CAMİ AVLULARI BİLE LİSTEDE

AFAD’ın (Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı) 2016 verilerine göre; İstanbul’da toplam 2354 toplanma alanı var. Fakat TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası, AFAD’ın bu verilerine karşı çıkıyor. Odanın İstanbul Şube Başkanı Nusret Suna, AFAD verilerindeki toplanma alanlarının büyük bir kısmının nitelik bakımından ‘toplanma alanı’ sayılamayacağını söylüyor:

TMMOB RAKAMA İTİRAZ EDİYOR

“1999-2003 yılları arasında Afet Acil Eylem Planı çerçevesinde kentte 496 afet toplanma alanı belirlemişti. Ancak bu toplanma alanlarının sayısı 77’ye düştü. Kimi AVM’ye, otele, rezidansa dönüştü, kiminin üstünden köprü, yol geçti. Toplanma alanlarının 4’te 3’ü yapılaşmaya açıldı. 2354 toplanma alanı var deniyor. Minicik yerler, çocuk parkları, cami avluları, 10-15 kişinin duracağı yerler toplanma alanı olarak belirlenmiş. Olmaz. Bu listedeki yerler ikamet edilecek alan değil. Konteyner ve çadır kentlerin kurulacağı, duş, ısınma gibi temel ihtiyaçların karşılanacağı büyük alanlar toplanma alanı olabilir ki bu sayı aslında 77’dir. Bir diğer önemli konu da acil ulaşım yolları… İstanbul’da yaklaşık 500 acil ulaşım yolu var fakat büyük çoğunluğu İSPARK oldu. Depremin ardından yangınlar olacak, hastaneye ulaşım yolları açık olmalı.”

TOPLANMA ALANLARI AVM VE LÜKS SİTE OLDU

1999-2003 arasında belirlenen bu alanlardan imara açılanlar arasında, Torun Center’ın yükseldiği Ali Sami Yen Stadı, Zorlu AVM’nin yer aldığı Zincirlikuyu’daki Karayolları 17. Bölge Müdürlüğü arazisi, Taş Yapı’nın gökdelenlerinin yer aldığı Kadıköy Meteoroloji binası ve alanı, Akasya AVM’nin yer aldığı Acıbadem’deki eski Otosan Fabrikası arazisi, Bakırköy’deki Marmara ve İstanbul Forum AVM’nin bulunduğu alan, Zeytinburnu’ndaki 16:9 kulelerinin yer aldığı arazi de var.

EN BİLİNEN TOPLANMA ALANLARI

En bilinen toplanma alanları ise şunlar: Taksim Gezi Parkı, Beşiktaş Demokrasi Parkı, Fındıklı, Şair Nedim, Abbasağa, Balmumcu, Bebek Aşiyan Parkı, Fatih Gülhane Parkı, Emirgan Parkı, Göztepe, Moda ve Özgürlük Parkları, Bahçeşehir Park Gölet, Kartal Dragos sahili, Bakırköy Botanik Parkı, Kağıthane Hasbahçe Mesire Alanı, Avcılar Denizköşkler Sahil Parkı.

NEREYE SIĞACAKLAR?

Bu alanlara bakınca ve İstanbul’da yaklaşık 18 milyon insanın yaşadığı düşünülünce geriye şu soru kalıyor: Bir deprem durumunda insanlar nereye sığacak? Biz de bu soruya yanıt aramak için AFAD'ın E-Devlet sistemi üzerinden Kadıköy merkezde oturan bir insanın acil toplanma alanı olarak nereye atandığına göz attık. Kadıköy merkezde oturan kişiler için AFAD üç adet toplanma alanı atamış gözüküyor. Kadıköy merkez, geniş ve boş alanlar bakımından İstanbul'un merkezindeki en şanslı bölgelerden biri. Ancak buna rağmen Rıhtım, Moda Parkı, Yoğurtçu Parkı gibi noktalar, toplanma alanı olarak belirlenmemiş. Bu da doğal olarak kafalarda soru işaretleri oluşturuyor. Durum İstanbul'da sadece Kadıköy merkez için değil, birçok mahalle için bu şekilde. Yani önümüzde kara kara düşünmemize sebep olacak epey sebep var.