Gezi direnişi üzerinden 7 yıl geçti. 2013 yılının 27 Mayıs gecesi ilk kıvılcımları Gezi Parkı'na iş makinalarının girişiyle ortaya çıkan, 31 Mayıs ve 1 Haziran tarihlerinde yaşananlarla tarihsel bir kırılmaya dönüşen 'Büyük Haziran Direnişi', Türkiye tarihinde Celali isyanlarından bu yana en büyük isyan dalgası olarak da kabul ediliyor. dokuz8HABER olarak son dört yıldır yaptığımız gibi Gezi eylemleri kronolojisini gün gün, saat saat eş zamanlılık ilkesine göre yayınladığımız bir tweet zinciriyle hatırlatıyoruz.
Tarihsel, siyasal, sosyal sonuçlarının her geçen gün şu veya bu şekilde daha fazla görünür hale geldiği Gezi Direnişi'ni anlamak benzer tüm tarihsel olaylarda olduğu gibi ancak sürecin tamamlanmasının ardından mümkün ve biz şu anda hala bu sürecin içindeyiz. Ancak Gezi eylemlerinin kronolojisine ayrıntılarıyla vakıf olmak, bu anlama sürecinin sağlıklı ilerlemesinin anahtarlarından birisi. Bu nedenle dokuz8HABER olarak dört yıldan beri her Gezi yıl dönümünde Gezi direnişinin ilk anlarından itibaren yaşanmış olan olay ve gelişmeleri saat saat tekrar hatırlatan bir tweet zinciri yayınlıyoruz. Bu yıl da bunu yapıyoruz ve ek olarak tüm akışı haber sitemizde de kapsamlı bir seri olarak sizlerle paylaşmaya başlıyoruz. Bu sayfa 27 Mayıs gecesinden başlayarak Temmuz ayına kadar ve hatta Abbasağa Parkı'nın sönümlenmesine kadar geçen süreci yine eş zamanlılık kuralıyla sizlerle paylaşacak. Konuyu daha derinlemesine anlamayı kolaylaştıracak bazı canlı yayınlar da planlıyoruz. Bu gece 27 Mayıs gecesi yaşananlarla başlıyoruz. Her gün 2013 tarihinde yaşananlara paralel olarak o günün gelişmelerini burada bulabileceksiniz.[27 Mayıs 2013] Saat 22:00 civarı:
Gezi Parkı'na giren iş makineleri yıkım çalışmalarına başladı.
[27 Mayıs 2013] Saat 23:00 civarı:
Taksim Gezi Parkı’nda yıkımın başladığı haberini alan Taksim Dayanışması (@taksimdayanisma) üyeleri ve bir grup aktivist parka giderek iş makinelerini engellemeye çalıştı. #GeziyiUnutma
[27 Mayıs 2013], Saat 23:47:
Yıkımı önlemek amacıyla Gezi Parkı'na gidenler arasında yer alan SYKP kurucu üyelerinden, aktivist @ahmetsaymadi tarihe 'Gezi'nin ilk tweeti' olarak geçecek tweeti attı: "...Herkesi yıkıma karşı durmaya bekliyoruz."
[28 Mayıs 2013]
Taksim Dayanışması ve yurttaşların çağrısıyla Gezi Parkı’nda toplanan yaklaşık 50 kişi, kurduğu çadırlarla parkta sabaha kadar nöbet tuttu.Parka asılan ilk pankart elle hazırlanan "Gezi Parkı için Nöbetteyiz" pankartı oldu. #GeziyiUnutma[28 Mayıs 2013]
28 Mayıs 2013 sabahı parka daha çok eylemci ulaştı. Diğer yandan yıkım ekipleri polis korumasında Divan Oteli yönünde çalışmaya devam ediyorlardı. Gezi Parkı'nın yıkımına karşı çıkan direnişçiler, polisle karşı karşıya geldi. https://www.youtube.com/watch?v=iAB9hIBQIzg[28 Mayıs 2013]
28 Mayıs 2013 sabahı saat 11:00 civarı, BDP İstanbul Milletvekili Sırrı Süreyya Önder iş makinelerinin önüne geçerek yıkımı durdurdu. Gezi Parkı eylemleri 27 Mayıs gecesi iş makinalarının parka girmesiyle başladı. Yıkım haberini alıp parka gelen Taksim Dayanışması üyeleri ve bir grup aktivistin çabasıyla gece ilk yıkım durdurulduktan sonra ertesi sabah polis korumasıyla tekrar harekete geçen yıkım ekipleri bu sefer karşılarında BDP İstanbul Milletvekili Sırrı Süreyya Önder'i buldu. Önder iş makinasının önüne geçerek çalışmasını durdurdu. https://youtu.be/DYPnoguZY5Y[28 Mayıs 2013]
28 Mayıs 2013 sabahı saat 15:00 civarı:
BDP İstanbul Milletvekili Sırrı Süreyya Önder'in araya girmesiyle yıkımın durdurulması ardından parkta toplanmalar arttı. S aat 15:00'te Önder ve CHP'li vekiller Gezi Parkı'nda bir açıklama yaptılar.
Görüntü: @GokhanBicici
https://www.youtube.com/watch?v=T9fgREctwek[29 Mayıs 2013]
29 Mayıs 2013 sabahı saat 05:00 civarı: GeziParkı'nda nöbet 28 Mayıs gecesi artan kalabalıkla devam etti ve park nöbetçileri kurulan çadırlarda sabahladı. Ancak parkta kalanları sabah 05:00'da, kayıtlara 'İlk şafak baskını' olarak geçen polis müdahalesi bekliyordu. Takvimin 29 Mayıs'ı gösterdiği günün sabahında yaşanan bu sert polis müdahalesiyle parkta kurulan çadırlar söküldü.
[29 Mayıs 2013]
Günün ilerleyen saatlerinde çalışmalar tekrar engellendi, #GeziParkı'nda çadırlar kuruldu, fideler dikildi. Taksim Dayanışma adına MücellaYapıcı bir açıklama yaptı: “Bu mücadele tüm canlılar için; Taksim bizim, İstanbul bizim.” https://www.youtube.com/watch?v=rCijndNg9_M[29 Mayıs 2013]
İstanbul'da 3. Köprünün açılış töreninde konuşan dönemin Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan, "Ne yaparsanız yapın, orası (GeziParkı) için karar verdik" sözleriyle meydan okudu. Bu konuşma Gezi Direnişi'ne katılımı arttıran bir etki yarattı. https://www.youtube.com/watch?v=_VNASG045x4[29 Mayıs 2013]
29 Mayıs 2013 gecesi saat 23:00 civarı: Gezi Parkı'nda olası bir yeni yıkım girişimine karşı nöbet tutan yurttaşların sayısı giderek artarken, CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu da saat 23:00 civarı parka gelerek yurttaşlara destek verdi. [caption id="attachment_42864" align="aligncenter" width="680"]
GeziKronoloji_Kılıçdaroğlu Gezi'den 29 Mayıs 2013[/caption]
[30 Mayıs 2013]
30 Mayıs 2013 sabahı saat 05:00 civarı, şafak baskını: GeziParkı’na 30 Mayıs sabahı polis tarafından şafak baskını yapıldı. Polis Gezi Parkı'nda nöbet tutan yurttaşların çadırlarını yaktı ve bu görüntüler tüm ülkeye, hatta dünyaya yayıldı. Anadolu Ajansı olayı "eylemciler yaktı" diye duyurdu ancak bu yalan etkili olmadı ve polis şiddeti ülke çapında büyük tepkilere neden oldu. O ana kadar Gezi Parkı'yla sınırlı olan eylem, tüm ülkeye yayılmaya başladı. https://www.youtube.com/watch?v=5rT4S9Qh6TA[30 Mayıs 2013, sabah]
#GeziParkı’nda çadırların polis ve İstanbul Büyükşehir görevlilerince yakılmasının ardından parka gelen BDP Milletvekili Sırrı Süreyya Önder yıkımı bir kez daha durdurmayı başardı. Parka gelenlerin sayısı da tekrar artmaya başladı. https://youtu.be/pkMuF5jn5y0[30 Mayıs 2013, akşam saatleri]
30 Mayıs'ta aynı gün parka ikinci defa giren polis yine büyük bir direnişle karşılaştı.
[30 Mayıs 2013]
Gezi Parkı’nı korumak için parka gelen yurttaşların sayısı gün boyu hızla arttı ve akşam saat 18:00'da başlayacağı duyurulan konser saati yaklaştıkça bu sayı binlere ulaştı.[30 Mayıs 2013]
30 Mayıs günü yaşananların medya sansürüyle boğulmak istenmesine tepki olarak yurttaşlar sosyal medyayı etkin bir araç olarak kullanmaya başladı. Gün boyu 2 milyon tweet atıldı.
[30 Mayıs 2013]
Gezi'nin sembol fotoğraflarından birisi olan ''polis barikatı önünde kitap okuyan genç'' bu gün çekildi.
[31 Mayıs 2013]
31 Mayıs Sabaha karşı saat 05:00: 30 Mayıs Perşembe 2013 akşamı binlerce yurttaşın etkinlik düzenlediği #GeziParkı’nda yüzlerce yurttaş da geceledi. İstanbul Emniyeti Gezi Parkı’na 31 Mayıs Cuma sabahı ikinci bir şafak baskını düzenledi.
[31 Mayıs 2013]
Gezi Parkı eylemlerinin bir halk ayaklanması boyutuna varmasını tetikleyen en önemli anlardan birisi 31 Mayıs Cuma sabahı gerçekleşen polis baskını sırasında parkta kalan yurttaşların çadırlarının polis tarafından yakılması oldu. https://youtu.be/UGalQaa9zGM[31 Mayıs 2013]
Gezi Parkı odaklı gelişmeleri ve büyük direnişi birinci sayfadan gören gazeteler ne dedi, neler yazdı? [caption id="attachment_43201" align="aligncenter" width="510"]
31 Mayıs Cuma günü çıkan gazetelerin manşetleri[/caption]
[31 Mayıs 2013, Saat 08:30 civarı]
Gezi’ye şafak baskını görüntülerinin sosyal medya ve medyada yayınlanmasıyla tepki gösteren binlerce kişi Taksim’e aktı. Polis aralarında vekillerin de olduğu kitleye Taksim Meydanı ve çevresinde sert müdahale etti. [caption id="attachment_43209" align="aligncenter" width="1024"]
31 Mayıs 2013 Gezi Eylemleri Sabah 08:30[/caption]
[31 Mayıs 2013, Saat 09:00 civarı]
Taksim çevresinde toplanan yurttaşlara yönelik polisin sert müdahalesi ve gaz fişeklerini mermi gibi kullanması ilk ciddi yaralanmalara neden oldu. Lobna Allamii (35), gaz fişeğinin başına gelmesi sonucu ağır yaralandı. [caption id="attachment_43214" align="aligncenter" width="750"]
Gezi kronoloji_31 Mayıs saat 09:00 civarı Lobna Allami başına isabet eden gaz fişeği nedeniyle ağır yaralandı[/caption]
[31 Mayıs 2013]
Polis Taksim meydanı ve çevresindeki sert müdahalesini yoğun TOMA ve gaz kullanımıyla sürdürdü. BDP İstanbul Milletvekili Sırrı Süreyya Önder, omzuna isabet eden gaz fişeğiyle yaralanarak hastaneye kaldırıldı, CHP Milletvekilleri Sezgin Tanrıkulu ve Gürsel Tekin de gazdan dolayı fenalaştı. https://youtu.be/4c87E-a9JMM[31 Mayıs 2013]
Polisin Taksim Meydanı ve Gezi Parkı çevresinde toplanan yurttaşlara yönelik yoğun saldırılarından gazeteciler de etkilendi. Gazeteci Ahmet Şık kafasına isabet eden gaz fişeği nedeniyle yaralandı. #GeziyiUnutma #GezideyizBiz [caption id="attachment_43225" align="alignnone" width="1013"]
Gazeteci Ahmet Şık polisin Taksim ve çevresindekilere yönelik sert müdahalesi sırasında kafasına isabet eden gaz fişeği nedeniyle yaralandı.[/caption]
[31 Mayıs 2013 saat 13:30]
DİSK'in çağrısıyla Taksim'de toplanan binlerce emekçi ve yurttaşa polis sert müdahale etti. Gezi Parkı'na akın akın gelen yurttaşları engellemek amacıyla Metro Taksim-Şişhane hattı ve Kabataş Füniküler hatları kapatıldı. #GeziyiUnutma #GezideyizBiz [caption id="attachment_43271" align="aligncenter" width="599"]
Gezi Kronoloji 31 Mayıs 13-30 tweeti[/caption]
[31 Mayıs 2013]
Gezi Parkı çevresinde polisle yurttaşlar arasında sert çatışmalar devam ederken, Gezi Parkı yıkılarak yerine yapılması planlanan 'Topçu Kışlası Projesi' için İstanbul 6.İdare Mahkemesi yürütmeyi durdurma kararı verdi.
#GeziyiUnutma #GezideyizBiz
[31 Mayıs 2013]
İstanbul'da Gezi Parkı ve Taksim'e ulaşmaya çalışan insan sayısı binlerden, on binlere yükselirken, Gezi eylemleri diğer kentlere de sıçradı ve başta Ankara olmak üzere pek çok kentte destek eylemleri ve yürüyüşler başladı.
[31 Mayıs 2013]
DİSK Genel Sekreteri Arzu Çerkezoğlu DİSK'in ve emek örgütlerinin çağrısıyla Taksim'de toplanan binlerce emekçiye ve yurttaşa konuşurken polisin müdahale etmesi, Gezi eylemlerinin kırılma anlarından biri olarak tarihe geçti. https://youtu.be/tbO0udVUPDI[31 Mayıs 2013]
TMMOB Genel Başkanı Mehmet Soğancı "AKP elini Taksim'den, Gezi Parkı'ndan, doğamızdan ve yaşam alanlarımızdan çek." çağrısı yaparken, CHP Grup Başkan Vekili Akif Hamzaçebi de Başbakan Erdoğan'a seslendi: "Güvenlik güçlerini Taksim'den çek."[31 Mayıs 2013]
Uluslararası Af Örgütü, Taksim Gezi Parkı eylemlerinde polisin aşırı güç kullanmasını kınayan bir açıklama yaptı. Öten yandan Gezi direnişinin büyümesi ve yayılması üzerine dünya medyası gelişmeleri "Son Dakika" vurgusuyla duyurdu.[31 Mayıs 2013]
Taksim Dayanışması Taksim Gezi Parkı merdivenlerinde saat 19.00’da toplanma çağrısı yaptı. Ancak bu durumu engellemeye çalışan polis Taksim Meydanı'nı araç girişine kapattı. Kadıköy iskelelerinde çanta araması başladı.
[31 Mayıs 2013]
Taksim Dayanışması’nın Gezi Parkı merdivenlerinde buluşma çağrısı yaptığı saat 19:00 yaklaştıkça kalabalık arttı ve 17:44’de binler Taksim’e girdi. Bir yandan polisle pazarlık sürerken müdahale başladı. (Video: @GokhanBicici)[31 Mayıs 2013, 17:53]
Gezi Parkı çevresinde çatışmalar yoğunlaşmışken açıklama yapan İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir Topbaş halkı sakinleştirmeye çalıştı: "Topçu Kışlası ve AVM ile ilgili bir çalışma değil, yol genişletme çalışmasıdır."
[31 Mayıs 2013 18:43]
İstiklal Caddesi’nde artan kalabalığa karşı gaz fişeklerini hedef gözeterek kullanan polisin çaresizlik anları. "Polisin bu tempoya, kararlılığa bir kaç saat daha dayanmasının çok zor olduğunu düşünüyorum" Video: @GokhanBicici[31 Mayıs 2013]
Gezi Parkı'na ulaşmaya çalışan on binlerce yurttaşa yönelik dozajı giderek artan polis şiddeti nedeniyle yüzlerce kişi yaralanarak hastanelere kaldırıldı. Türk Tabipler Birliği: "Sadece Taksim İlk Yardım'a 350 başvuru var."
[31 Mayıs 2013 20:08]
Taksim’e çıkmak üzere İstiklal'de biriken on binler Fransız Konsolosluğu önündeki polis barikatını zorluyor. “Polis barikatı tarafında polisin ruh halini...karşılığında buradaki kararlılığı gördünüz.” Video: @GokhanBicici https://www.youtube.com/watch?v=0rGnbe_J188[31 Mayıs 2013, 20:44]
Taksim’e İstiklal'de direniş devam ediyor. Polis TOMA’larının depolarındaki su dayanmıyor. Gelişmeleri internetten canlı olarak on binlere aktaran Gazeteci Gökhan Biçici’nin gaz fişeğiyle vurulma anı. Video: @GokhanBicici https://www.youtube.com/watch?v=2HzM5Mte9BU[31 Mayıs 2013, 21:30]
Taksim Gezi Parkı civarında on binlerin direnişi devam ederken havanın kararmasıyla birlikte İstanbul başta olmak üzere Türkiye’nin her yerinde ışık söndürme ve tencere-tava eylemleri başladı. https://www.youtube.com/watch?v=oElQeXpPdsI[1 Haziran 2013]
31 Mayıs’ta bölgesel bir eylemden ulusal çapta bir halk isyanına dönüşen Gezi Parkı eylemleri 1 Haziran’a da damgasını vurdu. Açılışı "Her Yer Taksim, Her Yer Direniş" sloganıyla Boğaziçi Köprüsü’nden karşıya yürüyen yurttaşlar yaptı. https://www.youtube.com/watch?v=aqmvctSrnf4[1 Haziran 2013]
İstanbul’da başlayan Gezi Parkı eylemleri başta Ankara olmak üzere Türkiye’nin, Bayburt hariç tüm illerine yayıldı. Ankara’da sokaklara çıkan on binler hükümet istifa sloganlarıyla yürüdü.[1 Haziran 2013]
Gezi Direnişi İzmir’e de sıçradı. "Her yer Taksim, Her Yer Direniş" sloganlarıyla sokaklara çıkan on binlere polisin tavrı burada da sert oldu. https://www.youtube.com/watch?v=ieg6GgGyEd4[1 Haziran 2013]
CHP Lideri Kemal Kılıçdaroğlu saat 16:00’da Kadıköy’de yapmayı planladıkları mitingi iptal ettiklerini ve milletvekilleri ile birlikte Taksim’de olacaklarını duyurdu. Bu açıklama Gezi Direnişi’nin dönüm noktalarından biriydi. https://youtu.be/0FyUaYC_cTM[1 Haziran 2013]
Ankara’da polisin yurttaşlara yönelik sert müdahalesiyle çatışmalar arttı. #EthemSarısülük polis kurşunlarıyla vurularak ağır yaralandı. https://youtu.be/IFu3pCzTQTE[1 Haziran 2013 saat 13:00]
Gezi direnişi, Cumartesi Anneleri eyleminin de ana gündemi oldu ve İstiklal Caddesi Galatasaray Meydanı'nda gerçekleşen oturma eylemi sırasında "Direne direne kazanacağız” sloganları atıldı.
[1 Haziran 2013]
Gezi direnişinde sadece AKP hükümeti değil, ana akım medya kuruluşları da tepkilerin hedefi oldu. Eylemleri görmeyen veya iktidara yakın bir dille veren medya kuruluşları sık sık "Satılmış medya." gibi sloganlarla protesto edildi. https://youtu.be/loTEre_0lQA[1 Haziran 2013, 16:30 civarı]
Gezi direnişinin öne çıkan kentlerinden birisi de Eskişehir oldu. Eskişehir'de yaklaşık 20 bin kişi AKP İl Binasına yürüyüşe geçti. Polis kalabalığa sert müdahalede bulundu. https://youtu.be/shOiXVkLf78[1 Haziran 2013, 17:00]
Gezi Parkı eylemleri olarak başlayan ancak yaygınlığı, derinliği, talepleri ve etkisiyle 'Haziran Direnişi'ne dönüşen isyan sonuç verdi. Polis Taksim Meydanı ve Gezi Parkı'ndan tamamen çekilerek kontrolü yurttaşlara bıraktı. https://youtu.be/EWfCUCynGS8[1 Haziran 2013, 17:44]
Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Melih Gökçek Gezi Parkı'na sahip çıkan yurttaşları "Sizi bir kaşık suda boğarız ama demokrasiye inanıyoruz" yazdığı bir tweet atarak tehdit etti.
[1 Haziran 2013, 19:00 ]
Taksim Gezi Parkı polis tarafından boşaltıldıktan hemen sonra parkın girişinde bulunan inşaat konteynerleri yanmaya başladı, yangını yurttaşlar kolektif bir çabayla söndürdü. https://youtu.be/r14-IRwXxhc[1 Haziran 2013, 20:00]
Türkiye'nin onlarca kentine yayılan Gezi Direnişi eylemleri kapsamında Bodrum’da sokağa çıkan öğrencilere polis sert müdahale etti. Müdahale sonucu 29 kişi gözaltına alındı.
[1 Haziran 2013, 20:30]
Antalya'da 15 bin kişi Gezi Parkı'na destek vermek için ve demokrasi talebiyle Cumhuriyet Meydanı'nda toplandı. https://youtu.be/p7I0xi5wOuQ[1 Haziran 2013, 21.30]
Gezi direnişi 1 Haziran akşam saatlerinde Türkiye'nin onlarca noktasında devam ediyordu. Edirne'de de binlerce kişi Gezi eylemlerine destek için AKP il binasına yürüdü. https://youtu.be/yV1XFWzQum0[1 Haziran 2013]
İçişleri Bakanı Muammer Güler ilk resmi bilançoyu verdi. Güler, Taksim çevresinde 53 vatandaş ve 26 polisin yaralandığını ifade ederken, 48 ilde gerçekleşen 90’ın üzerinde eylemdeyse 939 kişinin gözaltına alındığını açıkladı.
[2 Haziran 2013, sabah saatleri]
Artık Gezi Parkı'nı kontrol etmeye başlayan yurttaşlar düzeni de sağlamaya başladı ve ilk işlerden birisi olarak Gezi Parkı, Cihangir ve İstiklâl Caddesi’nde sabah temizliği yaptı.[2 Haziran 2013, saat 12:00]
Sendikalar, sosyal hareketler, STK'ler ve pek çok inisiyatif İstanbul halkına saat 14:00’de Gezi Parkı’nda toplanma çağrısı yaptı.
