2023’e doğru temel politika belgesi olacağı açıklanan “İnsan Hakları Eylem Planı” yarın açıklanıyor. Planın temel amacı “yeni bir Anayasa yapmak” olarak formüle ediliyor. Planda "ilkeler" ve "amaçlar" maddeler halinde yazılırken, daha çok soyut ve genel ifadelere yer verildiği görülüyor.

Adalet Bakanlığı’nın çalışmalarını sürdürdüğü İnsan Hakları Eylem Planı, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından yarın açıklanıyor. Daha önce Şubat ayı içinde açıklanacağı duyurulan plan için, Beştepe Millet Kongre ve Kültür Merkezinde saat 13.30'da bir etkinlik düzenlenecek. Bu programa siyasi partilerin genel başkanları da davet edildi.

REFORM BAŞLIKLARI

İnsan Hakları Eylem Planı içinde yer alacak başlıkların özellikle yargı uygulamalarında eleştirilen bir çok konuyu içermesi bekleniyor. Mevzuat ve idari faaliyetleri “hukuki öngörülebilirlik, şeffaflık ve hesap verilebilirlik” temelinde ele alacak olan planda, “mülkiyet hakkı”, “kazanılmış haklar”, “suç ve cezanın şahsiliği”, “masumiyet karinesi”ne güçlü bir vurgu yapılan planla, bu alanlarda çeşitli değişiklikler hedefleniyor. Planda “yargının bağımsızlığını ve tarafsızlığını, hakimlik teminatını ve adalete erişimi güçlendirecek” adımlar öngörüldüğü de bildiriliyor.

HEDEF SİVİL ANAYASA

Planın sadece yasal değişiklikler sınırlı kalmayacağı “uygulamadaki sorunların çözümüne yönelik üst düzey farkındalık ve güçlü bir koruma sisteminin oluşturulacağı” ifade ediliyor. Planın nihai amacı ise “yeni ve sivil bir anayasa yapmak” olarak açıklanıyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın yarın yapacağı açıklamanın bu nedenle “yeni anayasa çalışmaları için de milat anlamı taşıyacağı” ifade ediliyor. İnsan Hakları Eylem Planı’nın 2019 yılında Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından açıklanan Yargı Reformu Stratejisi ile 11. Kalkınma Planı’nda yer alan “reform ve ilerleme iradesine dayandığı” kaydediliyor.

11 TEMEL İLKE

AA’nın haberine göre, İnsan Hakları Eylem Planı’nda yer alan 11 temel ilke şunlar.
  1. İnsan, doğuştan sahip olduğu vazgeçilmez haklarıyla yaşar. Devletin temel amaç ve görevi, bu hakları korumak ve geliştirmektir.
  2. İnsan onuru, bütün hakların özü olarak hukukun etkin koruması altındadır.
  3. Dil, ırk, renk, cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç, din, mezhep ve benzeri sebepler temelinde hiçbir ayrımcılık söz konusu olmaksızın herkes hukuk önünde eşittir.
  4. Kamu hizmetinin herkese eşit, tarafsız ve dürüst biçimde sunulması, bütün yönetsel faaliyetlerin temel özelliğidir.
  5. Mevzuat, tereddüt doğurmayacak şekilde açık, net, anlaşılır ve öngörülebilir kurallar içerir, kamu otoriteleri bu kuralları hukuk güvenliği ilkesinden ödün vermeden hayata geçirir.
  6. Sözleşme özgürlüğüne, hukuki güvenlik ilkesi ve kazanılmış hakların korunması prensibine aykırı olarak hiçbir şekilde müdahale edilemez.
  7. Devlet, girişim ve çalışma hürriyetini rekabete dayalı serbest piyasa kuralları ile sosyal devlet ilkesi çerçevesinde korur ve geliştirir.
  8. Adli ve idari işleyiş; masumiyet karinesi, lekelenmeme hakkı ve ceza sorumluluğunun şahsiliği ilkelerini koruyan, gözeten ve güçlendiren bir yaklaşımı merkezine alır.
  9. Hiç kimse, eleştirisi veya düşünce açıklaması nedeniyle özgürlüğünden yoksun bırakılamaz.
  10. Bağımsız ve tarafsız yargı ile korunan hukuk devleti, hak ve özgürlükler ile adaletin teminatı olarak her alanda tahkim edilir.
  11. Haklarının ihlal edildiğini iddia eden herkes, etkili kanun yollarına zahmetsiz şekilde erişebilmelidir. Adalete erişim, hak ve özgürlüklere saygının merkezindedir.

İNSANLARI EYLEM PLANI’NDA 9 AMAÇ BULUNUYOR

  1. Daha güçlü bir insan hakları koruma sistemi
  2. Yargı bağımsızlığı ve adil yargılanma hakkının güçlendirilmesi
  3. Hukuki öngörülebilirlik ve şeffaflık
  4. İfade, örgütlenme ve din özgürlüklerinin korunması ve geliştirilmesi
  5. Kişi özgürlüğü ve güvenliğinin güçlendirilmesi
  6. Kişinin maddi ve manevi bütünlüğü ile özel hayatının güvence altına alınması
  7. Mülkiyet hakkının daha etkin korunması
  8. Kırılgan kesimlerin korunması ve toplumsal refahın güçlendirilmesi
  9. İnsan hakları konusunda üst düzey idari ve toplumsal farkındalık