İran’ın başkenti Tahran’da öldürülen İsmail Haniye’nin ardından gözler, Hamas’ın siyasî liderliğine kimin getirileceğindeydi.
Hamas, Yahya Sinvar’ı örgütün yeni lideri olarak atadı. “Gölgelerin lideri” olarak adlandırılan Sinvar, Hamas’ın ve Filistin meselesinin geleceğini etkileyebilecek bir figür.
Peki Haniye yerine atanan Yahya Sinvar kimdir?
• Yahya Sinvar, 7 Ekim saldırılarının arkasındaki isim olarak gösteriliyor.
• İsrail’in yoğun bombardımanına rağmen Sinvar’ın hâlâ hayatta olduğu ve Gazze’deki tünellerde saklandığı düşünülüyor.
• İsrail, başına 400 bin dolarlık ödül koymasına rağmen onu yakalamayı veya öldürmeyi henüz başaramadı. Sinvar’ın liderlik tarzı, Haniye’nin daha diplomatik yaklaşımından farklı olarak daha agresif ve uzlaşmaz olduğu biliniyor.
• Yahya Sinvar, İsmail Haniye’nin öldürülmesinin ardından Hamas’ın fiili lideri olarak gündeme geldi. 1962 yılında Gazze Şeridi’ndeki Khan Yunis mülteci kampında doğan Yahya Sinvar, Hamas’ın kurucu üyelerinden biri olarak örgütün şekillenmesinde önemli bir rol oynadı. 1980’lerin sonlarında Hamas’a katılan Sinvar, kısa sürede örgütün güvenlik kolunun başına geçti.
1989 yılında, iki İsrailli askerin öldürülmesi ve Filistinli muhbirlere karşı suikastlar düzenlemekle suçlanan Sinvar, dört kez müebbet hapis cezasına çarptırıldı. 22 yıl boyunca İsrail hapishanelerinde kalan Sinvar, 2011 yılında Gilad Shalit takası kapsamında serbest bırakıldı.
• Hapishane yılları, Sinvar’ın ideolojisini ve İsrail’e olan düşmanlığını pekiştirdi. Eski İsrail istihbarat yetkilisi Michael Koubi’ye göre Sinvar, sorgulamaları sırasında Filistinli muhbirleri öldürmekle övünüyordu. Bu süreç, onun Hamas içindeki sert ve uzlaşmaz imajını güçlendirdi.
• 2017 yılında Hamas’ın Gazze lideri seçilen Sinvar, örgütün askeri kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları ile siyasi kanadı arasında köprü görevi gördü. Bu pozisyonu, onu Hamas’ın en etkili figürlerinden biri haline getirdi.
Haniye’nin aksine Sinvar, sahada operasyonel deneyime sahip. Bu, örgütün askeri kanadı üzerinde daha fazla etki sahibi olmasını sağlıyor.
• Sinvar liderliğinde ne bekleniyor?
• Hamas içinde Sinvar’ın yükselişi, örgütün daha sert bir çizgiye kayabileceğinin işareti olarak görülüyor. Bu, İsrail ve uluslararası toplumla olası müzakereleri zorlaştırabilir. Öte yandan, Sinvar’ın pragmatik yönü de vurgulanıyor. Bazı analistler, onun “aşırı derecede sert ama aynı zamanda acımasızca pragmatik” olduğunu belirtiyor.
• Haniye’nin ölümü, Hamas’ın dış ilişkilerini etkileyeceği öngörülüyor. Sinvar’ın daha içe dönük profili, örgütün uluslararası bağlantılarını zayıflatabilir. Fakat Sinvar’ın İsrail ile yapılan müzakerelerde kilit rol oynadığı biliniyor. Hamas ile İsrail arasında yürütülen müzakerelerde Hamas adına son onay mercii olduğu iddia ediliyor. Bu deneyim ve pragmatik kişiliği, gelecekteki olası görüşmelerde kendisini müzakere masasında daha önemli bir figür haline getirebilir.
• Sinvar’ın liderliği altında Hamas’ın iç dinamikleri değişebilir. Diasporadaki liderler yerine Gazze’deki kadroların ön plana çıkması bekleniyor.
• Ancak Sinvar’ın liderliği, Gazze’deki insani kriz nedeniyle eleştirilere de maruz kalıyor. Filistinli halk arasında artan hoşnutsuzluk, onun pozisyonunu zorlayabilir.
• Hamas’ın geleceği açısından Sinvar’ın alacağı kararlar kritik öneme sahip. Örgütün nasıl bir silahlı mücadele stratejisi yürüteceği, ya da silahlı mücadele sürdürüp sürdürmeyeceği belirsizliğini koruyor.
• Yahya Sinvar’ın olası liderliğinde gündeme gelecek bir diğer zorluk ise uluslararası toplumun Hamas’a yaklaşımı. Sinvar’ın liderliği altında daha da kriminal bir yaklaşıma maruz kalabilir ve örgütün terör listesinden çıkarılması çabası daha zorlu bir sürece girebilir.