Haber: Serap Cömertoğlu İşcan
Kira fiyatlarının hızla artması ile birlikte kiracılar ve ev sahipleri mağdur olmamak amacıyla kendilerini çeşitli yöntemlerle güvence altına almaya çalışıyor.
Özellikle son zamanlarda kira sözleşmesi ile birlikte kiracılara imzalatılan tahliye taahhütnamesi, en çok tartışılan konular arasında.
Hukukçular, kiracılar ve ev sahiplerinin hak kaybına uğramaması adına tahliye taahhütnamesi imzalanırken nelere dikkat edilmesi gerektiği konusunda önemli uyarılarda bulunuyor.
Avukat Sıla Kaya Kantar, kiracının taşınmazı belirli bir tarihte boşaltacağına dair ev sahibine verdiği yazılı beyan olan tahliye taahhütnamesinin, kira sözleşmesi ile birlikte tarih alanı boş bırakılarak imzalanmasının büyük riskler taşıdığını belirtiyor.
Tarih alanı boş bırakılan tahliye taahhütnamesinin daha sonra ev sahibi tarafından doldurulabileceğini ve geçerli sayılacağına ilişkin dikkat edilmesi gerektiğini kaydeden Kaya Kantar; "Normal koşullarda, bir kiracının tahliyesi için kiranın ödenmemesi ya da ev sahibinin taşınma ihtiyacının olması gerekiyor. Tahliye taahhüdü imzalanmışsa herhangi bir gerekçe göstermeksizin, tahliye taahhüdünün üzerinde yazan tarihten sonraki bir ay içinde icra dairesi aracılığı ile işlem başlatılarak kiracının tahliyesi talep edilebilir" dedi.
Ev sahibinin, kira sözleşmesinin tahliye taahhüdü verilmeden yapılmayacağına ilişkin şart koşması durumunda, tarih kısmı boş olarak imzalatılan tahliye taahhütnamesinin bir kopyasının saklanabileceğini dile getiren Kaya Kantar, şunları paylaştı: "Kiracı eve yerleştikten kısa süre sonra bu taahhüdün zorla imzalatıldığını veya tarih kısmının doldurulduğunu ileri sürerek, geçersiz sayılması için ihtar çekebilir. Bu durumda, tahliye taahhüdü ev sahibi tarafından icraya verilmiş olsa dahi geçersiz sayılabiliyor.
Bu sayede ileride yaşanabilecek anlaşmazlıklarda, belgeyi kendi lehine kanıt olarak sunabilir"
Kaya Kantar, kira sözleşmesinin feshi olan tahliye taahhütnamesinin hangi şartlarda geçerli ve geçersiz olduğunu ise şöyle özetliyor:
Taraflar, yazılı halde hazırlamış oldukları tahliye taahhütnamesini isterse düzenleme şeklinde veya noter onaylı şekilde yapabilirler.
Bizzat kiracı tahliye taahhüdünde bulunmalıdır. Kira sözleşmesinin yapılmasından özellikle de kiralananın tesliminden sonra tahliye taahhüdü verilmiş olmalıdır. Tahliye taahhüdü imzalanma ve kiralanan mülkün boşaltma tarihini içermelidir.
Kiracının yakınları, eşi veya çocuklarının kiracı taahhütnamesi verirse, geçersizdir. Kiracının vekilinin tahliye taahhüdünde bulunabilmesi için açıkça vekaletnamede özel yetki gerekir. Bu halde kiracının vekili de tahliye taahhüdünde bulunabilir. Kiracılar birden çoksa tahliye taahhüdü hepsi tarafından verilmelidir.
Aile konutu olarak kullanılmak üzere kiralanan taşınmazlarda ise kiracı, eşinin açık rızası olmadıkça kira sözleşmesini feshedemez. Tahliye taahhütnamesi de kira sözleşmesinin feshi niteliğinde bir işlemdir. Bu bağlamda diğer eşin açık rızası olmadıkça kiracı eş, tahliye taahhüdünde bulunamaz.
Eşin açık rızası ve onayı gereklidir. Aksi takdirde tahliye taahhütnamesi geçersiz kabul edilir.
Tahliye taahhütnamesi, kira sözleşmesinin imzalandığı tarihte yada öncesinde verilmiş ise geçerli değildir. Bunun sebebi, kiracının kiraya verenin baskısı altında, özgür iradesini kullanmadan, kiralananı kiralayabilmek amacıyla psikolojik baskı altında tahliye taahhüdü vermiş olmasıdır. Dolayısıyla işyeri veya konut tahliye taahhütnamesi kiralama işleminden sonra yapılmış olmalıdır.
Tahliye taahhüdünde, taşınmazı boşaltma tarihi belirtilmelidir eğer tarih belirtilmemişse tahliye taahhütnamesi geçersiz olur.
Ev sahibi kiraya verirken ya da sonrasında kiracıdan boş tarihli tahliye taahhütnamesi alabilir.
Kiraya veren ev sahibi kiracıyı çıkarmak istediğinde bu boş taahhütnameyi kendisi doldurabilir ve aksi ispatlanamadığı halde işbu taahhütname hukuken geçerli olmuş sayılır.
Boş tahliye taahhütnamesi veren kiracı, kiraya verenin bu taahhütnameyi doldurduğunu ispatlamak zorundadır. Kiralayan, belgenin fotoğrafını yada fotokopisini çekerek muhafaza edebilir.
Yargıtay, boşaltma tarihi olarak herhangi bir ayın gösterilmesi halinde bundan ayın son günü anlaşıldığını belirtmiştir.
Tahliye taahhütnamesi hata, hile veya korkutma halleri nedeniyle irade sakatlığı ile verilen tahliye taahhütnameleri geçersizdir. Bu şekilde ki sözleşmelerin hukuki niteliği iptal edilebilir olmasıdır. İradesi sakatlanan kiracı yanılma veya aldatmayı öğrendiği tarihten ya da korkutmanın etkisinin ortadan kalktığı andan başlayarak 1 yıl içerisinde taahhüt ile bağlı olmadığını bildirmez ise tahliye taahhütnamesi geçerli olur. Kiracı kira taahhütnamesini iptal ettiğini 1 yıl içerisinde bildirirse tahliye taahhütnamesi geçersiz olurken bu süre içinde bildirmezse geçerli bir tahliye taahhütnamesi olacaktır.
Geçerli bir tahliye taahhütnamesi kiraya veren ve kiracının anlaşması ile hükümsüz hale getirilebilir.