İnsan Hakları Derneği (İHD), 3 Aralık Dünya Engelliler Günü dolayısıyla yazılı açıklama yaptı. Engelli bireylerin toplumsal yaşama katılımlarının engellendiği belirtilen açıklamada, “Türkiye’de engelli bireylerin üretkenliklerinin, toplum için potansiyel katkılarının yok sayılması, ekonomik ve sosyal olarak ‘bağımlı, bakıma muhtaç’ olarak değerlendirilmesi ve devlet bütçesine yük olarak görülmesi, eğitimden istihdama, sağlıktan sosyal yaşama kadar toplumsal hayata katılımlarını engellemektedir” denildi.
Açıklamanın devamında şu ifadelere yer verildi: “Önyargıların yanında kamu idaresinin ve yerel yönetimlerin pratikte engelli bireylerin temel insan hakları başta olmak üzere eşit yurttaşlar olarak yaşamın her alanında bütünüyle etkin şekilde var olmalarına olanak sağlayacak politikalar üretmemesi onları toplumdan izole bir hayata mahkum etmektedir. Asıl engel, bireyin yeti kaybı değil, bu kayıpların, bireylerin toplumsal hayata katılmasını engelleyecek hale getirilmesidir.
DEVLET TEDBİRLERİ ALMAKLA YÜKÜMLÜ
Tüm engelliler, diğer bireylerle eşit koşullar altında toplum içinde yaşama hakkına sahiptir ve devlet, engelli bireylerin bu haktan eksiksiz yararlanabilmeleri, topluma tam katılımlarını kolaylaştırmak için gerekli tedbirleri almakla yükümlüdür. Engelli bireylerin toplumsal yaşama katılımını sınırlayan sorunların giderilmesi; binalar, yollar, ulaşım araçları, okullar, evler, kamu kuruluşları, işyerleri kısacası hayatın tüm alanların, engelli bireylerin yaşamlarını kolaylıkla sürdürebilecekleri alanlar haline getirilmesi devletin görevidir.
ENGELLİLER İÇİN CEZAEVİ
Sadece toplumsal alanlar değil cezaevleri de engelli bireyler için hem fiziksel hem psikolojik bir işkenceye dönüşmektedir. İşkence ve kötü muamelenin önlenmesi, aynı zamanda mahpusların insani koşullarda tutulma ve insani muamele görmeleri yükümlülüğünü de beraberinde getirmektedir. Ancak İnsan Hakları Derneği’ne yapılan başvurularda engelli mahpusların tutulma koşulları, sağlığa erişim hakları, haklara erişebilirlik noktasında pek çok ihlale maruz kaldığını göstermektedir. Engelli bireyler diğer bireylerle eşit haklara sahiptir. Ancak cezaevindeki engelli mahpuslar, özel ihtiyaçlarının karşılanmaması nedeniyle eşitsizlikle karşı karşıya kalıyor. Kentler gibi cezaevleri de engelli mahpusların desteksiz temel özel ihtiyaçlarını karşılayabilecekleri şekilde düzenlenmemiştir.
İnsan hakları savunucuları olarak tek başına yaşamını sürdüremeyecek durumda olan engelli mahpusların derhal tahliye edilmesi çağrısında bulunuyoruz. İnsan hakları savunucuları olarak ve engelli bireylerin insan onuruna yaraşır, özgür, eşit yurttaşlar olarak yaşamın her alanında bütünüyle etkin bir şekilde var olacağı, erişilebilir bir dünya için mücadele edeceğiz.”