Lüks değil ihtiyaç!

Menstrüel dönemde kadınların ve regl olan trans bireylerin en temel ihtiyaçlarından biri olan hijyenik ped, tampon vb. ürünler yüzde 18 KDV ile vergilendiriliyor. Dünyada çoğu ülkede kadın hareketinin başarılı mücadeleleri sonucu kaldırılan bu verginin ülkemizde de kaldırılmasını gerekmektedir.

KDV yani Katma Değer Vergisi, 1985 yılında hayatımıza giren ve yüzde 1, yüzde 8, yüzde 18 olarak alınan bir vergi çeşididir. Genel olarak temel gıda ürünlerinde yüzde 1, tarım ve çiftçilikte kullanılan ürünlerin bazılarında ve sağlık ürünlerinde yüzde 8 diğer ürünlerde ise yüzde 18 olarak alınan KDV bütün mal ve hizmetlerden alınan bir vergidir.  Kadınların ve regl olan trans bireylerin menstrüel dönemlerinde kullanmak zorunda oldukları ve dolayısıyla en temel ihtiyaçlarından biri olan hijyenik ped, tampon vb. ürünlerden alınan vergi yüzde 18 KDV’dir. İlaçlarda ve sağlık ürünlerinde yüzde 8 olarak alınan KDV, neden biz kadınların en temel ihtiyacı olan hijyenik ped, tampon vb. ürünlerden yüzde 18 alınıyor?  Dünya Sağlık Örgütü’nün açıkladığı rapora göre bir kadın hayatının ortalama 7 yılını regl olarak geçirmektedir. P&G’nin Türkiye Genel Müdürü Saffet Karpat’ın açıkladığı verilere göre ise Türkiye’de kadınlar bir regl dönemlerinde ortalama 7 adet hijyenik ped tüketiyorlar fakat bunun sağlık açısından 15 adet olması tavsiye ediliyor.  Türkiye’de şu an satılan hijyenik ped ve tamponların en küçük paketi 10 TL ile 38 TL arasında değişiyor. Her regl döneminde 15 adet ped değiştirmesi tavsiye edilen bir kadının hayatı boyunca bu ürünlere ödeyeceği rakam 10.000 lira civarında.Bunun yüzde 18 vergi olduğunu düşünürsek, 1.800 TL’si vergi. Ülkemizin içinde bulunduğu ekonomik durum göz önüne alındığında zaten yüksek fiyatlarla satılan bu ürünlerden yüzde 18 KDV alınırken, eczaneden aldığımız herhangi bir ilaca %8 vergi ödüyoruz. Hijyenik ped, tampon, menstrual kap vb. ürünlerin kadınlar için ilaçlardan bir farkı yoktur. Farkı olmaması ile beraber, biz kadınların en temel ihtiyaçlarından biridir. Hijyenik ped kullanımının sağlık açısından önemini tartışmaya bile gerek görmüyorum. Hala Türkiye’de az sayıda da olsa bir çok kadının bu ürünlere erişimi kısıtlı. Özellikle cezaevinde olan kadın mahkumlar için bu ürünlerin ücretsiz olarak temin edilmesini gerekli buluyorum. [caption id="attachment_28629" align="aligncenter" width="484"] İngiltere’de kadınların meclis önünde hijyenik pedlere ketçap sürerek yaptıkları bu eylem sonrasında Tampon Vergisi yüzde 5’e düşürülmüştür. (Kaynak: BBC)[/caption] Dünyada ‘Tampon Vergisi’ olarak bilinen bu vergi kadın mücadelesi ile bir çok ülkede çok düşük seviyelere çekilmiş hatta bazı ülkelerde alınmamaktadır. Avrupa Birliği’nin 2007 yılında aldığı kararla tampon vergisinin yüzde 5’e kadar indirilmesine izin verilmiştir. Bu kararla ve kadınların kararlı mücadeleleriyle indirilmiş vergi oranları:  Hijyenik ped, tampon vb. ürünlere ulaşılamaması durumunda tercih edilen yöntemler pamuk veya bez kullanmak oluyor. Özellikle Hindistan’da çok yaygın olan bez kullanma yöntemi kadın sağlığı açısından çok tehlikeli olabilecek sonuçlar doğurmakta. Türkiye’de bez veya pamuk kullanma oranları oldukça düşük olsa da gittikçe yükselmekte olan hijyenik ped ve tampon fiyatları düşük gelirli kadınlar için onları alternatif yollar aramaya itebilir. Avustralya’da yapılan bir kampanyada kullanılan reklam filmi: [embed]https://www.youtube.com/watch?v=wEdtTbtmxmI[/embed] Sonuç olarak hijyenik ped, tampon, menstrual kap vb. ürünler kadınlar ve regl olan trans bireyler için temel bir ihtiyaçtır. Bu ürünlerin vergilerinin tamamen kaldırılması gerekmektedir. İlk adım olarak, bu ürünler ilaç olarak değerlendirilerek yüzde 8’e indirilebilir. Sonraki adım AB kararında olduğu gibi yüzde 5’e ve en son olarak yüzde 0’a indirilmesi yani kaldırılması olabilir. Bütün Kadın örgütlerini, sivil toplumu ve meclisi bu çağrımıza ortak olmaya çağırıyor ve kadınların daha özgür olduğu 8 Mart’lar görmeyi diliyorum.