Eğer bir erken seçim olmazsa Türkiye 2019’da seçime gidecek. OHAL baskısı altında gidileceği öngörülen 2019 seçimlerine dair planlar kuruluyor; bir yanda ‘ittifak’, diğer tarafta ‘boykot’ tartışmaları devam ediyor. TBMM’de sandalye sayısı en az olan Milliyetçi Hareket Partisi (MHP), ‘muhalefet partisi’ olarak girdiği yolda, Ak Parti ile ittifak yaptı ve ‘iktidar ortağı’ olarak yoluna devam ediyor.
dokuz8HABER siyaset gündemini belirleyen tartışmaların odağındaki ‘Cumhur İttifakı’nın aktörü MHP’nin yasama faaliyetlerini inceledi ve MHP’li milletvekillerinin ‘ittifaktan önce’ ve ‘ittifaktan sonra’ olmak üzere geçirdiği değişimi meclis verileriyle analiz etti.
Bir milletvekilinin parlamento performansı nasıl ölçülür?
TBMM'de bir milletvekilinin temel faaliyetlerini ölçerken üç faaliyete bakılarak değerlendirme yapılır. Bunlar vekillerin 'ilk imza sahibi olduğu kanun teklifleri', vekillerin verdiği yazılı soru önergeleri ve yine ilk imza sahibi olunan meclis araştırma önergeleri. Bu çerçevede MHP'nin TBMM 24. ve 26. Döneminde görev yapan milletvekillerinin ‘ilk imza sahibi olduğu kanun teklifi’, ‘yazılı soru önergesi’ ve ‘ilk imza sahibi olduğu meclis araştırma önergesi’ başlıklarında yasama faaliyetlerini incelediğimizde çarpıcı bulgulara ulaştık. Buna göre MHP’nin AKP’ye ‘muhalif’ olduğu dönem ile ‘iktidara ortak’ olduğu dönemlerdeki meclis yasama faaliyetleri performansı arasında büyük fark var. Özellikle her iki dönemde de MHP'yi parlamentoda temsil eden 15 vekilin parlamento faaliyetlerini dönemlere göre karşılaştırmalı olarak irdelediğimizde MHP'nin kimilerine göre 'Kurttan kuzuya dönüşümünü', kimilerine göre ise 'Muhalefetten iktidara yürüyüşünü' somut sayılara dayanarak görebiliyoruz.
MHP'nin 'Cumhur İttifakı' sonrası parlamento performansı 10'da 1'e düşmüş
Ak Parti ile ittifakının gündemde olmadığı 24. Dönem’de toplam 586 kanun teklifi, 375 meclis araştırma önergesi ve 14 bin 939 yazılı soru önergesi veren MHP’li milletvekilleri etkili bir meclis performansı sergilerken, ortaklığın söz konusu olduğu 26. Dönem’de 323 kanun teklifi, 253 meclis araştırma önergesi ve bin 550 yazılı soru önergesi verdi. ‘İktidara ortak olma sorumluluğu’ ile hareket ettiği ifade edilebilecek olan MHP’li milletvekillerinin bu dönem, 24. döneme kıyasla ancak yüzde 10 performansla çalıştıklarını görüyoruz.
Hem 24. hem de 26. Dönem'de MHP adına parlamentoda görev alan 15 vekilin performansı değişimi net gösteriyor
MHP, TBMM’nin 24. Döneminde daha fazla sandalyeye sahipken; 26. Dönemde oy oranına bağlı olarak daha az sandalye alabilmişti, daha sonra da 5 vekilini daha İYİ Parti’ye kaptırdı. Ancak her iki dönemde de yani hem 24. Dönemde hem de 26. Dönemde MHP’den milletvekili olarak TBMM’de görev yapan 15 milletvekilinin yasama performanslarının karşılaştırmalı değerlendirmesi çok önemli veriler sağlıyor.
Buna göre her iki dönemde de MHP’den milletvekilliği yapan 15 vekilin yasama performansları da partilerinin genel performanslarıyla paralel seyretmiş.
Birinci yasama yılında muhalefet yapan MHP'den, üçüncü yasama yılında iktidar ortağı MHP'ye değişimin tablosu
MHP’nin TBMM 26. Dönemin 3 yasama yılındaki meclis performansı ayrı ayrı incelendiğinde, Ak Parti ile ittifakına giden süreçte geçirdiği dönüşüme dair tabloyu gözler önüne seriyor.
Bu analiz, ‘Muhalefet partisi’ olmaktan çıkarak, ‘iktidar ortağı olma sorumluluğu ile hareket eden parti’ konumuna yerleşen MHP’nin gerek ülke gündemine ilişkin siyasi değerlendirmeleri gerek parlamentodaki rolü konusunda Ak Parti ile kurduğu ‘Cumhur İttifakı’nın gereklerini yerine getirme bilinciyle hareket ettiğini gösteriyor. MHP’nin ‘Cumhur İttifakı’ konumunun bir sonraki seçimlerde göstereceği performansa nasıl yansıyacağına ise, yetkilerini iktidarı denetlemesi ve sorunlarının çözümü için milletvekillerine devretmiş olan vatandaşların vereceği oylar belirleyecek.
dokuz8HABER Özel / Veri Haber Serisi-3
Haber: Yeşim Yavuzer Editör ve Veri Görselleştirme: Mehmet Şafak Sarı Tüm veriler tbmm.gov.tr'den alınmıştır.
