CHP İzmir Milletvekili Ümit Özlale asgari ücrette yapılacak artışa ilişkin yazılı açıklama yaptı. Özlale, şunları kaydetti:

"TÜRK-İŞ, Kasım 2024 için dört kişilik bir ailenin açlık sınırını 20 bin 565 lira olarak açıklamıştır. Açlık sınırı kadar kritik olan bir başka veri ise yoksulluk sınırıdır.

TÜRK-İŞ uzun yıllardır yoksulluk sınırını hesaplarken açlık sınırını 3,26 ile çarpıyor. Nitekim Kasım 2024 için de yoksulluk sınırını 66 bin 976 lira olarak açıkladı. Bunun eski ve basit bir nedeni var: TÜİK 2003–2004 Hanehalkı Tüketim Harcamaları Anketi’nde gıda harcamalarının toplam içindeki payını yüzde 30,7 olarak hesaplamış. TÜRK-İŞ de TÜİK’in bu oranını baz alarak açlık sınırını 30,7 ile bölüp 100 ile çarparak yoksulluk sınırına ulaşıyor.

Oysa günümüzde yoksulluk sınırının hesaplanmasında bir güncellemeye ihtiyaç var çünkü gıda harcamalarının toplam tüketim harcamaları içindeki payı zaman içinde düşüyor. Bu oran 2022’de yüzde 22,9 iken 2023’de yüzde 20,6 olarak hesaplanmış. En yoksul yüzde 20’lik kesimin bile tüketim harcamaları içinde gıdanın payı yüzde 29,2. Gıda harcamalarının bütçe içindeki payının düşmesinin en önemli nedenlerinden biri de barınma krizi yaşayan ülkemizde konut ve kira grubundaki artışlar olarak göze çarpıyor.

"Yoksulluk sınırı kabaca 100 bin lira olacaktır"

Dolayısıyla TÜRK-İŞ’in yaptığı gibi açlık sınırını 3,26 katsayısı ile çarparak yoksulluk sınırına ulaşmak günümüzün değişen tüketim eğilimleri ve bütçe kompozisyonu göz önüne alındığında doğru bir yaklaşım olmuyor. Eğer 2023 verisini alıp gıda harcamalarının toplam harcamalar içindeki payını yüzde 20,6 olarak kabul edersek açlık sınırının 20 bin 565 lira olduğu bir ekonomide yoksulluk sınırı da 99 bin 800 lira, yani kabaca 100 bin lira olacaktır. Bu hesaplama bize iki şeyi göstermektedir. İlk olarak Türkiye’de yoksul sayısı mevcut istatistiklerin öngördüğünden çok daha fazladır. İkincisi, asgari ücretin 25 bin liranın altında kalması durumunda, bütün fertlerin asgari ücret alarak çalıştığı bir aile bile daha ilk ayda yoksulluk sınırını aşamayacaktır."