Ben batık bir geminin
Metruk deniz feneriyim.
Gömüldüğünü gördüm
Denize bir serenin,
Çırpınışını yırtık yelkenlerin.
Gördüm derin iç çekişlerini
Kendini bir çorap gibi
Tersine çevirenlerin.
Metin Altıok
Prof Havva İşkan, ekibiyle Patara'da önemli bir restorasyon gerçekleştirdi. Roma döneminde yapılıp 1481'deki tsunamide yıkılan 26,5 metre yüksekliğindeki deniz feneri, arkeolojik kazılarda ortaya çıkarılan 2.500 taşın orijinal yerlerinin tek tek belirlenmesiyle yeniden inşa edildi ve son taşlar yerleştiriliyor bugünlerde.
Patara kazıları sırasında ortaya çıktıktan sonra toprağa gömülen yunus kabartmalı taş 10 yıl aranın ardından geçen sene Patara Deniz Feneri'ne yerleştirildi. Şimdilerde is son taşlar eklenmekte. Yıllardır gece-gündüz Patara Antik Kenti'nde çalışan ekip, Patara Deniz Feneri'nin en üstteki kemerli bölümünden yağmur suyu tahliyesi için çeşme oluğundan su akıtmayı başarmıştı geçtiğimiz günlerde.
Işık ülkesinin Farosu yıllar sonra yeniden yanmak üzere Patara’da. Oysa Prof Havva İşkan Patara’da bir ışık olarak dolaşmakta. Rantçılara karşı bir antik kenti koruyan arkeologların direnişinin ışığı Patara Farosunda sonsuza kadar yanmaya devam edecek.
Patara kazı başkanı Prof. Dr. Fahri Işık tarafından 2000 yılında tespit edilen ve daha sonra Prof. Dr. Havva İşkan Işık tarafından ortaya çıkarılan Roma İmparatoru Nero tarafından Patara’da yaptırılan deniz feneri, hazırlanan kapsamlı bir projede sonrasında yanmak üzere. Deniz fenerinin üzerinde, kimin tarafından yapıldığı ile ilgili ilginç bir yazıt bulunuyor. Yazıtta Patara Meclisi ve Patara halkının dönemin valisi Sextus Marcius’a hitaben, ‘Likya halkını 8 yıl boyunca hiç rüşvet almadan, hakça yönettiğiniz için ve şehrimizi güzel yapılarla süslediğinizden dolayı teşekkür ederiz’ yazısı yer almakta.
Gecenin karanlığında tek başların ayakta durup ışıklarıyla karanlığı yenmeye çalışırlar deniz fenerleri. Işığı bir gemiye değdiği zaman yalnızlığını yitirir, onları selamlar ve dünyaya karşı varlığını kanıtlarlar. Ancak gemi gittiğinde tekrar kendi yalnızlığına gömülürler. Aslında fenerler hem denizlerin hem de karaların ortak noktasıdır. Arkeolojik mirasın savunmasızlığıyla doğa kumuyla Patara deniz Farosunu korumuştur. Yalnızlığı toprak altında katmerlenen deniz feneri çok yakında Patara’dan bir ışık olarak Rodos’a uzanacak. Patara’nın Anti-Faros’ununda yerinin tespit edildiği ve ayağa kalkacağı günlere.