Usta Sanatçı Rutkay Aziz, Henrik Ibsen'ın kaleme aldığı Bir Halk Düşmanı isimli oyunu sergilemeye başladı. Aziz, bir bilim insanının ve aydının yalnız başına kalmak pahasına gerçekleri savunduğu oyun hakkında Birgün'den Işıl Çalışkan'a konuştu.

Umudun en son öleceğini belirten Aziz, 12 Eylül ve 12 Mart'ı yaşamış olduğunu belirterek hayatı boyunca bu kadar 'döneği' bir arada görmediğini belirtti. Cumhuriyet'i korumak için değerlere sahip çıkılması gerektiğinin altını çizen duayen sanatçı, "Herkese sosyalist olun demiyorum ama en azından namuslu bir demokrat olun. Dürüst bir demokrat olun. Hırsızlığın neredeyse primlendiği bir Türkiye’de yaşıyoruz. Bu ülke bunu hak etmiyor." ifadelerini kullandı. Rutkay Aziz'in röportajından öne çıkanlar şöyle:

Gerçekleri sahneye yansıttığınız için bedel ödemeniz ne acı. Nasıl bedeller ödediniz?

Ankara Sanat Tiyatrosu’na çıktığımızda üç defa yasaklandık, kapatıldık, tehdit edildik, bomba ihbarı aldık. Ama hayata devam ettik. Bir yönetici olarak işin başındaki adamdım, illegal bir duruma girmemeye özen gösterdim. “Tiyatro yaparak yasaklanalım, başka bir şey yaparak yasaklanmayalım” dedim hep. Yoksa bizi 13 Eylül’de kapatırlardı. Aradılar ama hiçbir şey bulamadılar. Oyunumdan dolayı kapattılar, ben bu benim onurumdur.

Oyuna dönecek olursak. Yazılışının üzerinden 141 yıl geçmiş ama günümüz Türkiye’sinden hiçbir farkı yoktu. Bugün Akbelen Ormanları’nda da büyük bir kıyım yaşanıyor örneğin.

Son derece acı çekiyoruz, üzülüyoruz. Anımsayacaksınız oyun “Dünyadaki en güçlü kuvvetli insan özgür ve direnen insandır” diye biter. Orada direnen dedeler, nineler direniyorlar. Büyük bir saygı duyuyorum. Yanlarına gidemediğim için de üzülüyorum. Turne olsun gideceğim tabii ki, onların bu tür bir kucaklaşmaya ihtiyaçları var. Yeterince sahipleniyor muyuz, o da tartışmalı.

Kıyım yaşanırken bir yandan da mücadele eden kıymetli insanlar var. Gezi Direnişi de bunun bir örneğini gördük. Umut hâlâ var değil mi?

En son umut ölüyor. Dostlarımız acı çekiyor, rehin tutulan dostlarımız var hapishanelerde. Osman Kavala olsun, Selahattin Demirtaş olsun, Can Atalay olsun. Bunlar acı çekiyor ama direniyorlar ve umutlular. En kısa zamanda özgürlüklerine kavuşacaklarına inanıyorum. Toplumsal değişim ve gelişmeye de inanmamız gerekiyor. Umudumuz orada yatıyor. Asla mücadeleden vazgeçmeyi kabul edemiyorum. Söylerken üzülüyorum ama 12 Mart ve 12 Eylül’ü buram buram yaşadım. Bu kadar dönek görmedim. Sol kesim de dahil buna. Selamı kesiyorsunuz dost bildiğiniz insanlardan, kesmeniz de gerekiyor açıkçası.

Size bunu düşündüren ne oldu?

Ummadığınız insanlardan ummadığınız şeylere tanık olabiliyorsunuz. Çıkar için her şeyi yapabiliyor insanlar. Hıfzı Topuz’un cenazesinde duygularımı dile getirmemi istediler. Hıfzı Topuz, Nâzım Hikmet Vakfı’nın kurucusuydu, danışmanıydı, her şeyiydi ve 101 yaşındaydı. “Bu yaşına kadar ilkeli, onurlu, namuslu dürüst ve ahlaklı yaşadı” dedim. Asıl önemli olan bu. Bu toprakların böyle değerlere ihtiyacı var. “Umudum var mı? Pek yok, ama olmak zorunda” dedim, çıktım gittim. Bu çok önemli. Bu değerlerimizi kaybettik. Cumhuriyet’i korumak açısından da bu değerlere sahip çıkmak zorundayız. Her gün bizi şaşırtan birtakım kararlar alınıyor. Eğitim politikası ortada, yerlerde. Çok sayıda gencimiz ve doktorlarımız ABD’ye ve Avrupa’ya gitmiş. Her alanda birtakım değerleri yitiriyoruz. Düşünen insana acı veriyor bunlar. Herkese sosyalist olun demiyorum ama en azından namuslu bir demokrat olun. Dürüst bir demokrat olun. Hırsızlığın neredeyse primlendiği bir Türkiye’de yaşıyoruz. Bu ülke bunu hak etmiyor.


Röportajın tamamını okumak için tıklayın.

RUTKAY AZİZ KİMDİR?

Ünal Aziz Rutkay (d. 1947, İstanbul), Türk oyuncu.1947 yılında İstanbul'da doğmuştur.

Babası Fikri Rutkay'dır. Asıl adı Ünal Aziz Rutkay'dır.Avusturya Lisesi'nde soyadları adlardan önce okunduğu için ismi "Rutkay Aziz" olarak söylenegelmiştir.

Avusturya Lisesi'ni bitirdikten sonra Bakırköy Lisesi'ne kaydoldu. Lisans öğrenimini Galatasaray Üniversitesi Gazetecilik Fakültesi' nde tamamladı. Tiyatroya lisede öğrenim gördüğü yıllarda başladı.

Muhsin Ertuğrul yönetimindeki LCC tiyatro okulunda tiyatro eğitimi aldı. İlk tiyatro deneyimini Peter Weiss'ın "Marat-Sade" oyunundaki "Marat" rolüyle yaşadı.

Tiyatro hayatına 1971 yılından itibaren Ankara Sanat Tiyatrosu'nda devam etti. 1973 yılında yine bu tiyatroda sanat yönetmenliği ve yönetmenlik yapmaya başladı.

İlk sinema deneyimini 1987 yılında Yer Demir Gök Bakır filmiyle yaşadı. Ziya Öztan'ın yönettiği hem sinemada hem de televizyonda dizi halinde yayınlanan "Kurtuluş" ve "Cumhuriyet" filminde Mustafa Kemal Atatürk rolünü oynadı.

İyi derecede Almanca ve Fransızca bilmektedir.Şiir okuma ve yazma uğraşları arasındadır.

Tiyatro faaliyetlerinin yanı sıra çeşitli televizyon yapımlarında roller aldı.Nazım Hikmet Kültür ve Sanat Vakfı'nın başkanıdır. Kızı Doğa Rutkay da oyuncudur.

Yönettiği oyunlar

Adalet Sizsiniz : Ümit Denizer - Perdeci Oyuncular\Aysa Prodüksiyon Tiyatrosu - 2012
Benim Meskenim Dağlardır : Sabahattin Ali - Ankara Sanat Tiyatrosu - 2003
Memleketimden İnsan Manzaraları : Nazım Hikmet - İstanbul Şehir Tiyatrosu - 2001
Akrep (oyun) : (Eşber Yagmurdereli) - Ankara Sanat Tiyatrosu - 1998
Jan Dark Davası : (Bertolt Brecht) - Ankara Sanat Tiyatrosu - 1994
Pazar Keyfi : (G. Mitchelle) - Ankara Sanat Tiyatrosu - 1994
Ay,Carmela! : (Jose Sanches Sinisterra) - Ankara Sanat Tiyatrosu - 1994
Sakıncalı Piyade : (Uğur Mumcu) - Ankara Sanat Tiyatrosu - 1993
Yer Demir Gök Bakır : (Yaşar Kemal) - Ankara Sanat Tiyatrosu - 1993
Yolcu : (Nazım Hikmet) - Ankara Sanat Tiyatrosu - 1991

Mefisto : (Klaus Mann) - Ankara Sanat Tiyatrosu - 1989
Sacco ile Vanzetti : (Howard Fast) - Ankara Sanat Tiyatrosu - 1988
Kayıplar : (Riel Dorfman) - Ankara Sanat Tiyatrosu - 1988
Sonuncular : (Maksim Gorki) - Ankara Sanat Tiyatrosu - 1987
Silahşörün Gölgesi : (Sean O'Casey) - Ankara Sanat Tiyatrosu - 1987
Zengin Mutfağı : Vasıf Öngören - Ankara Sanat Tiyatrosu - 1986
Bir Halk Düşmanı : (Henrik İbsen) - Ankara Sanat Tiyatrosu - 1985
Rummuz Goncagül : Oktay Arayıcı - Ankara Sanat Tiyatrosu - 1985
Bir Ceza Avukatının Anıları : (Faruk Erem) - Ankara Sanat Tiyatrosu - 1984
Galile'nin Yaşamı : (Bertolt Brecht) - Ankara Sanat Tiyatrosu - 1983
Güneyli Bayan : (Bilgesu Erenus) - Ankara Sanat Tiyatrosu - 1983
Yaz Misafirleri : (Maksim Gorki) - Ankara Sanat Tiyatrosu - 1982
Rumuz Goncagül : (Oktay Arayıcı) - Ankara Sanat Tiyatrosu - 1981
İyi Bir Vatandaş Aranıyor : Ataol Behramoğlu - Ankara Sanat Tiyatrosu - 1980