dokuz8HABER Genel Yayın Yönetmeni Gökhan Biçici Yerel Medya Koordinasyonu kapsamında Türkiye'nin birçok bölgesinde ve kentinde eğitim programı yaptıklarını söyledi. Son olarak Van'da Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesinden çok sayıda kişinin katılımı ile eğitim programı gerçekleştirdiklerini belirten Biçici, bu programın da çok başarılı olduğunu söyledi. Eğitimlerde yerel medyanın kapasitesini geliştirmeye çalıştıklarını ifade eden Biçici, amaçlarının başında yerel medyayı güçlendirmek olduğunu vurguladı. Biçici ayrıca çalışmalarını seçime yönelik de yoğunlaştırdıklarını ifade etti. Tarihi bir seçime doğru gidildiğinin altını çizen Biçici medyanın da bu yeni süreçte hazır olması gerektiğini belirtti.
Öncelikle Yerel Medya Koordinasyonu’nun kuruluş hikayesini senden bir dinlemek isterim.
Yerel Medya Koordinasyonu kritik haber takip edenler açısından yeni bir gelişme değil. Yıllardan beri aslında bir şekilde adım adım inşa ettiğimiz bir büyük projenin genel adı. 2018 Aralık ayında Ankara'da düzenlediğimiz bir toplantıyla kuruluşunu ilan etmiştik. 25 kentten 35 yerel medya kuruluşu ile özellikle 2018 seçimleri sürecinde Demirören'in Doğan'ı satın almasıyla, bir iktidar operasyonu satın almasıyla birlikte ulusal bir haber ajansının kalmamış olması, yani toplumun bütününe şu veya bu şekilde hitap etme kapasitesine sahip bir haber ajansının kalmamış olmasından kaynaklı olarak toplumda ciddi bir kaygı ortaya çıkmıştı. “Haberi nereden alacağız?” diye. O dönem de seçim güvenliği açısından öne çıkan bir platform vardı Adil Seçim Platformu. Biz onun içerisindeydik.
dokuz8HABER 2014'te kurulduğu andan itibaren seçim güvenliğine uzmanlaşan bir kurum yurttaş haber ağı üzerinden. Ancak 2018'de seçim sürecinde bu ihtiyaç ortaya çıkınca, bu haber ajansı ihtiyacı yakıcı bir şekilde hissedilince biz de dedik ki bir Yerel Medya Koordinasyonu kurabiliriz. Belki ulusal bir haber ajansı sayabiliriz ama ülkenin her kentinde en az bir yerel medya kuruluşu elbette vardır bu işin bir parçası olmak isteyecek, meslek ahlakına sağdık, demokratik değerlere sahip. Dolayısıyla böyle bir girişim başlatmayı önerdik ve kendimiz bizzat başlattık o anda.
Beş yılı aşkın bir süreden beri, beş yıl kadar bir süredir Yerel Medya Koordinasyonu inşa ediliyor. Dediğim gibi ilk toplantısını Aralık'ta yapmıştık. Orada seçim 2019'a yönelik bir koordinasyon kurulmuştu ve iyi iş de çıkardı. Adana, Mersin gibi kritik kentlerde daha sonra İstanbul seçiminde onlarca yerel gazeteci anlamlı bir iş çıkardı. Tabii ülke çapında etki sayımız sınırlıydı haliyle. Ancak işte bütün bu birikim üzerinden dokuz8haber’in dokuz yıla yayılan birikimi üzerinden ülke çapındaki giderek yaygınlaşan haber ağı, yurttaş ağı üzerine oluşan büyük ağı, diğer medya koordinasyonun buna eklenmesi belli tecrübe ve birikimle birlikte Türkiye'nin kader seçimleri olacağı belli olan 2023 seçimlerine yönelik bu işin hakkını veren bir hazırlık içerisinde girelim dedik. Yani Türkiye'nin her ilçesinde 973 ilçeden haber akışı sağlayacak bir büyük koordinasyon, yerel medya kuruluşlarını merkeze koyan yurttaş haberciliğinin de bunu desteklediği bir koordinasyon kuralım dedik. Araya pandemi girdi, ama pandemi sonrasında yaşam bir şekilde tekrar hareketlenmeye başladığı noktada özellikle seçim direkt yaklaşmaya başladığı bir noktada 2021 Ekim'de bir etkinlik düzenleyerek Seçim 2023 Yerel Medya Koordinasyonu’nu duyurduk ve o andan itibaren çalışmalara başladık. Eğitimler yapmaya başladık. Zaten eğitimler yapıyorduk, ancak eğitimlerimizin yönelimi büyük ölçüde seçimleri merkeze almaya başladı. Kasım ayında İzmir'de yaptık ilk eğitimi.
Eğitimlerde nasıl geçiyor? Neler yapıyorsunuz eğitimlerde?
9 yıldan beri 90 üzerinde eğitim düzenledik ki 500'den fazla insan katıldı bu eğitimlere. dokuz8haber’in gücüne ve yaygınlığına dayanıyor bunlar. Sadece eğitim değil aslında örgütlenme çalışmaları büyük ölçüde ve 40'ın üzerinde eğitim modülü var. Onlarca farklı eğitmenimiz var. Her eğitimde, her programda aynı konuları işlemiyor. Elbette temel bir set var. Giriş set seti de diyebileceğimiz temel eğitim konuları var. Bir de ihtiyaca göre şekilleniyor. Özetle son dönemde daha çok seçime odaklanmaya başladık. Eğitim açısından işte son 4-5 eğitimin tümünün merkezine seçimler ve seçim ihtiyaçları var.
Ne fark ediyor? Burada zaten temel olarak haber nedir? Dijital dönüşüm süreci, sosyal medya araçları, kullanımın yanı sıra seçim mevzuatı, seçim izleme, raporlama seçimi hak odaklı bir yaklaşımla ele almak seçim mevzuatını, o süreçte ortaya çıkan ihlalleri. Orada işbirlikleri de yapıyoruz. Mesela Bağımsız Seçim İzleme Platformu ile biz son seçimlerde işbirliği yaptık. Daha hak odaklı yaklaşımla haber yapma kaygısı değil de raporlama kaygısı, izleme kaygısıyla süreci takip eden bir platform. Eşit haklar, derneğin önayak olduğu insan hakları, derneğin vesaire destekledi. Biz işin haber boyutunu daha çok takip ediyoruz ve dolayısıyla seçimlerin ne olduğunun, seçim mevzuatını, bu konuda ortaya çıkan aksaklıkları, haklarımızın ne olduğu konusunda gazetecilerin özellikle bilgi sahibi olması gerekiyor.
Dolayısıyla bizim eğitim modelimizi bu eksende güncelleyerek seçim odaklı bir eğitim programına çevirdik ve seçimlere kadar da böyle olacak. En son Van'da yaptık. 32 kişi katıldı. Farklı kentlerden, önemli kentlerden. Diyarbakır'dan, Van'dan, Urfa'dan, Elazığ'dan. Şırnak'tan, Bitlis'ten önemli yerel medya kuruluşları katıldı. Yoğun bir katılım vardı. Tartışmalara katılım da ileri seviyedeydi.
Van Bölge Eğitimi bu anlamda başarıyla tamamlandı ve bizim bölgedeki örgütlenmenin seçim hazırlığı açısından düne göre daha güçlü. Eğitimlerle ilgili içerikleri dokuz8Haber'in Youtube kanalından izleyebilirler. dokuz8haber.net’den de izleyebilirler. Ondan önce bir Türkiye toplantısı yaptık.
Seçim izleme dediğimiz zaman sadece seçim günü değil, aslında onun öncesindeki hazırlıklardan bahsediyorsun. Şu anda seçim güvenliği dediğimizdeki aslında sadece oy kullanmanın değil, haber akışının da güvenliğinden bahsediyorsun. Belki biraz bu kısmından da bahsedebiliriz.
Bizim anladığımız kısım daha çok haber akışı. Sandık güvenliği bizim işimiz değil. Sandık güvenliği odaklı örgütlenmeler var zaten. Başından beri var. Giderek daha güçlü hale geliyor. Her partinin kendi çalışması var. Bir yandan HDP'nin, yeni kurulan üçüncü cephe diyebileceğimiz HDP'nin bazı sosyalist partilerle, demokratik partilerle kurduğu yapının elbette bir seçim güvenliği hazırlığı söz konusu olacak. Sivil toplum açısından bakıldığında en önemlisi hiç kuşkusuz seçim güvenliği platformu. Adil Seçim için Seçim Güvenlik Platformu kuruldu bir süre önce. Geçen hafta sonu pazar günü İstanbul'da toplantısını da yaptı. İstanbul ve Ankara ağırlıklı. O mesela önemli çünkü. KESK, DİSK, TMMOB, TTB, pek çok önemli sendika, konfederasyon, emek örgütü, meslek örgütü. Sivil toplum örgütünün dahil olduğu, bizzat bir parçası olduğu partilerin de gözlemci olduğu bir büyük platform. Dolayısıyla sivil toplum merkezi olarak en büyük seçim güvenli platformu bu adres olacağa benziyor. Biz de Seçim 2023 Yerel Medya Koordinasyonu adı altında o platformun bir parçasıyız. Etkin bir parçasıyız. Ama ana mantık şu; yurttaşlar sandığa, biz habere sahip çıkıyoruz. Yani habercilik cephesinde. Çünkü seçim güvenliğinin en önemli parçalarından bir tanesi manipülasyonun önüne geçmek, özellikle dijital çağda yalan haberin bunca hızla yayıldığı ve organize bir şekilde bunun örgütlendiği koşullarda trol ordusu vs’nin önlemini almak gerekiyor.
Eğitimlerde sen hep bir maratondan bahsetmiştin, “Bu sefer de artık koşuyoruz” demiştin. 2023 seçimleri için de kader seçimi diyorsun. Neden 2023 seçimlerinin Türkiye'nin kader seçimi olduğunu düşünüyorsun?
Bunu sadece ben söylemiyorum, pek çok insan paylaşıyor. Doğal olarak Türkiye'nin içinde bulunduğu durum malum. Ekonomik, sosyal boyutlarıyla ve artan otoriterlik ile bu kurumların büyük ölçüde tasfiye edilmesi, liyakatin yerini adam kayırmacılık, kurumların yerini tek adamlığa bıraktığı bir toplumun gençlerinin bu topraklarda artık bir gelecek görmediği ve ilk fırsatta ülkeyi terk etmeyi bir özlem olarak dile getirdiği koşullarda, basın ifade özgürlüğünün bu denli yoğun baskı altına alındığı koşullarda elbette önemli. Bu seçimler ki bu seçimler tabii aynı zamanda muhalefetin son yıllarında hazırlıklarıyla daha derli toplu, güçlü ve kazanmaya aday bir şekilde girdiği seçim olacak gibi gözüküyor yerel seçimlerin ardından özellikle. Dolayısıyla işin bu boyutu iktidarın kolay kolay koltuğu bırakmak istemeyeceği varsayımıyla birlikte ki bunu bugüne kadarki pratiği de bu yönde neleri göze alabildiklerini bütün topluma gösterdi. Dolayısıyla bu kaygıyı arttırıyor. Güvenlik açısından da kaygıyı arttırıyor. Seçim güvenliği kaygısını arttırıyor. Türkiye'nin kader seçimi vurgusunu da bu noktada aslında haklı çıkartıyor. Olan bitenler, gazeteciler tabii ki bu toplumun bir parçası ve bu süreçte özellikle toplumun ihtiyaçlarına karşılık verebilmesi bu noktada önemli.
Yani adım adım örgütlenen bir yapıdan bahsediyoruz. Yerel Medya Koordinasyonu’nda ben Türkiye'yi kendim bizzat örgütleyicisi olarak en az 8 tur döndüm ve hesap yaptığımda 90 küsur eğitimde 9'uncu tura dönüyoruz şu anda bir anlamda. Ve Türkiye'nin kader seçimlerine hazırlanmak üzere dönüyoruz işte. Karadeniz'in ardından şimdi Van yaptık, İstanbul yaptık. İzmir yapacağız, Antalya yapacağız. Çukurova’da bölge eğitimi hayata geçireceğiz. Yine bir Karadeniz olacak. Takvim tam netleşmemiş olmakla birlikte sürekli bir örgütlenme çalışmamız var. Aynı zamanda güçlü bir haber merkezi inşa ediyoruz. Bu tip yayınları yoğunlaştırarak arttıracağız. Bir platform olarak biz bu sürece hazırlanıyoruz. Yani sadece web sitesi değil, sadece Twitter hesabı değil, sadece canlı yayın değil, sadece podcast değil, sadece eğitim değil, sadece araştırma değil, hepsinin toplamı dokuz8’in medya platformu.
Bu konuda sorumluluk hisseden, daha meslek ahlakına, etik değerlere daha sadık olan meslektaştan bahsediyoruz. Biz 2 bin 21 Ekim'de bir rapor yayınladık. Bir de Veri Tabanı diye Medya Araştırmaları Derneği olarak bizzat 2018'de başlattığımız çalışmanın aslında bir ürünüydü güncel bir veri tabanı oluşturmak. 3 bin küsur, 3 bin 200'ün üzerinde yerel medya kuruluşu tespit ettik. Bunların 1220’si ile anket yaptık, bağ kurduk. Hem problemlerini, sorunlarını tespit ettik, raporladık. Bir yandan da koordinasyonun bir parçası olabilmelerini sağlayacak güncel veriye ulaştık oradan. Dolayısıyla hani her kentin öne çıkan bir takım yerel medya kuruluşları ile bağ kurup onları bunun içerisine çektik.
Seçim kampanyasından başlayarak, seçim günü ve sonrasında. Ama biz aynı zamanda bu sürecin kalıcı bir fayda sağlamasını, ürün yaratmasını da hedefliyoruz. Nihayetinde seçimlerle yeni bir Türkiye'nin doğacağını, Türkiye'nin yeni bir siyasal döneme gireceğimizi öngörüyoruz. Cumhuriyetin 100'üncü yılına ve sonrasına bu ülkenin demokratik bir eksende yeniden inşa edilmesi gibi bir görevle giriyor olacak bu toplum bir bütün olarak. Biz de gazeteciler olarak Türkiye'de medyanın yeniden inşa edileceği, edilmesinin kaçınılmaz olduğu bu süreçte etkin bir rol oynamak istiyoruz.
dokuz8 zaten bir platform olarak kurulduğu andan itibaren, yani Gezi'nin ürünüdür. Dokuz8 ilk yayına başladığı tarih 30 Mart 2014’dür. Yerel seçim günü bir izleme ile faaliyete başlamıştık. O günden dokuz8haber açıkçası bir sonraki döneme hazırlandı her zaman ve bu yeni siyasal dönemin medya cephesini, kurucu öznelerin birisi olmayı hedefledi. Seçimlerde bir rol oynamak, bunun da açıkçası en önemli dayanağı da kaldıracı olacak diye düşünüyoruz. Ama ondan ibaret değil elbette bizim perspektif ve yaklaşımımız. Sonrasına ilişkin de bir hazırlığımız söz konusu.
Hem yurttaş haberciler, sorumluluk hisseden yurttaşlar hem de yerel gazeteciler medya koordinasyonuna nasıl katılım sağlayabilir?
sendennehaber.net'e girerlerse orada bir site görecekler. Bir paragraflık bir çağrı metni. Onun altında da bir form var. Bu formu biz ilk 2018'de hazırlamıştık ve güncelleyerek bugünlere getirdik. 1200 gazeteciyle 2018 Haziran seçimlerini takip etmiştik. Güncellenmiş bir form var burada ve seçim 2023 Yerel Medya Koordinasyonu ve Yurttaş Haber Takip Ağı’na katılmak isteyen bütün yurttaşlar, profesyonel gazeteci olmalarına gerek yok. Hangi mesleğe sahip olduklarını, nasıl katkıda bulunabileceklerini bu formu doldururlar ise biz onlara ulaşıyoruz hemen ve ağın bir parçası haline getiriyoruz. En yakın bölgede yapacağımız eğitimlere davet ediyoruz. Bugünden bu formu doldururlarsa, erkenden bu sürecin bir parçası olmuş olacaklar. Daha sonra tabii daha farklı çalışmalarımız da olacak. Dolayısıyla buradan başvuruları alıyoruz ve kendilerine de mutlaka ulaşıyoruz ve sürece dahil ediyoruz.
HERKESİ AĞLARA KATILMAYA DAVET EDİYORUZ
sendennehaber.net internet sitesini de kurduklarını söyleyen Biçici bu site üzerinden başvuranların eğitimlere ve ağa dahil edilğini vurguladı. Katılım yapılması yönünde de çağrı yaptı.
#Seçim2023 Yerel Medya Koordinasyonu ve #dokuz8AKADEMİ'den Van’da Seçim Toplantısı:
