2010 yılından beri Kadir Has Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mustafa Aydın'ın koordinasyonu ile akademik bir ekip tarafından yürütülen ve Türkiye kamuoyunun güncel siyasal, sosyal, ekonomik, güvenlik ve kültür gibi konularda tercihlerini ve gündemi tespit etmeye çalışan “Türkiye Sosyal-Siyasal Eğilimler Araştırması (TSSEA) 2018" sonuçları açıklandı. Araştırmaya göre, Türkiye halkının "bölünme" korkusunda geçen yıl başlayan düşüş, bu yıl da sürüyor.

Kadir Has Üniversitesi Türkiye Çalışmaları Merkezi (CTRS: Center For Turkish Studies) tarafından gerçekleştirilen "Türkiye Sosyal-Siyasal Eğilimler Araştırması (TSSEA)" araştırmasının 2018 yılı için çıkartılan sonuçları 30 Ocak 2019 Çarşamba günü Kadir Has Üniversitesi’nde gerçekleştirilen basın toplantısı ile paylaşıldı. Toplantıya, Prof. Dr. Mustafa Aydın liderliğindeki araştırma ekibinden Prof. Dr. Murat Güvenç, Prof. Dr. Osman Zaim, Prof. Dr. Mitat Çelikpala ve Dr. Emrah Karaoğuz ve Kadir Has Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Sondan Durukanoğlu Feyiz katıldı.

26 KENT KAPSAMINDA ARAŞTIRMA

Oldukça kapsamlı bir çalışma olan araştırma, 12 Aralık 2018-4 Ocak 2019 tarihleri arasında Türkiye nüfusunun genel temsiliyetine sahip 26 kent merkezinde (İstanbul, Ankara, Konya, Bursa, Kocaeli, İzmir, Aydın, Manisa, Tekirdağ, Balıkesir, Adana, Antalya, Hatay, Zonguldak, Samsun, Kastamonu, Kayseri, Kırıkkale, Trabzon, Gaziantep, Diyarbakır, Mardin, Malatya, Bitlis, Erzurum, Ağrı) ikamet eden, 18 yaş ve üzeri 1000 kişi ile yüz yüze olarak politika, ekonomik gelişmeler, toplumsal ilişkiler, Türkiye ve uluslararası gündem konularında soruları içeren anket ile gerçekleştirildi. Araştırmaya katılanlar kendilerini aşağıdaki gibi tanımlıyor. Katılanların tam yarısı kadın ve yarısı erkeklerden oluşuyor. Katılanların eğitim seviyesi, sosyo ekonomik seviyesi gibi özellikleri aşağıdaki infografiklerde yer aldığı gibi.

EN BÜYÜK SORUN İŞSİZLİK

Kadir Has Üniversitesi’nin bir araştırma üniversitesi olduğunu belirten Kadir Has Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Sondan Durukanoğlu Feyiz “Araştırma üniversitesi kimliğimiz ile yıllardır çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Türkiye Sosyal-Siyasal Eğilimler Araştırması da bunun bir parçası. Bu araştırmalar ile halkın nabzını objektif olarak ölçüyoruz. Bu yılki araştırmada da en büyük sorunun işsizlik olduğunu gördük. 2017’de yüzde 17’lik oranla en önemli üçüncü sorun olarak görülen işsizlik, bu yıl yüzde 27’ye ulaşarak en büyük sorun haline gelmiş durumda” dedi.

Türkiye’de mevcut ve olası sorun ve gündeme ilişkin toplumun nasıl baktığını tespit etmek için yapılan TSSEA-2018 sonuçlarına göre, Türkiye halkı, Türkiye’nin en önemli sorunları olarak; işsizlik, hayat pahalılığı ve Türk lirasının değer kaybetmesini görüyor. 'Terör' sorunu gerilerken, 'FETÖ' hala ciddi bir tehdit olarak algılanıyor. Halkın Türkiye’nin bölünme tehlikesi altında olduğunu düşünme oranında geçen yıl başlayan düşüş bu sene de sürüyor.

DİNDARLIK ARTARKEN, MUHAFAZAKÂRLIK AZALIYOR

2015 yılında araştırmaya ayrı bir siyasi tanımlama kategorisi olarak eklenen “Dindar” tanımlaması, o tarihten beri sürekli yükseliş göstererek, 2018’de yüzde 30,9’a ulaştı. Aynı süre içerisinde kendisini siyasi açıdan muhafazakâr olarak tanımlayanlar ise sürekli düşerek, 2018’de yüzde 13,5 olarak tespit edildi. Öte yandan, kendini Cumhuriyetçi/Kemalist olarak tanımlayanlar 2017’ye göre 1 puan artarak, 2018’de 16,9 olurken, Sosyal Demokrat olarak tanımlayanlar 4 puan azalarak, yüzde 6,3 olarak tespit edildi. Buna göre, Dindar/Muhafazakâr toplamı 2014’de yüzde 37,1 iken, 2017’ye kadar artarak yüzde 47,4’e ulaşmışken, araştırmada ilk kez bu toplam 2018’de gerileyerek yüzde 44,4 olarak tespit edildi.

[infogram id="06082bfa-381e-4497-aa5b-895c0c06f93d" prefix="pWr" format="interactive" title="CTRS 1 - Kimler?"]

PARTİ SEÇMENLERİNDEKİ DEĞİŞİMLER ARAŞTIRMA SONUÇLARINA ETKİ EDİYOR

TSSEA-2018 sonuçlarındaki en önemli değişimlerin 24 Haziran 2018 Genel Seçimlerinde verilen oylara göre tespit edilen siyasi parti bağlılıklarında yaşanan çözülmeler sonucunda gerçekleştiği tespit edildi. Türk halkının siyasi yelpazedeki yeri konusunda yaşanan değişimler ile parti aidiyetlerinde görülen çözülmelerin, farklı alanlardaki hükümet politikaları ile kurumlara güven derecesi ve Türkiye’de yaşamaktan duyulan mutluluk gibi çok sayıda ölçülen değerde görülen değişim eğilimlerini açıklayan temel nedenler olduğu tespit edildi.

EN ÖNEMLİ SORUNLAR İŞSİZLİK VE HAYAT PAHALILIĞI

Araştırma sonuçlarına göre, halk 2018 yılında işsizlik ve hayat pahalılığının ardından; FETÖ tehdidi ve terörle mücadeleyi Türkiye’nin en önemli sorunları olarak görüyor. 2017’de yüzde 17’lik oranla en önemli üçüncü sorun olarak görülen işsizlik, bu yıl yüzde 27’ye ulaştı ve ülke sorunları arasında birinci sıraya yerleşti. 2016 yılında radikal bir artış gösteren FETÖ, 2017 yılındaki düşüşünü sürdürerek yüzde 18,1’den, yüzde 16,2’ye gerileyerek 2018’de ülkenin en önemli üçüncü sorunu olarak tespit edildi. “Türkiye’nin en önemli sorunu nedir?” sorusuna “işsizlik” yanıtını verenler 2017’de yüzde 17 iken bu sene yüzde 27’ye; “hayat pahalılığı” yanıtını verenler ise yüzde 13,2’den yüzde 17,8’e yükseldi. Öte yandan, coğrafi olarak bakıldığında Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu hariç tüm bölgelerde en önemli sorun ‘işsizlik’ iken, Güneydoğu Anadolu bölgesinde "hayat pahalılığı", Doğu Anadolu bölgesinde ise "terör" en önemli sorun olarak görülüyor.

İSTANBUL TRAFİKTE, ANKARA VE İZMİR ALTYAPIDA SORUNLU

İllerin vatandaşlara göre en büyük sorunları da araştırıldı. Ankara ve İzmir'e göre altyapı en büyük sorunken, İstanbul'da trafik yoğunluğu en önemli sorun olarak göründü. Trafik yoğunluğu üç büyük şehrin ortak sorunlarından ilk ikisi arasında yer alıyor. [infogram id="a289ae03-88d4-467b-b59f-36a9f44cce9b" prefix="ymC" format="interactive" title="Türkiye ve Sorunları"]

EN ÇOK GÜVENİLEN KURUM: JANDARMA

Kamuoyuna en çok güvendiği kurumlar sorulduğunda, bu sene Jandarma önde çıktı. Jandarma hariç tüm kurumlara güven seviyesi yüzde 55’in altında kaldı. 2017’de Cumhurbaşkanlığı kurumuna güven yüzde 56,5 olarak belirlenmişken, bu yıl bu oran yüzde 44,1 olarak görüldü.

Kurumlara duyulan güvenin genel olarak düştüğü gözlemlendi. Ordu’ya olan güven yüzde 60’dan, yüzde 51,2’ye düştü. Bu düşüşe rağmen ikinci sırada yer aldı. En az güvenilen kurum ise, bu sene de değişmeyerek yüzde 31,9 ile yine medya oldu.

RESMİ KURUMLARA EN ÇOK GÜVENEN AKP'LİLER, EN AZ GÜVENEN HDP'LİLER

Güven araştırması, parti destekçileri bazında da yapıldı. Bu araştırmaya göre, AK Parti destekçileri, jandarmaya 73.1; orduya 70.7; polise 71.7; meclise 77.4 ve cumhurbaşkanlığına yüzde 80.7 oranlarında güveniyor. AKP destekçileri, bu oranlarla kurumlara en çok güvenen kişiler oldu. Öte yandan, kurumlara en az güven duyanlar ise HDP destekçileri. HDP'lilerin jandarmaya güveni 19, orduya 17, polise 16, TBMM'ye 21 ve cumhurbaşkanlığına yüzde 12 oldu. Kurumlara güven derecesi - 2 grafiğine göre bakıldığında, Cumhurbaşkanlığı'na duyulan güven, kesinlikle güveniyorum ve güveniyorum cevapları verenlere göre, 2017'de yüzde 56.5'ken, 2018'de yüzde 44.1 olarak görüldü. [infogram id="550c2d6b-e8d5-4c7c-9142-0954dc558408" prefix="hdK" format="interactive" title="Kurumlara Güven Derecesi"]