14-29 yaş arasındaki 1233 gencin katılımıyla gerçekleştirilen araştırma, Türkiye gençliğinin yol ayrımında olduğunu ortaya koyuyor. Araştırma, gençlerin demokratik haklara bağlılıkları ile milliyetçi tutumlar arasındaki çelişkili eğilimlerini vurguluyor.
Araştırmada sonucunda, Türkiye’de yaşayan gençlerin, demokratik haklara değer verme eğiliminde oldukları, baskıcı politikalardan endişe duydukları ortaya çıktı. Ayrıca araştırmaya katılan gençlerin her konuda yüksek derecede korku sahibi olduğu da görüldü.
Temel Bulgular:
- Demografik Özellikler ve Eğitim: Türkiye’de gençler, ebeveynlerine kıyasla daha kentli (%70) ve eğitimlidir (%74). Eğitim istatistikleri eğitimde (yükseköğretim dahil) önemli bir kitleselleşme olduğunu gösterse de NEET oranı yüksektir. Kadınların NEET oranı (%18,7), erkeklerden (%12,3) fazladır.
- Eğitim Memnuniyeti: Gençler eğitim kalitesinden memnun değiller ancak diğer ülkelere kıyasla eğitimde yolsuzluk algısı Türkiye’de düşüktür. Merkezi sınav sistemleri, adil bir erişim algısı yaratıyor gibi görünmektedir.
- Yaşam Memnuniyeti ve Endişeler: Türkiye’deki gençler yaşam memnuniyeti ve gelecek beklentileri açısından diğer ülkelere kıyasla en kötümser grubu oluşturmaktadır. İşsizlik, toplumsal eşitsizlik ve iklim değişikliği başlıca endişeler olarak ortaya çıkmaktadır. Genç kadınlar toplumsal cinsiyete dayalı ayrımcılık ve şiddet konularında daha fazla kaygı duymaktadır. Genç kadınlar, genç erkeklere kıyasla olası sorunlardan daha fazla kaygı duymaktadır.
- Göç Eğilimi: Türkiye, gençler arasında göç etme arzusu en yüksek üçüncü ülke olarak (Kuzey Makedonya ve Arnavutluk’tan sonra) öne çıkmaktadır.
- Siyasete İlgi: Türkiye’deki gençlerin (%36 ile Yunanistan’daki gençlerle birlikte), siyasetle ilgilenme oranı (%33) bölgede öne çıkmaktadır. Güneydoğu Avrupa bölgesindeki gençlerin önemli bir yüzdesinin siyasi görev almaya olumsuz yaklaştığı görülmektedir. Ancak, bu oranın (%42) en yüksek olduğu ülke Türkiye’dedir.
- Mülteciler ve Milliyetçilik: Gençler, yurt dışında yaşama isteklerine rağmen mültecilerle ilgili olumsuz görüşlere sahipler ve göçü önümüzdeki on yılda ülkenin en büyük sorunlarından biri olarak görüyor. Uzun süreli ve şiddetli ekonomik krizin yetişkinliğe geçişi zorlu hale getirmesi, ülkedeki sorunların kaynağı olarak mültecileri günah keçisi ilan etme eğilimindedir. Bu duygularla birlikte ankete katılanlar arasında milliyetçi tutumlar da güçlüdür.
- AB İlişkisi: Gençlerin %17,7’si kendini Avrupalı hissettiklerini belirtmiş olsalar da AB üyeliği konusunda güçlü bir istek göstermekte ve AB’ye güven duyduklarını belirtmektedirler.
Sonuç olarak, anketin hem ülkeler arası hem de Türkiye’ye özgü sorularından elde edilen bulgular, Türkiye’deki gençlerin demokratik haklara değer verme eğiliminde olduklarını ve baskıcı politikalardan endişe duyduklarını, ancak “ötekilere” – farklı etnik, dini ve cinsel kimliklere sahip gruplara – karşı daha zayıf empati ve hoşgörüye sahip olduklarını göstermektedir. LGBTQİA+ kişilere karşı hoşgörüsüzlük konusunda geniş bir mutabakat olduğunu belirtmek önemlidir. Cinsiyet, yaş grubu ve eğitim seviyesine bakılmaksızın, anket katılımcılarının çoğunluğu LGBTQİA+ topluluğu hakkında olumsuz görüşlere sahiptir.
Araştırma (Türkçe):
Gençlik araştırması Türkiye 2024 : Kararlı demokratlar mı yoksa coşkulu milliyetçiler mi?: Yol ayrımında Türkiye gençliği / Yazarlar: Demet Lüküslü ve Begüm Uzun. - Beşiktaş-Istanbul : Friedrich-Ebert-Stiftung Türkiye Temsilciliği, 2024. - 46 Seiten = 6,5 MB PDF-File. -
Electronic ed.: Istanbul : FES, 2024 https://library.fes.de/pdf-files/bueros/tuerkei/21629.pdf
Araştırma (İngilizce):
Youth Study Türkiye 2024 : Committed democrats yet ardent nationalists ; Turkey's youth at the crossroads / Authors: Demet Lüküslü and Begüm Uzun. - Besiktas-Istanbul : Friedrich-Ebert-Stiftung Türkiye, 2024. - 46 Seiten = 6,5 MB PDF-File. -
Electronic ed.: Istanbul : FES, 2024 https://library.fes.de/pdf-files/bueros/tuerkei/21379.pdf
European Youth Studies (Türkiye'nin bir parçası olduğu Avrupa Gençlik Araştırmaları web sitesi)
