İnsan Hakları Günü, İnsan Hakları Evrensel Bildirisi'nin anısına her yıl 10 Aralık'ta kutlanıyor.

Bildiri, tüm insanların doğuştan sahip olduğu temel hak ve özgürlükleri tanımlayan bir belge. Bu haklar, ırk, renk, din, cinsiyet, dil, siyasi görüş, ulusal veya toplumsal köken gibi herhangi bir ayrım gözetilmeksizin herkese ait.

Bildiri ile beraber  yaşama hakkı, özgürlük ve güvenlik hakkı, düşünce ve ifade özgürlüğü, din ve vicdan özgürlüğü, eğitim hakkı, çalışma hakkı ve sosyal güvenlik gibi haklar 'korumaya' alınmıştır.

Nazilerin soykırımının BM'de kabul edilen bildiri İsrail gibi emperyalist devletler tarafından açıkça ihlal edilmeye devam etmekte.

'Köleliğe' karşı da imzalanan bildiri de emperyal güçler, başta Afrika olmak üzere Güney Amerika ve Doğu Asya'da günlük 1 doların altında emekçileri, saatlerce çalıştırıp sömürüyor.

Emperyalistler, ülkelerinde 'insan hakları' nutukları atıp  Orta Doğu'ya kan gölüne çevirmekte.

Özünde kapitalist sistemin yarattığı savaş ve sömürüler devam ederken dünyadaki birçok ülke de yurttaşlarının temel haklarını kısıtlamaya devam etmekte.

Keyfi gözaltılar, masumiyet karinesinin ihlali ve ifade özgürlüğüne yaptırımlar Türkiye gibi ülkelerde her geçen gün artmakta.

Türkiye'de Batılı devletler gibi dil ve din ayrımı yapmadığını iddia etse de Aleviler ve Kürtlerin hakkı her geçen yıl zayıflamaya devam ediyor. Belli bir mezhebin inanışın Türkiye'de baskılanırken 'tek dil' dayatması yurttaşlara dayatılmakta.

Artık sadece bir kağıt parçası haline gelen, İnsan Hakları Evrensel Bildirisi, 30 maddeden oluşmakta. Bildirge, özetle şunları ifade ediyor.

-Bildiri, tüm insanların eşit ve özgür doğduğunu, insan haklarının evrensel olduğunu ve herkesin bu haklara sahip olduğunu ilan eder.

-Bütün insanlar özgür, onur ve haklar bakımından eşit doğar. Ayrım yapılmaksızın, ırk, renk, cinsiyet, dil, din, siyasi veya diğer herhangi bir görüş, ulusal veya sosyal köken, mülkiyet, doğuş veya başka bir statü bakımından herhangi bir ayrım gözetilmemelidir.

-Yaşam, özgürlük ve güvenlik hakkı, işkenceye karşı yasak, kölelik ve köle ticareti yasak, keyfi tutuklamalara karşı güvence, adil yargılanma hakkı, mahkeme önünde masumiyet karinesi, özel ve aile yaşamına saygı gibi bireysel haklar ve özgürlükler belirtilir.

-Özel yaşama saygı, evlenme hakkı, mal sahipliği hakkı, düşünce, vicdan ve din özgürlüğü, ifade özgürlüğü, topluca bir araya gelme ve birlikte örgütlenme hakkı gibi sivil ve siyasi haklar açıklanır.

-Siyasi katılım hakkı, eşitlik önünde yasa, adil çalışma koşulları, sendika kurma hakkı ve dinlenme hakkı gibi ekonomik, sosyal ve kültürel haklar listelenir.

-Eğitim hakkı, kültürel katılım hakkı, herkesin toplum düzeninde özgürce katılma hakkı, adil bir sosyal düzende yaşama hakkı, kişisel ve toplumsal gelişme hakkı gibi haklar ve özgürlükler ifade edilir.

-Bir bireyin hakları, genel olarak toplumun çıkarlarıyla uyumlu olmalıdır. Herkesin bu bildiride belirtilen haklardan ve özgürlüklerden yararlanma hakkı vardır.

İNSAN HAKLARI GÜNÜ ETKİNLİKLERİ

10 Aralık Dünya İnsan Hakları Günü nedeniyle düzenlenecek etkinlikler farklı mekânlar sivil toplum kuruluşları ve üniversitelerin düzenlediği çeşitli panellere, film gösterimlerine, yürüyüşlere, bildirilere sahne olacak. Yaklaşık on güne yayılacak etkinlikler şöyle: 

-Documentarist'in yan etkinliği olarak 6-10 Aralık tarihlerinde İstanbul'da gerçekleştirilecek "Hangi İnsan Hakları?" Film Festivali'nin ana teması "çocuklar ve hakları" olacak. Etkinlikte çeşitli ülkelerdeki çocukların durumunu anlatan ve her alanda insan hakları ihlallerini konu alan 30'dan fazla film gösteriliyor. Gösterim mekânları: SALT Beyoğlu, Dutch Chapel ve Tütün Deposu.

-Uluslararası Af Örgütü daha önceki yıllarda olduğu gibi bu yıl da dünya çapında bir mektup yazma maratonu düzenliyor. Dünya ölçeğinde kampanyaya katılanlar bireylerin saygı görmesi, korunması ve ihtiyaçlarının karşılanmasını talep eden mektuplar yazıyor. ABD, İran, Kuzey Kore ve Meksika gibi ülkelerin de aralarında bulunduğu 14 ülkeden insan hakları ihlaline maruz kalmış bireylere 3-17 Aralık arasında destek mektubu ya da hükümetlere bu kişilerin durumundan duyulan endişeye dair mektup gönderiliyor.

Kampanyaya katılıp Uluslararası Af Örgütü'nün hazırladığı mektubu imzalamak için acileylem.org ziyaret edilebilir.

-Avrupa Birliği (AB) İnsan Hakları Film Günleri Ankara'da, Kızılırmak Sineması'nda, 8-11 Aralık tarihlerinde gerçekleşecek. 8 Aralık, saat 17.00'de moderatörlüğü Alin Taşçıyan'ın yaptığı bir panel var. Konuşmacılar: Çiğdem Mater, oyuncu ve insan hakları aktivisti Deniz Türkali, yazar Fatih Özgüven ve BDP Milletvekili Sırrı Süreyya Önder. Panelin ardından saat 19:00'da İki Dil Bir Bavul Filmi gösterilecek. Film günleri kapsamındaki tüm filmler, 8 Aralık Perşembe açılış gösterimi haricinde, Kızılırmak Sineması'nda ücretsiz olarak izlenebilir. Gösterilecek filmler: İki Dil Bir Bavul, Sonbahar, Trans, Umut Limanı, Önce Hayat, Vahşetin Çocukları, Yağmuru Bile ve Yapabiliriz.

-Dünya çapındaki Uluslararası Af Örgütü şubeleri ayrıca 10 Aralık'ta bulundukları şehrin simgesel bir yapısının üzerine mektuplarının konusu olan kişinin resmini yansıtacak. İnsan hakları savunucuları ve destekçiler de ellerinde bu kişinin resminin olduğu mumlardan yapılmış fenerlerle toplanacak. İstanbul'da 10 Aralık Cumartesi saat 19.00'da Galata Kulesi'ne Halil Savda'nın resmi yansıtılacak ve katılımcılar Galata Kulesi'nin altında toplanacak.

-İnsan Hakları Derneği (İHD) 10 Aralık'ta Türkiye İnsan Hakları Vakfı (TİHV) ile birlikte basın açıklaması yapacak.

-İHD MYK üyeleri 10 Aralık'ta, yöneticileri tutuklu olan Urfa, Hakkari ve Diyarbakır İHD şubelerine giderek basın açıklaması yapacak.

-11 Aralık'ta İHD İstanbul şubesinin düzenlediği "Kürt Sorunu ve Barış" konulu panel yapılacak.

-İnsan Hakları haftası çerçevesinde TİHV ve Türkiye Psikiyatri Derneği (TPD) İstanbul ve Kocaeli şubeleri birlikte 13 Aralık'ta, İstanbul'da, "Toplumsal Travmalar, Van Deneyimi, Kriz Ortamında Psikososyal Hizmetlerin Örgütlenmesi" başlıklı bir panel düzenliyor. Şahika Yüksel'in moderatörlüğünde yapılacak panele Uluslararası Travma Çalışmaları Programı Koordinatörü (ITSP) Sõren Buus Jensen, TPD Ruhsal Travma ve Afet Çalışmaları Bilimsel Çalışma Birimi'nden Feyza Çelik ve Kocaeli Üniversitesi SBE Ruhsal Travma ve Afet Çalışmaları Birimi'nden A. Tamer Aker katılacak. Panel Taksim'de, Lamartin Caddesi'ndeki Midtown Hotel'de gerçekleştirilecek.

-12 Aralık'ta Doğuş Üniversitesi ve Fransız Anadolu Araştırmaları Enstitüsü, İstanbul'da Doğuş Üniversitesi'nde Türkiye'de İnsan Hakları başlıklı bir konferans düzenliyor. Etkinlik saat 14.00-16.30 arasında yapılacak Fransızca-Türkçe, Türkçe- Fransızca simültane tercüme yapılacak olan konferans çerçevesinde düzenlenecek etkinliğe AB-Türkiye Karma Parlamento Komisyonu Eşbaşkanı Hélène Flautre, TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu Başkanı Ayhan Sefer Üstün ve Medipol Üniversitesi'nden İnsan Hakları Platformu Yönetim Kurulu Üyesi Yrd. Doç. Dr. Levent Korkut katılıyor. Panelin moderatörlüğünü Prof. Dr. M. Zafer Üskül yapacak.

-16 Aralık'ta, Ankara'da, İHD'nin davetiyle toplanan sivil toplum örgütleri, meslek örgütleri ve siyasi partilerinde katılacağı bir yürüyüş yapılacak. Yürüyüşün sloganı: İfade vermek değil, ifade etmek istiyoruz - Hapishaneler boşaltılsın!