Emniyet Genel Müdürlüğü Narkotik Suçlarla Mücadele Başkanlığı, 2024 Türkiye Uyuşturucu Raporu’nu yayımladı. Türkiye'deki uyuşturucu kaçakçılığı ve kullanımındaki eğilimlere mercek tutan raporda özellikle metamfetamin yakalamalarındaki ciddi artış dikkat çekiyor.
Türkiye’nin stratejik coğrafi konumunun uyuşturucu kaçakçılığı açısından önemine vurgu yapılan raporda son yıllarda sentetik uyuşturucuların yarattığı tehdidin artmaya devam ettiği belirtildi.
Rapora göre 2023’de 16 ton 210 kilogram metamfetamin yakalanmışken, 2024’te ise bu miktar %35,5 artışla 21 ton 912 kilograma yükseldi. Dünyada ise 2022 yılına göre %7 azalışla 367 ton metamfetamin ele geçirildi.
Raporda, Türkiye’de metamfetamin yakalamalarındaki artış şöyle dile getirildi:
2019 yılında ülkemizde metamfetamin yakalamalarında başlayan keskin artış, takip eden 2020, 2021 ve 2022 yıllarında da devam etmiş, 2023 yılında ülke tarihindeki en yüksek metamfetamin yakalama miktarına ulaşılmıştır.
EROİNDE TALİBAN ETKİSİ
Nisan 2022'de Taliban'ın en üst düzey lideri Haybatullah Akunzade, ülkede afyon ekiminin kesinlikle yasak olduğu fetvasını verdi. Bu yasakla paralel biçimde, Türkiye’de yakalanan eroin miktarları da keskin biçimde düşüş yaşadı.
2021’de 22 bin 202 kilogram eroin yakalanırken bu miktar 2022’de 7 bin 972 kilograma düştü. 2023’de de düşüş eğilimi devam etti ve Türkiye’de toplamda 3 bin 314 kilogram eroin ele geçirildi.
ESRAR EKİMİNDE ARTIŞ!
Dünyada ve Türkiye’de en çok kullanılan uyuşturucu maddelerden biri olan esrarda yakalamalar 2023 yılında yaklaşık %23 oranında artışla 77.9 ton olarak gerçekleşti. Öte yandan 2023 yılında kök kenevir yakalama miktarı, bir önceki yıla göre %43,6 oranında arttı.
Raporda ayrıca yeni psikoaktif maddelere (NPS) dair de endişeler dile getirildi. 2023 yılında yakalanan sentetik kannabinoid miktarı, bir önceki yıla göre neredeyse iki katına çıkmış durumda. 2022’de bin 56 kilogram sentetik kannabinoid yakalanırken 2023’te bin 994 kilograma yükseldi.
UYUŞTURUCU ÖLÜMLERİNDE ÇARPICI VERİLER
Raporda madde bağlantılı ölümlere (MBÖ) ilişkin de veriler yer aldı.
Raporda, madde bağlantılı ölümlere ve bunlar içinde metamfetaminin payına ilişkin şu dikkat çekici veriler yer aldı:
2013 yılında 232 olan doğrudan MBÖ 2017 yılında %306 artışla 941 oldu. 2018 yılından itibaren madde bağlantılı ölümler düşüşe geçmiş ve düşüş trendi 2022 yılına kadar devam etmiştir. 2023 yılı ise bir önceki yıla göre %22 artışla 300 olmuştur. 2017 yılından 2023 yılına kadar %68’lik bir düşüş kaydedilmiştir.
Uyuşturucu bağlantılı ölüm vakalarının 2023 yılında %61,6’sının sebebi çoklu madde kullanımından kaynaklanmaktadır.
Ölümlerin yaş ortalaması 35’tir. 30 yaş altı ölümler %34,3 (2022 yılında %35,4), 30- 39 yaş arası ölümler %35,0, 40 yaş üzeri ölümler ise %30,3 oranındadır.
Metamfetamin ölümlerine ayrı bir başlık açılan raporda, bu konu hakkında şu bilgiler verildi:
Son yıllarda toplumumuzu yüksek derecede tehdit eden metamfetamin maddesi kaynaklı ölümleri ayrı bir başlık altında ele almakta yarar görülmektedir. Bu kapsamda doğrudan madde bağlantılı 300 ölümün 148’inde metamfetamine rastlandığı bilinmektedir. 2023 yılında 185 çoklu madde kullanımından kaynaklı ölümün %53,5’inde metamfetamin görülmüştür. Diğer yandan tekil madde kullanımından kaynaklı 49 ölüm içerisinde ise %42,6’sı metamfetamin kaynaklıdır.
Ülkemizde aşırı doz ölümlerin en yüksek görüldüğü 2017 yılında meydana gelen ölümlerde metamfetamin görülme oranı %7,7 iken, 2023 yılında bu oran %46,3 olmuştur. Tek başına metamfetamin kaynaklı ölümler 2017 yılında %0,3 iken, 2023 yılında %42,6’ya çıkmıştır. 2016 yılında %3,5 olan metamfetamin tedavisine başvuru oranı, 2023’te %37,1 olmuştur.
RAPOR GECİKTİ, SESSİZ SEDASIZ YAYINLANDI
Hemen her yıl Haziran ayında yayımlanan rapor, bu yıl ise gecikti. T24 yazarı Tolga Şardan, raporla ilgili detayları yazarken bu gecikmenin sebeplerine de değindi.
Şardan’ın “Emniyet'in yıllık uyuşturucuyla mücadele raporundan yansıyanlar: Tablo her geçen gün daha vahim hale dönüşüyor” başlıklı yazısında yer alan ilgili bölüm şöyle:
“Raporun bu yıl açıklanması epeyce gecikti. Her yıl yaz başı olmadan açıklanan raporun paylaşımının gecikmesinde emniyet teşkilatındaki yönetim değişikliğini etkisi var kuşkusuz. Görevden alınan Önceki Emniyet Genel Müdürü Erol Ayyıldız hazır olan söz konusu raporun kamuoyuna duyurulmasına nedense uygunluk vermedi.
Göreve yeni gelen Mahmut Demirtaş'ın onayı sonrasında rapor, internet üzerinden sessiz sedasız yayına konuldu.
Bu arada benzer bir raporu, Kaçakçılık ve Organize Suçlarla Mücadele Başkanlığı (KOM) da hazırladı. Söz konusu rapor da yayımlanmayı bekliyor henüz!”