Haber: Berfin Şengil
2024 Yaz Olimpiyat Oyunları'na 102 sporcu gönderen Türkiye, son olimpiyata kadar toplam 105 madalya kazandı. Paris Olimpiyatları’nda ise sonuç henüz netleşmedi. Ancak A Milli Voleybol Takımı’ndan Yusuf Dikeç’in atış pozisyonuna kadar çok sayıda spor dalında Türkiye’nin adından söz ettirdiği görülüyor.
1936 yılında olimpiyatlarda dikkat çekmeye başlayan Türkiye, Paris 2024’e kadar Yaz Olimpiyatları’nda 41 altın, 27 gümüş, 37 bronz olmak üzere toplam 105 madalya elde etti. Bunlar 66 tane güreş, 11 tane halter, 9 tane teakvando, 7 tane boks, 4 tane karate, 3 tane atletizm, 2 tane judo ve birer tane okçuluk ve jimnastik dalında kazanılan madalyalar oldu. 9 spor dalında madalya elde eden Türkiye’nin Kış Olimpiyatları’nda ise madalyası bulunmuyor.
Türkiye’nin Katıldığı İlk Olimpiyat
1896 oyunları için Atina'ya giden Türk güreşçi Koç Mehmet, önceden kayıt yaptırmadığı gerekçesiyle olimpiyata dahil olamadı.
1908 yılında Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi kurulurken, 1911’de Uluslararası Olimpiyat Komitesi tarafından kabul edildi. 1906 Atina Olimpiyatları ile oyunlara ilk kez dahil olan Türkiye, bugüne kadar çok sayıda olimpiyata katıldı ve ilk kez 1936’da Berlin’de madalya almaya başladı.
1960 Roma Olimpiyatları’na 55 sporcuyla katılan Türkiye 7 altın ve 2 gümüş madalya elde ederken, tarihinin en başarılı olimpiyatını geride bıraktı.
İlk kez özel davetle sporcu gönderdiği 1908 Londra Olimpiyatları'nda jimnastikçi Aleko Mulos, Türkiye'yi temsil eden ilk resmi sporcu oldu. Bu olimpiyatta madalya kazanamayan Türkiye; 1912 Stockholm, 1924 Paris, 1928 Amsterdam ve 1976 Montreal olimpiyatlarından da eli boş döndü.
1912 Stockholm Olimpiyatları'nda 27 ülke arasında Türk bayrağı ilk kez yer aldı.
1932 Los Angeles Olimpiyatları'na yolun uzaklığı ve masrafların çokluğundan dolayı katılmayan Türkiye, II. Dünya Savaşı sonrasında düzenlenen 1948 Londra Olimpiyatları’na 68 sporcuyla katıldı. Güreşte 6 altın, 4 gümüş ve 1 bronz madalya kazanan milli sporcular, dikkat çekti.
Türkiye, 2016 Rio de Janeiro Olimpiyat Oyunları'nda tenis, kano ve modern pentatlon dallarında ilk kez yarışa katıldı.
Milli sporcular en fazla madalyasını, 2020 Tokyo Olimpiyat Oyunları’nda kazandı. Türkiye, 108 sporcuyla gittiği yarışlarda 2 altın, 2 gümüş ve 9 bronz olmak üzere 13 madalya elde etti.
Türkiye’nin İlk Madalyası
Olimpiyatlarda Türkiye’nin ilk başarısı güreş ile geldi. 1936 Berlin Olimpiyatları'nda Futbol, basketbol, güreş, binicilik, bisiklet, eskrim ve yelken dallarında 60 sporcu ile yarışan Türkiye, milli güreşçi Ahmet Kireççi ile bronz madalya alarak ilk kez madalya kürsüsüne yerleşti. Yine aynı olimpiyatta güreşçi Yaşar Erkan, 61 kilo serbest stilde altın madalya kazandı.
Kadınlarda İlk Madalya
Kadınlarda Türkiye’nin ilk madalyası 1992 Barcelona Oyunları’nda geldi. Judoda Hülya Şenyurt, bronz madalya alarak madalya kazanan ilk kadın sporcumuz oldu.
2004 Atina Olimpiyatları’nda halterde Nurcan Taylan ise altın madalya kazanan ilk kadın sporcumuz olarak adını spor tarihine yazdırdı.
Ayrıca Türkiye'nin son olimpiyatlara kadar kazandığı 104 madalyanın 93'ünü erkek sporcular, 11’ini ise kadın sporcular kazandı. Türk kadın sporcular 2 altın, 3 gümüş, 6 da bronz madalya elde etti.
Türkiye'nin Madalya Dağılımı
En Başarılı Dallar
2024 Paris Olimpiyatlarına kadar 104 madalya kazanan Türkiye, bunların 66 tanesini güreşte elde etti. Güreş dalında 29 altın, 18 gümüş ve 19 bronz madalya Türkiye’nin oldu.
1996’da 100. yılını Atlanta Olimpiyatları ile kutlayan oyunlarda Türk sporcular 4 altın, 1 gümüş ve 1 bronz madalya kazandı. Halterde Naim Süleymanoğlu, 1988 Seul ve 1992 Barcelona’dan sonra 3. kez altın madalya kazandı ve bu anlamda tek halterci oldu. Güreşçi Hamza Yerlikaya da rakiplerine tek puan vermeden olimpiyat şampiyonu oldu. Halil Mutlu ise 1996 Atlanta, 2000 Sidney ve 2004 Atina'da altın madalyaya ulaşarak, aynı başarıyı sürdürdü.
Türkiye’ye Madalya Getiren Sporcular
ALTIN MADALYA (41):
Olimpiyat |
Branş |
Sporcu |
1936 Berlin |
Güreş |
Yaşar Erkan |
1948 Londra |
Güreş |
Yaşar Doğu |
1948 Londra |
Güreş |
Nasuh Akar |
1948 Londra |
Güreş |
Mersinli Ahmet Kireççi |
1948 Londra |
Güreş |
Mehmet Oktay |
1948 Londra |
Güreş |
Gazanfer Bilge |
1948 Londra |
Güreş |
Celal Atik |
1952 Helsinki |
Güreş |
Hasan Gemici |
1952 Helsinki |
Güreş |
Bayram Şit |
1956 Melbourne |
Güreş |
Mustafa Dağıstanlı |
1956 Melbourne |
Güreş |
Mithat Bayrak |
1956 Melbourne |
Güreş |
Hamit Kaplan |
1960 Roma |
Güreş |
Tevfik Kış |
1960 Roma |
Güreş |
Müzahir Sille |
1960 Roma |
Güreş |
Mustafa Dağıstanlı |
1960 Roma |
Güreş |
Mithat Bayrak |
1960 Roma |
Güreş |
İsmet Atlı |
1960 Roma |
Güreş |
Hasan Güngör |
1960 Roma |
Güreş |
Ahmet Bilek |
1964 Tokyo |
Güreş |
Kazım Ayvaz |
1964 Tokyo |
Güreş |
İsmail Ogan |
1968 Meksiko |
Güreş |
Mahmut Atalay |
1968 Meksiko |
Güreş |
Ahmet Ayık |
1988 Seul |
Halter |
Naim Süleymanoğlu |
1992 Barcelona |
Halter |
Naim Süleymanoğlu |
1992 Barcelona |
Güreş |
Mehmet Akif Pirim |
1996 Atlanta |
Halter |
Naim Süleymanoğlu |
1996 Atlanta |
Halter |
Halil Mutlu |
1996 Atlanta |
Güreş |
Hamza Yerlikaya |
1996 Atlanta |
Güreş |
Mahmut Demir |
2000 Sidney |
Halter |
Halil Mutlu |
2000 Sidney |
Güreş |
Hamza Yerlikaya |
2000 Sidney |
Judo |
Hüseyin Özkan |
2004 Atina |
Halter |
Halil Mutlu |
2004 Atina |
Halter |
Taner Sağır |
2004 Atina |
Halter |
Nurcan Taylan |
2008 Pekin |
Güreş |
Ramazan Şahin |
2012 Londra |
Tekvando |
Servet Tazegül |
2016 Rio |
Güreş |
Taha Akgül |
2020 Tokyo |
Boks |
Busenaz Sürmeneli |
2020 Tokyo |
Okçuluk |
Mete Gazoz |
GÜMÜŞ MADALYA (27):
Olimpiyat |
Branş |
Sporcu |
1948 Londra |
Güreş |
Muhlis M.Tayfun |
1948 Londra |
Güreş |
Kenan Olcay |
1948 Londra |
Güreş |
Halit Balamir |
1948 Londra |
Güreş |
Adil Candemir |
1956 Melbourne |
Güreş |
Rıza Doğan |
1956 Melbourne |
Güreş |
İbrahim Zengin |
1960 Roma |
Güreş |
Hamit Kaplan |
1960 Roma |
Güreş |
İsmail Ogan |
1964 Tokyo |
Güreş |
Ahmet Ayık |
1964 Tokyo |
Güreş |
Hasan Güngör |
1964 Tokyo |
Güreş |
Hüseyin Akbaş |
1972 Münih |
Güreş |
Vehbi Akdağ |
1988 Seul |
Güreş |
Necmi Gençalp |
1992 Barcelona |
Güreş |
Kenan Şimşek |
1992 Barcelona |
Güreş |
Hakkı Başar |
1996 Atlanta |
Boks |
Malik Beyleroğlu |
2004 Atina |
Güreş |
Şeref Eroğlu |
2004 Atina |
Tekvando |
Bahri Tanrıkulu |
2004 Atina |
Boks |
Atagün Yalçınkaya |
2004 Atina |
Atletizm (Çekiç) |
Eşref Apak |
2008 Pekin |
Tekvando |
Azize Tanrıkulu |
2012 Londra |
Tekvando |
Nur Tatar |
2016 Rio |
Halter |
Daniyar İsmayilov |
2016 Rio |
Güreş |
Rıza Kayaalp |
2016 Rio |
Güreş |
Selim Yaşar |
2020 Tokyo |
Boks |
Buse Naz Çakıroğlu |
2020 Tokyo |
Karate |
Eray Şamdan |
BRONZ MADALYA (36):
Olimpiyat |
Branş |
Sporcu |
1936 Berlin |
Güreş |
Mersinli Ahmet Kireççi |
1948 Londra |
Güreş |
Halil Kaya |
1948 Londra |
Atletizm |
Ruhi Sarıalp |
1952 Helsinki |
Güreş |
Adil Atan |
1956 Melbourne |
Güreş |
Hüseyin Akbaş |
1956 Melbourne |
Güreş |
Dursun Ali Eğribaş |
1964 Tokyo |
Güreş |
Hamit Kaplan |
1984 Los Angeles |
Güreş |
Ayhan Taşkın |
1984 Los Angeles |
Boks |
Turgut Aykaç |
1984 Los Angeles |
Boks |
Eyüp Can |
1992 Barcelona |
Judo |
Hülya Şenyurt |
1992 Barcelona |
Güreş |
Ali Kayalı |
1996 Atlanta |
Güreş |
Mehmet Akif Pirim |
2000 Sidney |
Güreş |
Adem Bereket |
2000 Sidney |
Tekvando |
Hamide Tosun |
2004 Atina |
Güreş |
Mehmet Özal |
2004 Atina |
Güreş |
Aydın Polatçı |
2004 Atina |
Halter |
Reyhan Arabacıoğlu |
2004 Atina |
Halter |
Sedat Artuç |
2008 Pekin |
Boks |
Yakup Kılıç |
2008 Pekin |
Tekvando |
Servet Tazegül |
2008 Pekin |
Güreş |
Nazmi Avluca |
2012 Londra |
Güreş |
Rıza Kayaalp |
2016 Rio |
Güreş |
Cenk İldem |
2016 Rio |
Güreş |
Soner Demirtaş |
2016 Rio |
Tekvando |
Nur Tatar |
2016 Rio |
Atletizm |
Yasmani Copello Escobar |
2020 Tokyo |
Tekvando |
Hakan Reçber |
2020 Tokyo |
Tekvando |
Hatice Kübra İlgün |
2020 Tokyo |
Güreş |
Rıza Kayaalp |
2020 Tokyo |
Güreş |
Taha Akgül |
2020 Tokyo |
Güreş |
Yasemin Adar |
2020 Tokyo |
Cimnastik |
Ferhat Arıcan |
2020 Tokyo |
Karate |
Ali Sofuoğlu |
2020 Tokyo |
Karate |
Merve Çoban |
2020 Tokyo |
Karate |
Uğur Aktaş |