Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) ve Türk Tabipleri Birliği (TTB), Soma Eynez maden ocağında yaptıkları inceleme sonrası değerlendirmelerini rapor haline getirdi. Soma Maden Faciası İnceleme Raporu, TMMOB'de düzenlenen bir basın toplantısı ile kamuoyuna açıklandı.
Basın toplantısına, TTB Merkez Konseyi Başkanı Bayazıt İlhan ile inceleme heyetinde yer alan komisyon üyeleri katıldı. Raporu okuyan TMMOB Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Soğancı, TMMOB ve TTB'nin raporu nasıl yazdığını anlattı: "Yaşanan faciadan hemen 10 gün sonra Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na başvurarak inceleme izni istedik. Ne yazık ki isteğimize Bakanlığın yanıtı olumsuz oldu. Siyasi iktidarın daha en başından yurttaşlarımızdan gerçeklerin kaçırılması yönündeki bu çabasını kabullenmedik. Bakanlığın hukuk dışı, kamu yararı gütmeyen, meslek odaları olarak yetkilerimizi yok sayan bu kararına Ankara 12. İdare Mahkemesinde itiraz ettik. Mahkemenin “Meslek odalarının incelemelerde bulunmaya, belge ve bilgilere ulaşmaya, rapor hazırlama konusunda yetkili olduğuna karar verilmiştir” kararı ile tarihin en büyük iş cinayeti ile Soma Eynez’de öldürülen maden emekçilerimiz için ve bu gözü dönmüşlük içerisinde daha nicelerinin de ölmemesi adına yola koyulduk"
"Facianın nedeni kömür yangınıdır"
Heyete göre facia kömür yangından meydana geldi: "Facianın nedeni yeraltı maden ocağındaki kömür yangınıdır. Olayın meydana geldiği Soma havzasında yaklaşık 100 yıldır üretim yapılmaktadır. Havzadaki linyitlerin bu bölümünde kendiliğinden ısınmaya ve yanmaya müsait olduğu onlarca bilimsel makale ile tespit edilmiş ve çözüm önerileri paylaşılmıştır. Ayrıca havzada defalarca bu tür yangın olayları meydana gelmiş ve üretim sekteye uğramıştır. Ocak yangınının; eski imalat panolarında bırakılan kömürlerin oksijenle temas etmesi sonucu içten içe yandığı, yarım yanma sonucu karbonmonoksit gazının biriktiği, bu yanma olayının zamana bağlı olarak artarak devam ettiği düşünülmektedir. Kömürün bünyesinde bulunan metan gazının da yanmasıyla eski imalat içindeki yangının daha hızlandığı, yüksek sıcaklık ve basınç altında biriken zehirli ve zararlı gazların, zayıflatılmış olan zondan, açık alevle ve basınçlı bir şekilde ana galeriye aniden boşaldığı düşünülmektedir. Boşalan kızgın malzeme; galerideki lastik bantı, demir tahkimat aralarındaki ahşap elemanları (fırça, kama), sert plastik olan basınçlı hava borularını tutuşturmuştur. Eski imalattan boşalan gaz ile galeride meydana gelen yangın sonucu oluşan duman ve zehirli gaz birleşerek belli bir basınçla ve hızla kısa bir sürede tüm çalışma alanlarına yayılmış, ocağın değişik kısımlarında çalışan işçileri etkileyerek ölümlere, yaralanmalara neden olmuştur"
"Kâr amacı güdülerek çalışanların hayati emniyet tedbirleri ihmal edilmiş"
Açıklamada "Gerekli emniyet yatırımları yapılmaksızın eski havalandırma, nakliyat ve galeri alt yapısıyla sırf kâr amacı güdülerek çok yüksek üretim seviyesine çıkılmış ve çalışanların hayati emniyet tedbirleri ihmal edilmiştir. Facia sonrası kurtarma organizasyonu sırasındaki başıboşluk ve kargaşa, olası bir iş kazasında yapılması gerekenlerin planlanmadığını ve buna yönelik önlemlerin alınmadığını göstermektedir. Yine, Soma A.Ş Eynez kömür madeninde işyeri sağlık biriminin çalışmaları incelenmişse de kaza sonrası işletme içindeki yapılanma, görev ve görevli değişiklikleri yapılmış olması, mahkeme süreci ile ilgili olarak dosya ve kayıtların işletmeden alınmış olması nedeniyle, incelemenin eksiksiz gerçekleştirildiğini söylemek olanaklı değildir. Bununla birlikte iş yeri sağlık biriminde bizzat yerinde yapılan inceleme ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından gönderilen kayıt, bilgi ve belge örneklerinden edindiğimiz bilgiler verilen hizmetlerin temel özelliklerini değerlendirmeyi olanaklı kılmıştır" denildi.
