Antalya Kemer'deki Orange Country +16 Yetişkin oteline rezervasyon yapmak isteyen ve Serhan Özkan adlı yurttaş, otelin “terk erkek almama” kararını TİHEK’e taşıdı. TİHEK oybirliğiyle, başvuranın cinsiyet ayrımcılığı iddiasını haklı bulundu. Otele ve tur şirketine 89.571'er lira idari para cezası kesildi.

Serhat Özkan 2022 Eylül'de Antalya Kemer'deki Orange Country +16 Yetişkin oteline rezervasyon yapmak istedi ama yapamadı. “Tek erkek” seçeneğini tıklayınca site “tur yetkililerimizle görüşün” uyarısı verdi. Ancak “tek kadın” olarak seçip denediğinde rezervasyon yapılabiliyordu.  Arayıp bilgi aldığında tek erkek veya iki erkek konaklamaların lüks odalarda mümkün olduğunu öğrendi. Otelin sadece bir bay-bir bayan şeklindeki çiftleri ve kadınları kabul ettiğini, tek veya iki erkeği almadığını duydu. Otel ve tur şirketi erkek almamak için lüks oda dayatmasına giderek bir caydırma yöntemi uyguluyordu. Bunun üzerine, Serhat otelle yaptığı görüşmenin ses kaydını ve internetten yapılamayan rezervasyonun ekran görüntüsünü alarak, bağımsız idari bir kurum olan Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu'na (TİHEK) başvurdu. Kurum oybirliğiyle, başvuranın cinsiyet ayrımcılığı iddiasını haklı bulundu. Sonuç olarak otele ve tur şirketine 89.571'er lira idari para cezası kesildi. Cezanın üst sınırdan verilmiş olması dikkat çekti. 

Olayda, otel, başvuranın fiyatı beğenmediği için kendilerini ayrımcılıkla suçladığını iddia eti. TİHEK ise tek bir kadının veya bir çiftin standart oda kiralayabilirken, tek erkeğin cinsiyeti nedeniyle lüks oda kiralamaya zorlanmasının objektif ve makul bir nedeni olmadığını, otelin ve tur şirketinin erkeklere ayrımcılık yaptığına hükmetti. Tur şirketinin, "kendilerinin ayrımcılıktan sorumlu olmadığına, sadece otelin talimatını uyguladıklarına, bay konaklamalara izin verilmemesinin kendilerinin kararı olmadığını” savunması kabul görmedi. Hukuka aykırı ayrımcı talimatı uyguladığı için Jolly.tur da ceza aldı.

Başvuran Serhat Özkan’a göre, damsız tatil yasağının üç-beş otelin kendi konsepti veya ticari tercihi itibariyle uyguladığı bir şey değil, böyle olsa bile bu hem medeni hal hem de cinsiyet temelli ayrımcılıktır. Bu tatil bölgelerinde neredeyse tüm otellerin tavrı. Cinsiyet ayrımcılığını kural haline getirmişler. Yakından baktığınızda kadınlar için sözde güvenli alan yaratmaya çalışıyorlar ama uzaktan baktığınızda bu politika düzen “erkekliğinin” değirmenine su taşıyor. Pembe otobüs, kadın üniversiteleri, aileci politikaların yükselişi, hepsi aynı yerden besleniyor. Aile oteli-aile restoranı-aile çay bahçesi... Zaten bir yerin adına aile etiketin koymak, oraya kimlerin girebileceğinden ziyade kimlerin giremeyeceğini belirtiyor. Uygulama görünürde erkeklere yönelik ayrımcılık ama aslında kadınları erkeğin eklentisi olarak gören arkaik bir zihniyetin ürünü. Eğer Turizm Bakanlığı göz yummasa kadınsız tatil yasağı piyasayı domine edemezdi." diye konuştu.

Bu bir işletme konsepti olarak uygulanacaksa bile bu konseptte çalışan otellerin sayısının belli bir oranı geçememesi lazım. 2010 Anayasa değişikliğinde, “devlet cinsiyet eşitliğini sağlamak için gerekli tedbirleri alır” maddesin liberallerin gözlerini yaşartmıştı. Biz o zaman bunun bir aldatmaca olduğunu söylemiştik. Tabii ki haklı çıktık. Devletin eşitlik şöyle dursun tam tersine eşitsizliği derinleştirecek adımlar attığı, damsız tatil yasağından belli. Avrupa’da böyle bir dayatma yok, bu Türkiye’de var. Kadınlara güvenli alan yaratmak için tek erkekleri veya çift erkekleri izole etmek, öyle zannedildiği gibi biyolojik yasaların gerektirdiği bir kural değil. Ziyadesiyle kültürel. Başvuran ayrıca, NZ Herald ve The Sun gibi yabancı yayın organlarında Türkiye Turizminin bu halinin alay konusu olduğunu belirtti.

TİHEK 2022'de de Turizm Bakanı Ersoy’un şirketi ETS tura cinsiyet ayrımcılığından ceza vermişti. Hasan Onur Akay ve Feray Çağıl'ın başvurusu üzerine, erkekleri kadın partneri olmadan kabul etmeyen Lancora Beach adlı oteli ve ETS turu cinsiyet ayrımcılığından idari para cezasına çarptırmıştı. Serhat Özkan kararının özgün yanı, TİHEK'in ilk defa bu kararında, erkeklere getirilen kadın partner dayatmasının haklılığını incelemiş olması. 2022 kararında, ilgili otel neden erkekleri almadığı sorusuna "doluluk" gibi teknik nedenler ileri sürerek savunma yapmaya çalışmıştı. Kurum da kararın içeriğinde erkeklere yönelik sınırlamanın makul ve haklı bir nedeni olup olmadığına ilişkin bir yorum yapmamıştı. Son kararıyla artık erkekler için işletilen damsız tatil yasağının hak ihlali olduğu kesinleşti. Başvuran, beyanında “TİHEK’in verdiği cezanın idari para cezası olduğu için devlete ödeniyor. Benim mağduriyetim giderilmedi. Bunun için bu hukuk tanımazlara tabii ki manevi tazminat davası açacağım. Bu karar, tek başına veya arkadaşıyla tatile gitmeye kalkan tüm erkek emekçiler için olumlu bir şey. Zira sermaye sınıfının mensupları, parası neyse verip her yere girebiliyor. Otelin “bay konaklamalar lüks odalarda mümkün” demesi kadınları koruma gayesinin bu düzenin sınırlarına çarptığının itirafı. Söz konusu para olduğunda ne kutsal saydıkları ailenin ne de güya korumaya kalktıkları kadınların bir önemi kalıyor. -Paranız yoksa, potansiyel tacizcisiniz. Ama zenginseniz, yapsanız da ben karışmam, müsaade ediyorum- gibi bir sonuç çıkıyor” diye konuştu.