2018 Dünya Eşitsizlik Raporu yayınlandı. Gelir ve servet eşitsizliğini sistematik ve şeffaf bir yolla ölçen 2018 Dünya Eşitsizlik Raporuna göre dünyada gelir eşitsizliği artmaya devam ediyor. Bu noktada en yüksek gelire sahibi yüzde 10'un tüm gelirler içindeki payının en düşük olduğu bölge yüzde 37'yle Avrupayken, gelir eşitsizliğinin en yüksek olduğu bölge, en zengin yüzde 10'un tüm gelirlerin yüzde 61'ine sahip olduğu Ortadoğu bölgesi.
Kapitalist sistemin doğasını bir parçası olan gelir eşitsizliği belirli tarihsel dönemlerde gelişmelere bağlı olarak artmakta veya azalmaktadır. Gelir eşitsizliği dünyada bölgeden bölgeye büyük değişiklik göstermektedir, ancak son yirmi altı yılın verileri dünyanın her köşesinde gelir eşitsizliğinin sistematik olarak arttığını gösteriyor.
2016’da, ülkenin en çok kazanan %10’luk kesiminin (en üst %10’luk gelir dilimi) toplam ulusal gelirden tek başına aldığı payı ölçen dünya eşitsizlik raporuna göre gelir eşitsizliğinin en düşük olduğu bölge sosyal devlet uygulamalarının hala dünyanın diğer tüm bölgelerine göre daha güçlü olduğu Avrupa. Ancak burada bile en zengin yüzde 10, tüm gelirlerin yüzde 37'sine sahip. Buna karşın yine mevcut uluslararası politik konjonktür ve çatışma bölgeleri dağılımı dikkate alındığında şaşırtıcı olmayacak bir diğer veri de dünyada gelir eşitsizliğinin en bozuk olduğu bölgenin en zengin yüzde 10'a düşen yüzde 61'lik gelir payıyla Ortadoğu olması.
Dünyadaki eşitsizlik bölgeden bölgeye ciddi farklılıklar gösteriyor. Rapora göre sırasıyla eşitsizliğin en düşük olduğu Avrupa'yı, Çin’de %41, Rusya’da %46, Kanada ve ABD’de %47 izliyor. Sahra Altı Afrika, Brezilya ve Hindistan’da da bu oran %55 civarında. Ortadoğu’da tahminlerimize göre dünyanın en eşitsiz bölgesinde ise en üst %10’luk kesim ulusal gelirin %61’ine sahiptir. Başka bir deyişle, halkın %90'lık kesiminin gelirden aldığı pay sadece %39'dur. Bu rakamlar doğal zenginliklerin, petrol kaynakların zenginlik getirmediğini, hatta politik istikrarsızlık, dış müdahaleler, otoriter rejimlerin ana nedeni olabildiğini gösteriyor.
[infogram id="07d75082-49f1-4695-b07e-c8c34bd59dbb" prefix="qmY" format="interactive" title="Dünya genelinde ulusal gelirden en çok pay alan %10, 2016"]
Geçtiğimiz yıllarda gelir eşitsizliği neredeyse bütün ülkelerde artmış durumda, ancak artış hızları da farklılık gösteriyor. 1980’den bu yana, gelir eşitsizliği Kuzey Amerika, Çin, Hindistan ve Rusya’da diğer bölgelere göre daha hızla artmış. Eşitsizlikteki bu artış daha geniş bir tarihsel açıdan bakıldığında bu bölgelerde farklı biçimler almış savaş sonrası 'eşitlikçi rejimler'in sonuna işaret etmektedir.
Çin’deki hızlı büyümeye rağmen eşitsizlik artıyor.
Dünya nüfusunun en yoksul yarısı, gelirinin Asya’daki (özellikle Çin ve Hindistan’daki) yüksek büyüme sayesinde bariz bir biçimde arttığını gördü. Ancak ülke içindeki yüksek ve artmaya devam eden eşitsizlik yüzünden, dünyanın en zengin %1’lik kesimini oluşturan bireyler, 1980’den bu yana büyümeden en alt %50’nin iki katı kazanç elde etti. En alt %50 ve en üst %1 grupları arasında kalan kişiler içinse, gelirdeki büyüme hayli yavaş, hatta sıfıra yakındı. Bu durum, Kuzey Amerikalı ve Avrupalı bütün alt ve orta gelir gruplarını kapsamaktadır.
1980’den beri bir ülkeden diğerine gözlemlenen farklı eğilimler eşitsizlik dinamiklerinin ulusal, kurumsal ve politik bir bağlam çeşitliliği tarafından belirlendiğini göstermektedir.
Eski sosyalist ya da aşırı devlet denetimi olan Çin, Hindistan ve Rusya gibi ülkelerin gidişatı da bunu göstermektedir.
Eşitsizlikteki artış Rusya’da özellikle ani ve yüksek, Çin’de orta derecede ve Hindistan’da ise görece aşamalı olmuştur, bu durum geçtiğimiz yirmi otuz yıllık dönemde bu ülkelerde izlenen çeşitli serbestleşme ve dışa açılma politikalarını yansıtmaktadır.
TÜRKİYE BU TABLONUN NERESİNDE?
WID tarafından gelen bilgilere göre Türkiye hakkında dokuz8HABER tarafından hazırlanan grafiğe göre, Türkiye'de en zengin yüzde 1 ve yüzde 10'luk kesimin geliri 2008 krizi dönemi sonrasında artarken, altta bulunan kesimlerin ise daha çok zorlandığı görülüyor.
[infogram id="59ceb154-20e6-4c78-b808-e30d0f32dffa" prefix="hYN" format="interactive" title="g"]
[infogram id="5d48f4af-35d2-469b-816f-0ff6f60d2957" prefix="BYZ" format="interactive" title="Orta Doğuda Gelir"]
DÜNYA EŞİTSİZLİK RAPORU NEDİR?
Dünya Eşitsizlik Raporu, Paris Ekonomi Okulu'ndaki Dünya Eşitsizlik Laboratuarı tarafından Dünya Zenginlik ve Gelir Veri Tabanı (WID) tarafından derlenen en son bulgulara dayanarak küresel gelir ve servet eşitsizliği tahminlerini sağlayan bir rapordur. "WID.world" olarak da adlandırılan WID, beş kıtadaki yüzlerce araştırmacının uluslararası işbirliği çabasının bir parçası olan açık kaynaklı bir veritabanıdır. Dünya Eşitsizlik Raporu, gelecekteki muhtemel akademik araştırmalar üzerine tartışmaların yanı sıra kamuoyu tartışmaları ve ekonomik eşitsizlikle ilgili politika için yararlı içerikler içermektedir. 14 Aralık 2017'de Paris Ekonomi Okulu'nda ilk WID.world Konferansı sırasında yayınlanan Dünya Eşitsizlik Raporu 2018 başlıklı ilk rapor, Facundo Alvaredo, Lucas Chancel, Thomas Piketty, Emmanuel Saez ve Gabriel Zucman tarafından derlenmiştir. WID verilerine göre, 300 sayfalık rapor, 1980’den bu yana dünya genelinde zengin ve fakir arasındaki uçurumda bir artış olduğunu gösteriyor. Avrupa'da, eşitsizlikteki artış daha ılımlı bir şekilde artarken, Kuzey Amerika ve Asya'da artış hızlı olmuştur. Öte yandan, Orta Doğu, Afrika ve Brezilya'da gelir eşitsizliği artmadı, ancak çok yüksek seviyelerde kaldı. Quartz ile yapılan bir röportajda Piketty, "dünya ABD'nin yörüngesini izlerse" eşitsizliğin çok daha kötüye gideceğini öngördü.
DÜNYA EŞİTSİZLİK LABORATUVARI NEDİR?
Dünya Eşitsizlik Laboratuvarı, küresel eşitsizlik dinamikleri üzerine araştırmayı teşvik etmeyi amaçlamaktadır. Temel görevi, Dünya Eşitsizlik Veritabanını korumak ve genişletmektir. Aynı zamanda önemli ve metodolojik konulara yönelik eşitsizlik raporları ve çalışma raporları hazırlar.
Laboratuvar, Paris Ekonomi Okulu'na bağlı yirmi araştırma görevlisi, araştırma görevlisi ve proje görevlisinden oluşmaktadır. 5 ortak müdürden oluşan WID.world ile aynı yürütme kurulu tarafından denetlenir. Dünya Eşitsizliği Laboratuvarı, veri tabanına katkıda bulunan büyük uluslararası ağ (yaklaşık yetmiş ülkeyi kapsayan yüzlerce araştırmacı) ile yakın işbirliği içinde çalışmaktadır.
Veri tabanı ve çalışma raporlarında yıl boyunca yapılan güncellemelere ek olarak, Dünya Eşitsizliği Laboratuvarı her iki yılda bir Dünya Eşitsizliği Raporu'nu yayınlamaktadır. Amaç, veritabanından çıkan yeni bulguları ve araştırma analizlerini vurgulamak ve küresel eşitsizlik tartışması için çıkarımlar getirmektir. Dünya Eşitsizlik Raporu, eşitsizlik konusundaki referans küresel rapor olmayı ve uluslararası medyada geniş kapsamlı kapsam oluşturmayı hedeflemektedir. İlk baskı - 2018 Dünya Eşitsizlik Raporu - Aralık 2017'de yayınlandı.