2022 yılında bilim insanları pek çok gelişmeye imza attı. İlk yapay embriyoyu üreten bilim insanları “yapay güneş” adındaki reaktörle 120 milyon dereceye ulaştı. 28 milyar ışık yılı ötedeki yıldızı görüntüleyen bilim insanları Mars’tan gelen ürkütücü sesleri bize dinlettirdi. Yıllardır bildiğimiz Samanyolu’ndaki karadelik ilk kez görüntülendi. İşte 2022’de bilim insanlarının başarılarının satır başları…
İLK YAPAY EMBRİYO ÜRETİLDİ
Renewal Bio şirketinden bir grup bilim insanı, elektronik olarak kontrol edilen rahim dışı embriyo kültür ortamını ve koşullarını sağlayan bir sistem geliştirdi. Bu sistem aracılığıyla bir fare embriyosunda bağırsak oluşumunu ve organların gelişimini rahim dışında aslına uygun ve süreklilik arz eden bir biçimde gerçekleştirdiler. Bu süreç içinde yalnız farenin derisinden alınan kök hücrelerin kullanılmış olması, yumurta ve/veya spermin sürece dâhil olmaması çalışmanın "ilk yapay embriyonun üretildiği çalışma" olarak anılmasına sebebiyet veriyor.
DOMUZDAN İNSANA İLK KALP NAKLİ
ABD’nin Maryland eyaletindeki bir hastanede, ölmek üzere olan 57 yaşındaki kalp hastasına son çare olarak domuz kalbi nakledildi.
ÇİN’DEN ‘YAPAY GÜNEŞİ’NİN PLAZMA OPERASYONU
Çin “yapay güneş” adındaki reaktörü ile 120 milyon °C plazmayı 1056 saniye boyunca tutmayı başardı. Reaktörle yenilenebilir kaynak santrallerine veda amaçlanıyor.
PERSEVERANCE MARS’TAN GELEN İLK SESLERİ KAYDETTİ
2021 yılının Şubat ayından itibaren Mars yüzeyini inceleyen NASA'ya ait Perseverance aracı, Mars’ın akustik ortamını ilk kez kaydetti.
MARS’TAKİ GÜNEŞ TUTULMASI GÖRÜNTÜLENDİ
NASA'nın Perseverance aracı, Mars’ın uydusu Phobos’un Güneş’in önünden geçerkenki görüntülerini yakaladı.
JAMES WEBB L2 NOKTASINA ULAŞTI
Uzaya fırlatılan James Webb teleskobu, Güneş ve Dünya arasındaki Lagrange (L2) Noktası’na ulaştı. Teleskop gözlemlerine başlayacak.
CARMEN TEKNOLOJİSİYLE VİRÜSLER AYIRT EDİLEBİLECEK
ABD’de geliştirilen CARMEN teknolojisiyle Omicron, Delta ve diğer COVID-19 varyantları ile diğer solunum yolu virüslerini hızla ayırt edebiliyor.
PARKER İLE VENÜS YÜZEY VİDEOSU OLUŞTURULDU
Parker Güneş Sondası, Venüs yüzeyinde topladığı görüntüler videolaştırıldı ve Geophysical Research Letters dergisinde yayımlandı.
HUBBLE TELESKOBUYLA EN UZAK YILDIZ GÖRÜNTÜLENDİ
Hubble, 28 milyar ışık yılı gibi rekor bir mesafede olan tek yıldızı görüntülemeyi başardı. Yıldızın ismi sabah yıldızı anlamına gelen “Earendel” oldu.
COVID-19'DA KOKU ALAMAMANIN KAYNAĞI ‘İLTİHAP’
COVID-19’un belirtilerinden koku alamama yani anozmi, virüsün vücuta tetiklediği bağışıklık sistemi yanıtına bağlı olarak geliştiği keşfedildi.
MAYMUN ÇİÇEĞİ VAKASI TESPİT EDİLDİ
Virüs Londra’da ilk vaka tespitinden 1 ay sonra 30 ülkeye yayılarak küresel salgına dönüştü.
SAMANYOLU’NDAKİ KARA DELİK GÖRÜNTÜLENDİ
Event Horizon Teleskobu Dünyanın da içerisinde bulunduğu Samanyolu'nun merkezindeki kara deliğin fotoğrafını çekmeyi başardı.
AY’DAN GETİRİLEN TOPRAKTA BİTKİ YETİŞTİRİLDİ
Bilim insanları, NASA’nın Apollo astronotları tarafından Dünya’ya getirilen Ay toprağında bitki yetiştirdiler.
ATMOSFERDEKİ REAKTİF MADDENİN YENİ BİR TÜRÜ KEŞFEDİLDİ
Araştırmacılar, insan sağlığını ve küresel iklimi etkileyen aşırı derecede oksitleyici bir kimyasal bileşik olan trioksitlerin oluşumunu belgeledi.
BEŞ BİN KAT BÜYÜK BİR BAKTERİ TÜRÜ KEŞFEDİLDİ
Karmaşık düzene sahip Candidatus Thiomargarita magnifica bakterisi keşfedildi. Çoklu kromozomlara sahip bakteri, 1 santime kadar uzayabiliyor.
DAHA ÖNCE GÖRÜLMEMİŞ ÜÇ PARÇACIĞIN KANITI BULUNDU
Fizikçiler, Büyük Hadron Çarpıştırıcısı’ndan elde edilen verilerde daha önce hiç görülmemiş üç parçacık için kanıt bulduklarını söylediler.
JWST, EVRENDE GÖRDÜĞÜMÜZ EN ESKİ GALAKSİYİ BULDU
Edinburg Üniversitesi’ndeki astronomlar, Dünya’dan 35 milyar ışık yılı uzaklıkta olan CEERS-93316 galaksisini görüntüledi. Galaksi, Büyük Patlamayla neredeyse yaşıt.
JAMES WEBB TELESKOBU İLK SÜPERNOVASINI GÖRÜNTÜLEDİ
Evrenin en derin ve net fotoğrafını çeken James Webb Teleskobu, ölmekte olan bir yıldızın patlamasını, yani bir “süpernova” görüntüledi.
KORE NÜKLEER REAKTÖRÜ 100 MİLYON °C'YE ULAŞTI
Seul Ulusal Üniversitesindeki araştırmacılar, bir reaktör için gerekli olan aşırı yüksek sıcaklıklarda bir reaksiyon gerçekleştirdiler ve 30 saniye boyunca sabit tutmayı başardı.
UÇAK MOTORLARINDAKİ CO2 EMİSYONU GÖRÜNTÜLENDİ
Araştırmacılar, kızılötesi ışık görüntüleme teknolojisi kullanarak bir jet motorunun egzoz dumanındaki karbondioksitin ilk enine kesit görüntülerini elde etti.
NASA’NIN DART MİSYONU BAŞARIYA ULAŞTI
NASA’nın DART misyonu kapsamında fırlattığı uzay aracı, hedef asteroit Dimorphos’un yörüngesini değiştirdi. Bu sayede “gezegen savunma yöntemi” test edildi.
ARTEMIS I BAŞARIYLA FIRLATILDI
NASA'nın Ay'da kalıcı bir varlık oluşturmayı amaçlayan yeni misyonu, Mars'a gelecekteki bir yolculuğa hazırlanmak için de yeni keşifler anlamına geliyor.
ARTEMIS 1’İN KAPSÜLÜ DÜNYAYA İNDİ
NASA'nın Orion yolcu uzay kapsülü Ay'ın yörüngesinde dolaştıktan sonra 11 Aralık'ta Meksika kıyıları açıklarındaki Pasifik Okyanusu'na bozulmadan indi.
ÖTEGEZEGENİN ATMOSFERİ ORTAYA ÇIKARILDI
James Webb Teleskobu 700 ışık yılı uzaklıktaki bir yıldızın yörüngesinde dönen ve sıcak gaz devini ortaya çıkardı. Bileşimde Na, K, H2O, CO2 gibi moleküller var.
JAMES WEBB, YARATILIŞ SÜTUNLARI’NIN FOTOĞRAFINI ÇEKTİ
NASA’nın James Webb Teleskobu, kızılötesi kamerasını kullanarak yoğun gaz ve toz bulutları içerisinde yeni yıldızların oluştuğu Yaratılış Sütunları'nın fotoğrafını çekti.
NASA GÜNEŞ’İ GÜLERKEN YAKALADI!
Morötesi ışık bandında çekilen fotoğrafta gördüğünüz siyah bölgeler, koronal çukurlar olarak bilinir ve hızlı Güneş rüzgârlarının uzaya salındığı yerlerdir.
NÜKLEER FÜZYON DENEYİNDE ENERJİ FAZLASI ÜRETİLDİ
ABD Ulusal Ateşleme Tesisi’nde gerçekleşen deneyde ilk kez harcanılan enerjiden daha fazlası elde edildi.
