ABD seçimler tarihinin belki de en başa baş yarışında henüz oy kullanma devam ediyor. Peki ABD seçimlerinde sonuç ne zaman ilan edilecek?
Mevcut başkan yardımcısı ve Demokrat Parti'nin adayı Kamala Harris ile eski başkan ve Cumhuriyetçi Parti'nin adayı Donald Trump arasındaki seçim yarışı haftalardır başa baş gidiyor. Anket firmaları hem ulusal ölçekte, hem de kritik eyaletlerde iki adayın da başa baş yarışı sürdürdüğünü gösterirken, bu yakınlığın bazı eyaletlerde oyların yeniden sayılmasını gerektirebileceği öngörülüyor.
Oy Sayım Sürecindeki Değişiklikler
Kararsız seçmenin sonucu belirleyeceği 7 kritik eyalet dahil birçok bölgede, 2020 seçimi sonrası oy sayım sisteminde değişiklikler yapıldı. Bu nedenle bu bölgelerden sonuçların önceki seçimlere göre daha yavaş gelebileceği ifade ediliyor. Öte yandan, Michigan gibi bazı yerlerde oy sayımı hızlandığı belirtiliyor. Bu seçimin bir diğer farkı da Covid salgını sırasında yapılan bir önceki seçime göre posta yoluyla çok daha az oy kullanılmış olması.
Sonuçlar nasıl ve ne kadar sürede açıklanacak?
Tüm bu dinamikler göz önüne alındığında seçim sonuçları, sandıkların kapatılmasından ve sayıma geçilmesinden saatler sonra hızla belli olabileceği gibi, ertesi günün ilk saatlerinde, sonraki günlerde veya olası yeniden sayımlarla haftalar sonra da netleşebilir. Bir önceki seçim olan 2020 seçimlerinde, Amerikalılar 3 Kasım Salı günü oy kullanmış ancak Amerikan televizyon kanalları Joe Biden'ın kazandığını ancak 7 Kasım Cumartesi sabahı ilan edebilmişti.
Batı eyaletlerinde oy verme işlemi daha uzun sürecek. Sandıkların tamamı TSİ 6 Kasım sabahı 08.00 civarında kapanacak. Ancak yeni başkanın yedi kritik eyaletten gelecek oylarla belirlenmesi bekleniyor. Bunlar geçmişte iki partiye de yönelmiş olan Arizona, Michigan, Georgia, Nevada, Pennsylvania, Wisconsin ve North Carolina eyaletleri.
Doğudan batıya 4 farklı saat dilimi olan ABD'de seçim gecesinin kritik anları
- TSİ 02.00 sıraları: Georgia dahil toplam sekiz eyalette sandıklar kapanmaya başlayacak.
- TSİ 02.30 sıraları: North Carolina dahil üç eyalette sandıklar kapanıyor.
- TSİ 03.00 sıraları: Pennsylvania dahil 15 eyalette daha sandıklar kapanacak.
- TSİ 04.00 sıraları: Michigan, Arizona ve Wisconsin gibi kritik eyaletler dahil 12 eyalette daha oylama sona erecek.
Oy Sayım Sürecinin ayrıntılarında neler var: İlk olarak seçim günü verilen oylar sayılıyor sonra diğerleri
Eyaletlerde genellikle önce seçim günü verilen oylar sayılıyor. Ardından erken atılan oylar, posta yoluyla verilen oylar, itiraz sonuçları, yurt dışı ve ordu mensuplarının oyları sayılıyor. Atanmış ya da seçilmiş olan yerel seçim görevlileri, sayımdan doğrulamaya tüm süreci yönetiyor.
Oyların birbirine yakın olması, yeniden sayım ve yasal itirazlar sonuçların belli olmasını geciktirebilir. Örneğin Pennsylvania'da, kazanan ve kaybeden aday arasındaki oy farkı yarım puan ise eyalet çapında oylar otomatik olarak yeniden sayılıyor.
Seçim Sonrası Süreç nasıl ilerleyecek?
Seçilen başkan, 20 Ocak 2025 Pazartesi günü ABD Kongre Binası önünde kurulan alanda yemin edecek. Bu, ABD tarihindeki 60. başkanlık yemin töreni olacak Etkinlikte yeni başkan, Anayasa'ya bağlılık yemininin ardından göreve başlayabilecek.