Haber: Av. Elifsu Dilek Şen
Antalya Merakı grubunun liderliğinde geçtiğimiz günlerde düzenlenen Gelidonya Feneri gezisine, fenerin 3. kuşak bekçisi Mustafa Demir mihmandarlık yaptı. 1936 yılından bu yana denizcilere yol gösteren tarihi Gelidonya Feneri'nin bakımı, 72 yıldır Demir ailesi tarafından kesintisiz sürdürülüyor. Mustafa Demir, bu önemli fenerin son fenercisi olarak tarihe geçti.
Likya dilinde "kırlangıç" anlamına gelen "kaledonya" kelimesinden adını alan Gelidonya Feneri, bölgeye göç eden kırlangıçlar sayesinde bu ismi almış. Gelidonya Burnu, Kırlangıç Burnu ya da Taşlı Burun olarak da bilinen bu stratejik nokta üzerinde yer alıyor.
Fenerin ilk bekçisi Ali Demir, 1944 yılında eşi ve iki çocuğuyla birlikte fenerin lojmanına yerleşmişti. Elektriği, suyu, yolu olmayan ve tek bir komşunun dahi bulunmadığı, en yakın yerleşim yerine 10 kilometre uzaklıktaki bu izole yerde ailesiyle 28 yıl geçirmişti. 1972'de Ali Demir'in emekli olmasıyla görevi oğlu Hasan devraldı. Beş çocuğu ve eşiyle burada yaşayan Hasan Demir de 1998 yılına kadar fenerin bakımını üstlendi ve bayrağı en küçük oğlu Mustafa'ya teslim etti. Halen fenerin işleyişinden sorumlu olan Mustafa Demir ise artık lojmanda yaşamıyor, en yakın yerleşim yerinde ikamet ediyor ve ulaşımını cross motoruyla sağlıyor. Teknolojinin gelişmesiyle birlikte kontrolü uzaktan sağlanan fenerin bakım ve kontrolleri haftada bir kez yerinde yapılıyor.
Tarih boyunca ışık kaynağı olarak farklı malzemelerin kullanıldığı fenerlerde, 2014 yılından itibaren Türkiye genelinde güneş panellerine geçildi. Gelidonya Feneri'nde de 2017 yılında enerji kaynağı olarak güneş panelleri kullanılmaya başlandı.
Gelidonya'nın son fenercisi Mustafa Demir, bu özel görevin aile geleneği olduğunu belirterek, "Bizde babadan oğula geçer. Sebebi ise orada herkes yaşayamaz. Orada yalnızlığa, zorluğa alışkın olduğumuz için bizlere daha uygun görülür. Tek yalnızlık değil, fenerin işleri de önemlidir. Batı Akdeniz’in en uç noktası Gelidonya burnudur. Fenerin önünde 5 ada mevcut, çok tehlikeli bir bölgedir. Büyük dalgalı günde ters akıntı olur, dalgaların daha da büyümesine sebeptir. Gemiciler (şıldanlar) burnu olarak bilirler, eskiden korktukları bir bölgedir" ifadelerini kullandı.
Ve evet, kırlangıçlar halen Gelidonya'nın üzerinde dans etmeye devam ediyor.
