Amasra'nın Bartın ilçesinde TTK'ye bağlı maden ocağında meydana gelen patlamanın ardından 41 maden işçisinin yaşamını yitirdiği iş cinayeti nedeniyle Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez TBMM'de bilgilendirme yaptı.
Dönmez yaptığı konuşmada maden ocağında yapılan denetimler sonucunda her hangi bir sorun olmadığını dile getirdi. Dönmez, Sayıştay raporlarında yer alan uyarıların 'muhalefet tarafından yanlış değerlendirildiğini' iddia etti. Dönmez, Sayıştay'ın uyarılarının çalışma alanındaki metan gazı oranıyla ilgili değil kömür cevheri içerisindeki metan gazıyla alakalı olduğunu söyledi. Benzer savunmayı TTK'de patlamın yaşandığı ikinci gün yazılı bir şekilde yapmıştı.
Dönmez, maden ocağındaki metan miktarının tehlikeli seviyede olmaadığını söyledi.
Dönmez'in açıklamalarından satır başları şu şekilde:
"Söz konusu vahim hadisenin grizu şeklinde meydana geldiği değerlendirilmektedir. Galeride kısmi yangınlar oluşmuş, kömür üretimi bölümünde kısmi göçükler meydana gelmiştir.
Kaza anında 110 madenci kardeşimiz çalışmaktaydı. İvedikle arama-kurtarma çalışmaları başlamıştı. 30 tahlisiyecimiz bulunmaktadır. 110 kişi ilave ekipler maden ocağında arama-kurtarma çalışmalarında görev almıştır.
Bartın, Sakarya, Karabük, Bolu, Düzce, Kastamonu ve Ankara'dan 116 kişilik AFAD ekibi bölgeye sevk edilmiştir. Madencilerimizden 58'i sağ olarak tahliyedildi, 41'i ise maalesef hayatını kaybetti. 6 madencimiz İstanbul'a ambulans uçakla sevk edildi. Bugün itibarıyla sadece 6 madencimizin tedavisi İstanbul'da devam ediyor. Bartın'dakiler tahliye oldu. Yangının hava ile irtibatını keserek söndürülmesi için 2 yerden baraj yapılmıştır. TTK'nın 2 yılda 667 milyon liralık gelirin yüzde 33'ü güvenliğe ayrılmıştır.
İlgili yönetmeliğe göre her 250 çalışana bir iş sağlığı ve güvenliği uzmanı görevlindirilirken, Amasra'da 37 madencimize bir iş sağlığı ve güvenliği uzmanı düşmektedir.
Türkiye'de tüm madenleri denetlemek ile görevli olan yılda ortalama 8 bin denetim gerçekleştiren maden ve petrol denetim ekibi tarafından madenler en az yılda 4 kez denetimden geçirilmektedir. Denetlemelerde aykırı bir husus tespit edilmemiştir. Eylül ayı içinde TTK İş Güvenliği ve Sağlığı ekibi tarafından denetim yapılmıştır. Kazanın ardından başlatılan adli ve idari soruşturmalara gelince, Bartın Başsavcılığı tarafından 6 savcı görevlendirilmiştir. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nca ayrıca soruşturma başlatıldı.
SAYIŞTAY RAPORLARI
Kazanın yaşandığı ilk dakikalarda Sayıştay raporları gündeme getirilmiştir. Sayıştay, TBMM adına kamu idarelerinin mali faaliyet, karar ve işlemlerini denetlemekle yükümlüdür. 2017 ve 2019 yıllarında yer alan hususların dikkate alınmadığı iddiası ortaya atılmıştır.
Soma ve Ermenek kazalarından sonra mevzuattaki düzenlemelere istinaden TTK'da iyileştirilmeler yapılmadığı iddiaları ortaya atıldı. Toplam 200 km'lik alanlarda 'hayat hattı' tesis edildi. Maske değişim istasyonları kuruldu.
"KÖMÜRÜN İÇİNDEKİ METAN İLE OCAĞIN İÇİNDEKİ METAN MİKTARI FARKLIDIR"
Yeraltında metan, oksijen, karbonmonoksit, sıcaklık, hava hızını ölçen sensörlerin bulundurulma zorunluluğu yerine getirmiştir. Seyyar ölçüm cihazı bulunmaktadır. Acil ikaz sistemi, sıcaklık ve basınç ölçer, gaz izleme sistemi, kamera, aspiratör modernizasyonu, iş elbiseleri, yangın söndürme sistemleri, havalandırma gibi 50 kalemde iyileştirmeler yapıldı.
Yeraltındaki hava giriş ve çıkışlarını denetmek için sensörler tesis edilmiştir.
Çalışılan ortamda yüksek metan gazı tespit edildi ifadesi tamamen yanlıştır. Kömürün içindeki metan ile ocağın içindeki metan miktarı birbirinden farklıdır.
İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmenliği'ne göre ortamda yüzde 1 metan bulunması durumunda patlatma yapılmaz. Yüzde 1.5 var ise elektrik kesilir. Yüzde 2 var ise madenciler tahliye edilir. Gaz belirli seviyenin üstüne çıktığında ışıklı alarmlar ile çalışanlar uyarılır. Merkezi gaz izleme sistemi ve yeraltında sarı ışık yanıp sesli uyarı yapılmaktadır. Metan oranı yüzde 2'yi bulduğunda yeraltı ve yer üstünde kırmızı alarm devreye girer. Acil müdahale ile çalışanlar dışarı temiz havaya çıkarılır.
"MADENDE KARA KUTU VAR, KONUŞMALAR TEK TEK DİNLENECEK"
Ortamda metan gazı seviyesi 18.05 sularında 1.5'a ulaşmış ve emniyet amaçlı elektrik kesilmiş. Son kayıtta metan oranı 1,69 olarak ölçülmüştür. 18.09'dan sonra kayıt alınamadı. Patlama 18.10'da ulaştı. Patlama sıralarında ölçülen bu. Bilirkişiler, teknik birimler yukarıdaki değerleri tek tek değerlendirecek. Madende karakutu var, tüm konuşmalar tek tek dinlenecek.
Şehitlerimizin ödemelerine başlandı. Süreç en kısa sürede tamamlanacaktır. Madenci kardeşlerimizin evlatları, aileleri bizim emanetlerimizdir.
Hiç endişeniz olmasın. En ufak ihlal varsa ortaya çıkarılıp gereği yapılacaktır. Kusurlu ya da kusursuz demedim. İlk tespitleri sizlerle paylaşıyorum.
Sorumlu kimse çıkarılacak, kimseyi de gizlemeyeceğiz."
