Filipinler Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamaya göre, Dışişleri Müsteşarı Maria Theresa Lazaro ile Çin Dışişleri Bakan Yardımcısı Chen Xiaodong, Güney Çin Denizi İkili Danışma Mekanizmasının (BCM) 9. toplantısı kapsamında Manila'da bir araya geldi.
Görüşmede Lazaro, Chen'e, Filipinler'in ihtilaflı Güney Çin Denizi'nde Çin'e karşı çıkarlarını koruma, egemenlik haklarını ve yargı yetkisini sürdürme konusunda acımasız olacağını iletti.
Bununla birlikte her iki taraf da güvenin yeniden tesis edilmesi, verimli bir diyalog ve etkileşim için elverişli koşulların oluşturulmasına duyulan ihtiyaca işaret etti.
Taraflar ayrıca "kendi pozisyonlarına halel getirmeksizin" gerilimi azaltma taahhütlerini de teyit ederken, hem Lazaro hem de Chen Güney Çin Denizi'nde yaşanan son olaylara dikkati çekti ve "Ayungin sığlığı" konusundaki tutumlarını karşılıklı olarak paylaştı.
Lazaro ve Chen, önemli farklılıklar devam etse de her iki tarafın sorunlara karşılıklı kabul edilebilir bir çözüm bulmak için görüşmeleri sürdürme konusunda mutabık kaldıklarını vurguladı.
Her iki taraf da iki eşit egemen devlet olarak karşılıklı saygı temelinde devam eden diyaloğun, denizde barış ve istikrarı kolaylaştıracağı konusunda mutabık kalarak görüşmelerdeki olumlu ivmeyi sürdürmek için 10. toplantının Çin'de yapılmasını kararlaştırdı.
Güney Çin Denizi anlaşmazlığı
Güney Çin Denizi, kıyıdaş ülkelerin bağımsızlıklarını kazandığı İkinci Dünya Savaşı'ndan bu yana bölge ülkeleri arasında egemenlik ihtilaflarının odağında yer alıyor.
Çin, her yıl yaklaşık 3 trilyon dolarlık deniz ticaretinin gerçekleştiği Güney Çin Denizi'nin neredeyse tamamında hak iddia ediyor. Çin, ilk kez 1947'de yayımladığı haritayla Güney Çin Denizi'nin yüzde 80'i üzerinde egemenlik iddiasında bulunurken yer altı kaynakları açısından zengin bölgede Filipinler'in yanı sıra Vietnam, Brunei ve Malezya da hak sahibi olduklarını savunuyor.
Çin'in bölgedeki ihtilaflı adalarda üsler inşa etmesine, askeri unsurların yanı sıra sivil gemi filolarıyla varlık göstermesine bölge ülkelerinin yanı sıra ABD de karşı çıkıyor.
Lahey'deki Daimi Tahkim Mahkemesi, 2016'da Filipinler'in başvurusuyla verdiği kararda Çin'in, Güney Çin Denizi'nde tek taraflı egemenlik taleplerinin yasal olmadığına hükmetmişti.