20 milyondan fazla nüfuslu Suriye'de 2011'de başlayan iç savaş sonrası yaşanan göç hareketi Türkiye başta olmak üzere çevre ülkeleri büyük bir insan akını ile baş başa bıraktı. Türkiye'ye gerçekleşen göçler, Suriye nüfusunun en yoğun olduğu kuzeybatı bölgelerden gerçekleşirken bu yoğunluk büyük bir insani drama da yol açtı. Suriyeli çocukların bir çoğu eğitim hakkından mahrum kalırken Türkiye dahil birçok ülke çocukların topluma entegrasyonu için eğitim olanakları oluşturdu. Ancak tablo yine de vahim.
Türkiye, Suriye'den göçen insanların üçte ikisine ev sahipliği yapıyor. 4 milyona yaklaşan bu insanların büyük bir bölümü Suriye'nin eğitim olanakları daha kısıtlı olan kuzey - kuzeybatı bölgelerinden geliyor. Göçle gelen yüksek çocuk nüfusu da eğitime erişimi çok daha büyük bir öncelik haline getiriyor. Bu kapsamda Avrupa Birliği destekli birçok proje de Türkiye'nin gayretleriyle gerçekleşiyor. Bu çabaların ne ölçüde sonuç verdiği ise ancak seneler sonra anlaşılabilecek.
SURİYELİ ÇOCUKLARIN YÜZDE 37'Sİ EĞİTİM HAKKINDAN YOKSUN
Bu minvalde sadece Suriyeli çocuklara hizmet sunacak şekilde yapılanan Geçici Eğitim Merkezleri (GEM) son dönemde öne çıkan oluşumlardan biri. Temel mantığı adından da anlaşılacağı üzere “Suriye’ye kısa zamanda dönüş” ve “geçicilik” üzerine kurulu. Merkezlerde “gözden geçirilmiş” Suriye müfredatı esas alınarak Arapça eğitim verilmekte. Ancak çocukların Türkçe öğrenmesi için Türkçe dersler de programda yer alıyor. Milli Eğitim Bakanlığı Kasım 2017 verilerine göre eğitim çağındaki çocuk sayısı 976.200. GEM’de 267.813 kişi, 14.742 adet resmi okulda 342.571 kişi ve açık okullarda 8.564 kişi olmak üzere toplam 618.948 Suriyeli çocuk eğitim öğretim hizmetinden faydalanıyor. Verilere göre, eğitim çağındaki Suriyeli çocukların yüzde 63’ü "okullaşmış", kalan yüzde 37’lik bölüm ise "eğitim sistemi dışında kalmış" durumda.
[infogram id="a465df97-966b-42af-baed-57cef26d524e" prefix="rPJ" format="interactive" title="Suriyeliler Eğitim"]
DEVLET GEM'LERİ KAPATIYOR, SURİYELİ ÖĞRENCİLER ARTIK YERLİ SAYILIYOR
Okullaşma oranlarının, öğrenim kademesi ve sınıf seviyesi arttıkça dikkat çekici ölçüde azalma eğiliminde olduğunu gözlemek mümkün. Eğitim alanında karşılaşılan önemli bir sorun okullaşamayan 357 bin civarındaki Suriyeli çocuğun varlığı. Eğitim alan 618.948 Suriyeli çocuğun halen 350 binden fazlasının yani yüzde 43’ünün gittiği GEM’ler başlangıçta önemli bir görev üstlendiler. Ancak gelişen şartlar ve Suriyelilerin Türkiye'ye yerleşmesi sonrası artık yeniden düzenlenmeleri gerekmekte. Devlet, GEM'leri 2018-2019 eğitim öğretim yılının sonunda kapatmayı hedefliyor.
SURİYELİ AİLELER ASİMİLASYON KORKUSUYLA ÇOCUKLARINI OKULA GÖNDERMEK İSTEMİYOR
Suriyeli ailelerin bir bölümünün “asimilasyon” endişesiyle, bir kısmının ise mali ihtiyaçlar nedeni ile çocuklarının okullaşmasına çok sıcak bakmadıkları, bazı ailelerin ilkokul çağından sonra kız çocuklarını okula gönderme konusunda direnç gösterdiği alanda görev yapan yetkililer tarafından ifade ediliyor. MEB yetkilileri; 2. Sınıflarda okullaşma oranının yüzde 100’den fazla çıkmış olmasının sebebinin, özellikle GBM’de kalan ailelerin 1. sınıfa gitmesi gereken çocuklarını -resmi okula göndermemek için- özellikle 2. sınıfa kaydettirmeleri, dolayısıyla bu durumun 2. Sınıf öğrenci sayısının çağ nüfusundan fazla çıkmasından kaynaklandığı aktarıyorlar.
[infogram id="1f6917fc-7499-409c-88f6-976ae5a6ed5c" prefix="0E4" format="interactive" title="Savaş Öncesi 25+ Suriyelilerin Okullaşma"]
[infogram id="e006edd0-402d-4189-8a0a-057804fe90da" prefix="OWI" format="interactive" title="Türkiye'deki Suriyeliler eğitim"]
MESLEKİ BECERİ KURSLARIYLA DONANIM KAZANIYORLAR
Öte yandan örgün eğitim faaliyetlerinin yanı sıra Milli Eğitim Bakanlığı tarafından Türkçe öğretimi başta olmak üzere Halk Eğitim Merkezleri bünyesinde genç ve yetişkin Suriyelilere yönelik yaygın eğitim faaliyetleri de sürdürülüyor. Bu yolla mesleki beceri ve hobi kurslarına katılan Suriyelilerin hem gelir elde edebilecek donanıma, hem de yaşadıkları ağır travmadan kurtulabilmeleri ve normal hayata dönebilmeleri için ortama sahip olmaları amaçlanıyor.
Kamu Denetçiliği Kurumu'nun paylaştığı verilere göre 2015-2017 yıllarında Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı Halk Eğitim Merkezleri'nde gerçekleştirilen kurslara mesleki ve genel eğitim olmak üzere 303.228 Suriyeli kursiyer katıldı. Bu sayının yaklaşık yarısı yani 170.441 kişi Türkçe kurslara iştirak etti. Genel eğitim; yabancı diller, okuma- yazma, spor, kişisel gelişim ve eğitim, aile ve tüketici bilimleri, çocuk gelişimi ve eğitimi, müzik ve gösteri sanatları, sanat ve tasarım, can ve mal güvenliği, sosyal hizmetler ve danışmanlık, havacılık konularında düzenlenmiş olup, mesleki eğitim ise el sanatları teknolojisi, giyim üretim teknolojisi, bilişim teknolojileri, çocuk gelişimi ve eğitimi, güzellik ve saç bakım hizmetleri, bahçecilik, elektrik-elektronik teknolojisi, tesisat teknolojisi ve iklimlendirme, tekstil teknolojisi, metal teknolojisi, kişisel gelişim ve eğitim, halkla ilişkiler ve organizasyon hizmetleri, ahşap teknolojisi, hasta ve yaşlı hizmetleri, seramik ve cam teknolojisi gibi konularda gerçekleştirildi.
[infogram id="b6bc3cc9-26ce-4d62-8039-6497fb207167" prefix="xnI" format="interactive" title="suriyeliler akademik"]
TÜRKİYE'DE 1637 SURİYELİ AKADEMİSYEN KAYITLI
Yabancı Akademisyen Bilgi Sistemi’nde (YABSİS) Ocak 2017 itibari ile 1.637 Suriye uyruklu akademisyen ve araştırmacı kayıtlı bulunuyor. Birçoğu Arapça Dili ve din eğitimi üzerine ders veriyorlar. Gaziantep bütün Suriyeli üniversite öğrencilerinin tek başına yüzde 13,7’sine, İstanbul ise yüzde 21,4’üne ev sahipliği yapıyor.
İLGİLİ HABER: