Denizli'nin Beyağaç ilçesindeki Topuklu Yaylası'nda, gök bilimci Prof. Dr. Ethem Derman'ın ismini taşıyan gökyüzü gözlem etkinliği, Tahsin Demirciler ve Kalebey Yerel Eylem Grubu Derneği Salih Tayfun Dindar ile gerçekleştirildi. Bu etkinliğe katılan isimlerden Uğur İkizler isimli yurttaşın elde teleskop yapma hikayesi ise oldukça ilgi çekici.
Uğur İkizler, gökyüzü tutkunlarıdan. Çocukluğundan beri kozmosa olan merakından dolayı hep bir teleskop edinip, gökyüzü gözlemi yapmak istemiş.
Av. Elifsu Dilek Şen, Uğur İkizler ile konuştu:
ASTRONOMİYE MERAKINIZ NASIL BAŞLADI?
Astronomi ile çok küçük yaşlardan beri ilgiliydim. İnsanoğlunun Ay’ a ilk ayak basıldığı zamanı çok iyi hatırlıyorum, ilgi duymamın en büyük sebebinin bu olduğunu sanıyorum. Dergilerden, gazetelerden güncel astronomi olaylarını takip ediyordum. 29 Nisan 1976 tarihindeki güneş tutulmasını, öğretmenimiz bizi bahçeye çıkartıp isli camlarla izlettirmişti. O gün gökyüzüne olan ilgim daha da arttı.
1999 yılında 60 mm çapında mercekli bir teleskop aldım. Bir süre sonra bu teleskop yeterli gelmemeye başladı, daha büyük çaplı teleskop edinmem gerekiyordu. Ancak büyük teleskoplar oldukça pahalı idi. Kendim bir teleskop yapabilirim diye düşündüm ve araştırmaya başladım. Bunun için bilgim ve gerekli malzemem yoktu. Tam da bu sırada, Türkiye’ de ilk amatör teleskop yapımcısı olduğunu sonradan öğrendiğim, Hasip Sönmezalp ile tanıştım. Bana aynalı bir teleskop yapabileceğimi söyledi ve Jean Texereau’ nun “ How to Make a Telescope “ kitabını verdi. Bunun için gerekli malzemeleri bulmak kolay olmadı. Teleskopların sadece mercekli olmadığını, aynalı teleskopların da olduğunu, ayrıca aynalı teleskoplarda renksel sapınç olmadığını o zaman öğrendim. Tanışalı henüz bir yıl olmuştu ki Hasip Sönmezalp 2002 yılı Ocak ayında 85 yaşında vefat etti. Kendisi 1957 yılında kendi teleskopunu yapmış ve bundan dolayı Amerika’ dan “ Altın Çekiç “ ödülü almış. Bu teleskop ile o yıllarda Bursa Kültürpark’ da halka gözlem yaptırmış. Kendisi bu tür konuları konuşmazdı, onun hakkındaki bilgileri ölümünden sonra öğrendim. Hasip Sönmezalp hakkında daha detaylı bilgi aşağıdaki bağlantıda mevcut.
Daha sonra aynayı bir kaç yıl içinde malzeme sıkıntısı çektiğim için zor da olsa tamamladım.
SİZİN GİBİ ASTRONOMİ MERAKLILARIYLA NASIL TANIŞTINIZ?
2005 yılında İstanbul Kültür Üniversitesinde yapılan 1. Amatör Astronomi Sempozyumu, benim için bir milat oldu diyebilirim. Çok değerli hocalarımız Zeki Aslan, Dursun Koçer, Ethem Derman, Zeynel Tunca, Serdar Evren ile bu sempozyumda tanıştık. Astronomiye çok meraklı olan, Amerika da yaşayan Haldun Menali ile tanıştık. Kendisi de 1980 li yıllarda Amerika dan aldığı hazır ayna ile teleskop yapmış. Teleskobun en önemli optik parçası olan aynayı satın alıp teleskop haline getiren birkaç kişi daha olduğunu söylemişti. Ayna yapmış olmama büyük ilgi duydu ve malzeme temini konusunda bana yardımcı oldu. Hasip Sönmezalp’ in teleskop aynasını aşındırıp cilalayarak yapan Türkiye’ deki ilk kişi olduğunu, benim de aynı şekilde teleskobunu yapan ikinci kişi olduğumu onun sayesinde öğrendim.
29 Mart 2006 güneş tutulmasında Türkiye’ ye geldi ve gelirken yanında bir çok malzeme getirdi. Bu sırada Amatör teleskop yapımına meraklı olan arkadaşlar ile ( Başar Titiz, Lütfü Çakmak, Atilla Tinkılıç, Barbaros Kurt ) internet ortamında tanışma fırsatımız oldu. Bursa’ da yaşayan bir başka amatör teleskop yapımcısı Şenol Şanlı arkadaşım ile daha önceden tanışıyorduk zaten.
Amatör teleskop yapımını Türkiye de yaygınlaştırmak bu konuda meraklı kişilere ulaşmak için 6 Nisan 2006 yılında üç arkadaşımla birlikte ATM_Turk yahoo grubunu kurduk. Daha geniş kitlelere ulaşabilmek için web sayfası hazırladık.
2007 yılında İstanbul Kültür Üniversitesi 2. Amatör Astronomi Sempozyumu ve Amatör Teleskop Yapımı ( ATY ) çalıştayına katıldım. Amerika’ dan gelen usta ATM ( Amatör Teleskop Yapımcısı ) Dick Parker’ dan epeyce bilgi edindik. Optik test konusunda çok çok önemli bilgiler öğrendik. Bu bilgiler sonraki yıllarda kaliteli aynalar yapabilmemizi sağladı.
2009 yılında İstanbul Kültür Üniversitesi’ nin düzenlediği AAS 3 ve ATY 2009 çalıştayına eğitmen olarak katıldım ve 8 günde 100 katılımcıya 100 teleskop yaptırdık. Bu etkinliğe bir başka Amerikalı ATM ustası Jeryy Wright de katıldı ve ondan da çok önemli bilgiler edindik.
Eğitmen olarak bir çok etkinliklere, çalıştaylara, seminerlere eğitmen olarak katıldım. Ayrıca gökyüzü fotoğrafçılığı ile de yakından ilgileniyorum. Kendi yaptığım takip sistemi ve teleskoplarımla gökyüzü fotoğrafları çekiyorum. Çektiğim fotoğraflarımdan bazıları uluslararası web sayfalarında ve çeşitli dergilerde yayımlandı.Teleskop yapım çalışmalarımı http://www.ikizler.org adresinden, Amatör Teleskop Yapımı menüsünden görebilirsiniz.Türkiye’ nin en büyük ayna çaplı ( 510 mm ) el yapımı Newton teleskobu “ Castor “ un yapım hikayesini de görebilirsiniz. Bu teleskobu önceleri manuel olarak kullanıyordum, daha sonra dişliler ve motorlar ilave edip takip sistemli ve GOTO özelliği olan daha kullanışlı bir teleskop haline getirdim. Bunu da aynı adresteki Amatör Teleskop Yapım menüsünden, Castor alt başlığından görebilirsiniz.
Castor çok büyük ve ağır olduğu için o teleskobu her yere götüremiyordum. 2 yıl önce farklı bir dobsonian kundak tasarımı yaptım. Bu da elektronik ve takip sistemli bir kundak oldu. Üzerine yine yeni yaptığım 201 mm aynalı ( Propus ), 250 mm aynalı ( Mebsuta ) ve 300 mm aynalı ( Tejat ) teleskopları kullanıyorum.
Kendi yaptığım takip sistemi ile evimin çatısından çektiğim gökyüzü fotoğraflarını web sitemden, Güneş Sistemi, Derin Uzay, Geniş Açı Fotoğraflar, menülerinden görebilirsiniz.
Evimin çatısındaki kayar çatı sistemli gözlemevim, el yapımı kundağım ve el yapımı teleskobum.
ASTRONOMİ MERAKLILARINA NELER SÖYLEMEK İSTERSİNİZ?
Astronomiye olan merakım hiçbir zaman azalmadı. Bu konuda hiçbir eğitim almadım.
Bir çok konuda zorluklar çekmeme rağmen hiçbir zaman pes etmedim. Her zaman merakımın ve hayallerimin peşinden gittim, ve gitmeye de devam ediyorum.
Hasip amcanın ( Sönmezalp ) bir hayali vardı. Teleskop yapımını çocuklara, meraklılara duyurmak, öğretmek. Ben onun bu hayalini miras alıp gerçekleştirdiğimi sanıyorum.
