Astronomi ve Uzay Bilimleri konusunda üniversite eğitimi gören iş insanı Emre Özden, iki yıl önce başladığı uzay gözlemevi projesini tamamladı.
Birçok endüstri için ambalajlama makinaları üreten Emre Özden VISIOTT Teknolojinin Yönetim Kurulu başkanı. Mesleki kariyerine 30 yıl önce başlamış. Bu kariyeri gerçekleştirirken araya Astronomi ve Uzay Bilimleri Lisans Eğitimi, Bilgisayar Mühendisliği Yüksek Lisansı sıkıştırmış. Son üç yıldır İş hayatının rutin temposu onu derin uzay cisimlerinin fotoğraflarını çekmeye sürüklemiş. Geldiğimiz noktada ise Türkiye’nin robotik döner kubbeye sahip ilk özel uzaktan kontrol edilebilen gözlemevini kurmanın haklı gururunu yaşıyor.
Bir gözlemevi kurma fikri aklınıza nereden geldi?
“Astronomi eğitimi almış olsamda, uzunca bir süre ne yazık ki konu ile ilgilenemedim. İlgilenmeye başladığımda bende bir çok uzay fotoğrafçısı gibi gözlem kamplarında hobiyi yapmaya çalıştım. Fakat farkettim ki kamp şartlarında gözlem yapmak zaman zaman yorucu ve verimsiz oluyor. Bu sebepten dolayı gözlemlerimi daha keyifli bir ortamda yapabilmek ve gece başlangıcını hazırlıklara kaybetmemek için bu gözlemevini kurma kararı aldım. “
Bize biraz gözlemevinin imkanlarından bahsedebilir misiniz?
“Gözlemevi 1000m2 bir arazi üzerine oturmuş betonarme bir yapı. Toplam 2 kattan oluşuyor. Her ne kadar ev bölümü ile gözlemevi bölümü bir bütün olarak gözüksede aslında tamamen ayrı yapılar. İyi bir gözlem şartı yakalayabilmek için bu şekilde tasarladım. Evin içindeki hareketler gözlem kalitesini etkilemesin diye 11 metre Yüksekliğinde toplam ağırlığı 200 ton olan bir pier gözlem evinin kalbi. Pier bir gözlem odasına çıkıyor ve üzerine montür (gök takipcisi) monte edilmiş durumda. Teleskop olarakta 130 mm açıklığa sahip 980 mm odak uzaklığı olan apokromatik bir reflektor kullanıyorum. Gözlem ekipmanlarını çevre şartlarından koruyan Dome (Döner Kubbe) tamamen kendi tasarımım ve imalatim. Toplam 8 ay süren tasarım ve imalat sürecinden sonra seri imalatı uygun bir ürün ortaya çıktı. Yakın zamanda bu ürünü de ticarileştirme i düşünüyorum. Ev bölümü 5 odadan oluşuyor. Misafirlerimin rahat edebilmesi için her türlü konfor düşünüldü. Doğa ile dost Pelet yakıtı ile çalışan bir kat kaloriferimiz bile var.”
Gözlem yapabilmek için her zaman gözlem evine gitmeniz gerekiyor mu?
“Gözlemevi yaşadığım şehre 120 km uzaklıkta. Zamanım oldukça karanlık gökyüzünün altında olmayı seviyorum. Ama bu her zaman mümkün olamıyor. Bu nedenle tasarımı yaparken tüm sistemleri uzaktan kontrol edebilecek şekilde tasarladım. Evimin çalışma odasından her şeyi kontrol ederek gözlem yapabiliyorum.”
Gözlemevi kurulumunda Devlet’ten bir destek aldınız mı?
“Astronomi eğitimimi Ankara Üniversitesi Fen Fakültesinde aldım. Bu eğitim dışında devletten bu konu ile ilgili bir destek almadım. Fakat almak isteseydim olumsuz karşılanacağını düşünmüyorum. Bu bir tercih meselesi. Her şeyi kendi imkanlarımla yaparak sivil insiyatifinde güzel bir gözlemevi imalatı yapabileceğinin mümkün olduğunu göstermek istedim. Amacıma da ulaştım, şu anda bir çok amatör astronom ile gözlemevi imalatı konusunda fikirleşiyoruz”
Gözlemevinde daha çok ne tür gözlemler yapıyorsunuz?
“Bu gözlemevini daha çok yakın galaksileri ve parlak bulutsulari fotograflamak amacı ile kullanıyorum. Mono kameram sayesinde gök cisimlerinden farklı dalga boylarında yakaladigim görüntüleri özel yazılımlar ile birleştirip sanatsal bir kompozisyon haline getiriyorum. Ayrıca dünyamızın uydusu Ay’ın diski ve kraterleri ile ilgili çalışmalarda yapıyorum.”
Gözlemevine ziyaretçi kabul ediyor musunuz?
“Evet. Her ay yeniay zamanı 4 gün düzenli workshoplar gerçekleştiriyoruz. Katılımcıların belirli seviyede astronomi bilgisi olması şartı arıyoruz yalnızca.”
Kuzeybatı küre dışında Güney yarımkürede de bir gözlem eviniz olduğunu biliyoruz biraz bahseder misiniz?
“Aslında tam olarak gözlemevi denilemez. Ticari bir firma Chile’de dünyanın en önemli teleskoplarinin olduğu bir yerde Pier (teleskop direği) kiralıyor. Bende bu pierlerden birini kiralayarak üzerine Türkiye’de hazırladığım 10” çapında bir teleskobun yerleştirilmesini sağladım. Turkiyede gözlem saati bitince benim için Chile başlıyor. Sanırım ülkemizde Güney objelerini gözlemleyebilen tek kişiyim.”
Son olarak astronomi ile ilgilenmek isteyen gençlere tavsiyeleriniz nedir?
“Öncelikle karanlık bir yere gidin ve gök kubbe altında zihninizi boşaltın. Gerisi kendiliğinden gelecektir.”
